ABD Başkanı Joe Biden ve Çinli mevkidaşı Xi Jinping, Biden göreve geldikten sonra ilk kez telefonla görüştü. Biden özgür ve açık bir Hint-Pasifik bölgesinin öncelik olduğunu söylerken, Xi karşı karşıya gelmenin iki ülke için de “felaket” olacağını belirtti.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada Biden’ın ayrıca “Beijing’in haksız ve zorlayıcı uygulamaları, Hong Kong’daki baskıcı tavrı, Sincan bölgesindeki insan hakları ihlalleri ve Tayvan dahil olmak üzere bölgede giderek artan agresif tutumuna yönelik temel endişelerini” yinelediği ifade edildi.
Çin Dışişleri Bakanlığı, Xi’nin Biden’a iki ülkenin karşı karşıya gelmesinin “felaket” olacağı ve iki tarafın da yanlış anlamalara mahal vermemek için gerekli adımları atması gerektiğini söylediğini belirtti.
Xi Hong Kong, Sincan ve Tayvan konusunda da sert tavrını sürdürdü. Xi Biden’a “Çin’in egemenliği ve bölgesel toprak bütünlüğü” konularında ABD’nin dikkatli davranacağını umduğunu söyledi.
BIDEN ÇİN İÇİN NE DEDİ?
Biden göreve geldikten sonra yaptığı kritik açıklamada “Yarının Amerikan liderliği, Çin’in artan emellerine ve Rusya’nın demokrasimize zarar vermeye yönelen eylemlerine karşı yeni bir momentum yakalamalıdır.” şeklinde konuşarak ABD’nin küresel düzlemde bu iki ülke ile rekabet halinde olduğunu vurgulamıştı.
Çin’in ABD için en ciddi rakip olduğunu dile getiren Biden, “En ciddi rakibimiz Çin’in refahımız, güvenliğimiz ve demokratik değerlerimiz için ortaya koyduğu meydan okumanın farkındayız. Amerika’nın çıkarlarına uygun olması durumunda Pekin ile çalışmaya hazırız.” diyerek Çin’le işbirliği yapabileceklerini de belirterek Pekin’e göz kırpmıştı.
Biden ayrıca, Çin’in insan hakları, fikri mülkiyet hakları ve küresel yönetişim konularındaki meydan okumalarına da ABD olarak cevap üreteceklerini belirtti.
YENİ DIŞİŞLERİ BAKANI TRUMP’I HAKLI BULMUŞTU
ABD’nin yeni Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise farklı bir açıklama yaparak tarzı yanlış olsa bile Eski Başkan Donald Trump’ın Çin’e yaklaşımının doğru olduğunu söyledi. Çin ile ilişkileri değinen Blinken, Eski Başkan Trump’a yönelik de bir değerlendirmede bulundu.
Blinken, “Başkan Trump’a adil olmak gerekirse, Çin’e karşı sert yaklaşımı doğruydu. Doğru olan buydu. Bunu yapma şekli yanlıştı ama temel prensip doğruydu.” dedi.
ABD’li bakan, Çin ile güçlü bir pozisyondan ilişki kurmak için de Washington’un ittifaklarını güçlendirmesi gerektiğini dile getirdi.
ABD ÇİN İLİŞKİLERİ TRUMP DÖNEMİNDE GERİLDİ
ABD ve Çin arasındaki gerginlik, Çin’de ortaya çıkan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının ABD’de en çok vaka ve ölüye yol açmasının ardından artmıştı. Dönemin başkanı Trump’ın koronavirüs salgını nedeniyle Çin’i suçlayan açıklamalar yapması ve Kovid-19’u ‘Çin virüsü’ olarak adlandırması iki ülke arasında diplomatik krize neden olmuştu.
KONSOLOSLUK KRİZİ
ABD, 21 Temmuz’da, başkonsolosluk binası dışında belge imha edildiği ihbarının ardından Teksas eyaletinin Houston kentindeki Çin diplomatik misyonunun kapatılması talimatını vermişti.
ABD’nin Houston kentinde bulunan Çin konsolosluğunu kapatma kararı almasının ardından Çin’den karşı hamle gelmiş, Çin’in Vuhan’da bulunan ABD konsolosluğu da kapatılmıştı.