Azerbaycan ile Ermenistan arasında Rusya’nın ara buluculuğunda imzalanan ateşkes anlaşması gereği Ermenistan güçleri ve buraya sonradan yerleştirilen Ermeni nüfus Kelbecer’i terk etti, bölgeye Azerbaycan ordusu yerleşti.
Kelbecer işgal edildiğinde buradaki sivil Azerbaycanlılar neredeyse hiçbir eşyasını götüremeden bölgeyi terk etmek zorunda kalmış, canlarını zor kurtarmıştı.
Sadece evleri değil, etraftaki ağaçları da yaktılar
Buraya sonradan yerleştirilen Ermeni nüfus ise kendilerine verilen 15 gün sürede bölgeyi rahatça ve tüm eşyalarını alarak terk etti. Ermeniler gitmeden önce yaşadıkları evlerin kapı, pencere ve banyo aksesuarlarına kadar söktü daha sonra ise ateşe verdi. Ermeniler sadece evleri değil, etraftaki ağaçları da yaktı.
Azerbaycan’ın batısında, Ermenistan sınırındaki Kelbecer’in kent merkezi ve 128 köyde yaşayan 77 binden fazla Azerbaycanlı, mayınların temizlenip bölgenin güvenliği sağlandıktan sonra evlerine dönebilecek.
KELBECER’İN ZENGİN ALTIN VE CIVA MADENLERİ İŞGAL SÜRESİNCE YAŞA DIŞI İŞLETİLDİ
Ermenistan, işgalden önce Ermeni nüfusun bulunmadığı Kelbecer’e farklı bölgelerden vatandaşlarını getirerek yasa dışı şekilde iskan ettirmenin yanı sıra buranın zengin doğal kaynaklarını da kendi malı gibi işletti. Kelbecer’in zengin altın ve cıva madenleri işgal süresince yaşa dışı işletildi, geliri ise Ermenistan’a götürüldü.
Yaklaşık 113 ton rezerve sahip Söyüdlü (Zod) ile 13 ton rezervli Ağduzdağ ve Tuthun altın madenlerini işgal döneminde işleten Ermeniler, toplam rezervleri 1 milyon tondan fazla olan Akyatak, Levçay, Çorbulak, Kamışlı ve Akkaya cıva yataklarını da yasa dışı kullandı.
Eskiden Azerbaycanlılara ait olan Yukarı İstisu, Aşağı İstisu, Keşdek, Garasu, Tuthun, Mozçay ve Goturlusu gibi önemli terapötik (terapi amaçlı) ve balneolojik (yer altı, toprak, su ve iklim kaynaklı doğal iyileştirici faktörler) etkiye sahip maden suyu yatakları da Ermenilerce turistik ve ticari amaçlı kullanıldı.
Bakü’den yaklaşık 460 kilometrelik mesafede yer alan Kelbecer, dağlık ve ormanlık arazilerden oluşuyor.
Yaklaşık 2 bin kilometre alanı kapsayan Kelbecer’in 33 bin hektarlık kısmında da ormanlık araziler yer alıyor.
AZERBAYCAN’IN TURİZM MERKEZLERİNDEN BİRİNE DÖNÜŞECEK
Kelbecer’in doğal güzellikleri, şifalı maden suları ve çok sayıda tarihi anıtı ile gelecekte Azerbaycan’ın turizm merkezlerinden birine dönüşeceği öngörülüyor.
Azerbaycan ordusunun 27 Eylül’de başlattığı operasyonda 5 kent merkezi, 4 kasaba ve 286 köyün kurtarılması üzerine Ermenistan yenilgiyi kabul etmiş, işgal altındaki Ağdam, Laçın ve Kelbecer illerini de boşaltacağını taahhüt eden anlaşmaya imza atmıştı.
Ermenistan 15 Kasım’da vermesi gereken Kelbecer’i zamanında boşaltamadığı için Azerbaycan’dan 10 günlük ek süre almış ve işgal ettiği bölgeyi 25 Kasım’da vermeyi taahhüt etmişti.
Ateşkes gereği 20 Kasım’da Ağdam’dan çekilen Ermenistan, Laçın’ı da 1 Aralık’a kadar Azerbaycan’a geri verecek.