Anlık çevrimiçi mesajlaşma uygulaması WhatsApp, 4 Ocak’ta ‘Gizlilik İlkesi’ni güncellerken önemli derecede kişisel bilgilerin de Facebook’a ait şirketlerle paylaşılmasını içeren koşulların onayı için kullanıcılara 8 Şubat’a kadar süre verdi. Ancak bu kuralın AB ülkeleri için geçerli olmadığı da açıklandı. Türkiye’deki kullanıcıların WhatsApp kullanımına devam etmesi için belirlenen tarihe kadar güncellenen koşullara onay vermesi gerekiyor.
Kişisel bilgilerin kullanımı noktasında büyük endişelere neden olan bu karar büyük tepki çekti. Çok sayıda kullanıcı WhatsApp yerine diğer alternatif uygulamalara yöneldi. WhatsApp’ın ‘onay’ dayatmasını inceleyen uzmanlar öncelikle 3 konunun önemli olduğunu belirtiyor. Bunlar ise telefon rehberine erişerek kişilerin sosyal çevresinin saptanması, alışkanlıklarla konum bilgisinin diğer uygulamalar ile paylaşılması ve kişisel görüntü ve belgelerin işlenip uzun süre saklanması.
ALTERNATİF UYGULAMALAR NE KADAR GÜVENLİ?
UZMANLAR kullanıcıların yöneldiği diğer uygulamların da yüzde 100 güvenli olmadığını, uygulamaların şeffaflık ve güvenlik politikalarını net olarak açıklaması gerektiğini söylüyor. Zorunlu güncelleme kararı sonrasında WhatsApp, uygulama mağazalarında kan kaybediyor. Apple’ın uygulama mağazası olan App Store’da, Türkiye’de en çok indirilen mesajlaşma uygulamaları arasında ilk sırada Telegram yer aldı. İkinci sırada, mesajlaşmaların 3. kişiler tarafından görülmedi belirtilen Signal bulunurken, onu Viber takip etti. Kullanıcıların diğer tercihleri Threema ve ProtonChat oldu. Yerli mesajlaşma uygulaması BiP ve Dedi ise hızla listenin üst sıralarına tırmandı. BiP’i 24 saatte 1.3 milyon kişi indirdi.
1) SOSYAL ÇEVREYE ERİŞİM
Aslında WhatsApp’ın kendi başına telefon rehberine erişmesinde bir problem olmadığını söyleyen bilişim hukuku uzmanı Avukat Mehmet Ali Köksal, “Sizin telefon rehberiniz Facebook ile paylaşıldığında problem başlıyor. Orada bir belirsizlik oluşuyor. WhatsApp elindeki verileri Facebook’taki verilerle birleştirip ortaya çok daha değerli veriler ortaya çıkarmayı hedefliyor” diyor. Avukat Sefa Karcıoğlu da, “WhatsApp onay metninde net olarak rehberimizi kullanacağını belirtiyor. Yani rehber üzerinden bizim sosyal çevremize ulaşacak. Bunu diğer veriler ile birleştirip sizin kiminle ne zaman nerde ne yaptığınızı ya da yapacağınızı reklam verenler ile paylaşabilecek” ifadelerini kullanıyor.
2) ALIŞKANLIĞA GÖRE YÖNLENDİRME
Av. Köksal, bu şekilde hizmet veren uygulamaların tekelleşmesinde büyük bir tehlike olduğuna vurgu yapıyor. Köksal, “İstenen onayda bir diğer husus alışkanlıklar. Yani WhatsApp aracılığı ile sizin sabah kaçta kalkıp, kaçta uyuduğunuz, hangi olaya ne tepki verdiğiniz, günün hangi saatinde daha mutlu ve pozitif yazışmalar yaptığınız, hangi durumlarda negatif olduğunuz hepsi toplanarak Facebook verileri ile birleşecek. Basitçe zaten sizin konumunuza da erişirken sizin mutlu bir anınızda alışveriş yapmanızı tetikleyecek reklamları size göstermek istiyorlar. İleri seviyede ise iş toplum mühendisliğine gidiyor. ABD’de Facebook’un nasıl seçim sonuçlarına etki ettiğini unutmayalım” ifadelerini kullanıyor. “Sürekli evden işe giden birinin İstiklal Caddesi’ne gideceğini artık bilmek çok kolay” diyen Karcıoğlu, “Sözleşme temelde daha fazla gelir elde etmek için kullanılacak. Ama alınan onay ileride oluşacak daha büyük boyutlu ihlaller için bir kılıf olabilir. Bunu şu an kimse bilmiyor. Şu an reklam için tüm veriler optimize edilecek. Peki sonra bu veriler ne olacak? Bu konuda resmi bir açıklama yapılması şart” diyor.
3) PROFİL GRUPLAMASI
Kullanıcıların bir diğer endişesi ise WhatsApp’ın kişisel görüntü ve belgeleri uzun süre saklaması. Köksal, dünya devletlerinin bile mahkeme kararı olmadan erişemediği verilere uygulamların artık rahatlıkla eriştiğine dikkat çekerek şunları söylüyor: “WhatsApp görüntüleri ve belgeleri uzun süre saklayacak. Aynı fotoğraf kim tarafından kaç kişiye gönderilmiş? Bu ortak çevre kimlerden oluşuyor? Bir profil gruplandırması yapabilecek.” WhatsApp’ın kullanıcılara açık şekilde “Kimin kiminle nasıl bir paylaşım içerisinde olduğunu ve bu sosyal ilişkinin detaylarını ben bileceğim” dediğini dile getiren Karcıoğlu ise, “Bu konuda yetkili kurumlar tarafından bu hafta içerisinde gerekli adımların atılması gerekiyor. Milyonlarca kullanıcının özel verilerini içeren bu kararlara resmi bir temasla cevap verilmeli” dedi.
WHATSAPP HANGİ VERİLERİ TOPLAYABİLİYOR?
Hesap bilgileri
Mesajlar
Bağlantılar
Durum bilgisi
İşlem ve ödeme verileri
Kullanım bilgileri
Cihaz ve bağlantı bilgileri
Konum
Çerezler
Başkalarının sizin hakkınızda sağladığı bilgiler
Kullanıcı şikÂyetleri
DÜNYA TEPKİLİ AB’YE İSTİSNA
WhatsApp’ın yeni uygulamaya başlayacağı gizlilik ilkeleri dünya genelinde büyük bir tartışma başlattı. WhatsApp’ın ‘dayatma’ olarak görülen yeni kuralları ABD’de sosyal medya kullanıcılarının tepkisini çekerken, kuralların Avrupa Birliği ülkelerinde geçerli olmayacağı duyuruldu. Yeni gizlilik uygulamasının, batarya seviyesi, mobil ağ bilgileri, konum, IP adresi gibi bilgileri kaydedecek olması ABD’li sosyal medya kullanıcıları tarafından eleştirilirken, birçok kişi WhatsApp uygulamasını terk ettiklerini duyurdu. Tesla ve SpaceX şirketlerinin yöneticisi Elon Musk, Twitter hesabından insanlara ‘Signal’ isimli uygulamayı kullanmalarını tavsiye etti. Dünya genelinde yaklaşık 2.5 milyar kullanıcısı bulunan dünyanın en yaygın mesajlaşma ağı Whatsapp, 2014 yılında 19 milyar dolara Facebook tarafından satın alınmasının ardından birçok gizlilik ihlali suçlamasının hedefi olmuştu. WhatsApp’ın kurucularından Jan Koum, Facebook yönetiminin datayı tek elde toplama kararı almasının ardından gizlilik ihlali suçlamalarıyla 2018’de görevinden istifa etmişti. Sosyal medya kullanıcıları WhatsApp’ın eski gizlilik ihlali politikasında ‘Gizliliğe saygı duymak bizim DNA’mızda kodlandı’ ifadesi yer aldığını hatırlatarak, WhatsApp’ın gizlilik uygulamalarının geçmişle herhangi bir bağlantısı kalmadığı yorumunda bulundu.
HİNDİSTAN’DA BÜYÜK TEPKİ
Dünyada en fazla WhatsApp kullanan nüfusa sahip ülkelerden Hindistan’da ise yeni politika büyük tepkiyle karşılandı. Kullanıcılar Avrupa Birliği ülkelerine istisna tanınmasına rağmen kendi ülkelerindeki yüz milyonlarca WhatsApp kullanıcısının özel hayatının ihlal edileceğini savunuyor. WhatsApp’ın sitesindeki bilgilere göre, uygulamanın kullanıcılarından topladığı bilgiler arasında; hesap bilgileri, mesajlar, bağlantılar, durum bilgisi, işlem ve ödeme verileri, müşteri desteği ve diğer iletişimler, kullanım ve kayıt bilgileri, cihaz ve bağlantı bilgileri, konum bilgileri, çerezler, üçüncü taraftan sağlanan bilgiler yer alıyor. Uygulama elde ettiği bilgileri; hizmetler, emniyet, güvenlik ve bütünlük, Facebook şirketleri hakkındaki iletişimler ve kurumsal iletişimler için kullanıyor.