Yazar: Peter Nurse
Investing.com – Bir yolcu uçağı Minsk’e iniş yapması için zorlandıktan sonra Belarus tahvilleri düşüş yaşadı. Virgin Galactic, iki yıl içindeki ilk uçuşunu başarılı bir şekilde tamamladıktan sonra ilgi çekecek isimlerden olabilir. Uluslararası kurumsal vergiler de değişiklikle karşı karşıya.
24 Mayıs Pazartesi günü piyasaları hareketlendirebilecek beş önemli gelişme:
1. Belarus havacılıkta türbülansa yol açarken tahviller düştü
Belarus (Beyaz Rusya) yetkililerinin, içinde bulunan muhalif gazeteci Roman Protasevich’i tutuklamak için Ryanair’in bir uçağını inmeye zorlamasının ardından küresel havacılık Pazartesi günü kargaşa içindeydi.
Belarus Atina’dan Litvanya’ya uçan uçağı Belarus’un başkenti Minsk’e yönlendirmek için sahte bir bomba uyarısı yaptı ve savaş uçağı gönderdi.
BM’nin Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü, olayın temel havacılık anlaşmasına aykırı olabileceğini söylerken Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği, eylemi kınayarak “yetkili uluslararası makamlar tarafından tam bir soruşturma yapılması” çağrısında bulundu.
Eylem Avrupa ve ABD tarafından da kınandı ve Pazartesi günü yapılacak olan AB zirvesinin gündemine hakim olacak. Ancak itirazlarını kaydetmek için hangi önlemlerin alınabileceği tartışmalı. ABD AB, İngiltere ve Kanada ile birlikte Ağustos seçimlerinin ardından Başkan Alexander Lukashenko da dahil olmak üzere neredeyse 90 Belaruslu yetkilinin varlıklarını dondurarak seyahat yasağı koydu.
Belarus’un dolar cinsinden devlet tahvilleri Pazartesi günü değer kaybetti. JPMorgan EMBI küresel çeşitlendirilmiş endeksi ölçümüne göre güvenli liman ABD Hazinelerinin spreadleri Cuma gününe göre 37 baz puan artarak 603 puana yükseldi.
2. Borsalar yüksek açılacak, Virgin Galactic yine uçuyor
ABD borsaları, dalgalı bir haftanın ardından haftaya pozitif başlayacak. Yatırımcılar, aşı dağıtımları ile ekonominin yeniden açıldığı bir ortamda değer ve büyüme hisselerinin görece değerlendirmesini yapmaya devam ediyor.
Dow Jones 170 puan yükselerek 34.300 olurken S&P 500 ve Nasdaq 100 %0,5 kazandı.
Wall Street geçen hafta şiddetli dalgalanmalar yaşadı. Dow Jones Industrial Average beş hafta içinde dördüncü kayıp haftasını yaşarken S&P 500 şubat ayından beri ilk kez art arda ikinci haftayı kayıpla bitirdi. Nasdaq Composite ise geçen hafta ufak bir artış yaşayarak dört haftalık kayıp zincirini kırdı.
Kazanç sezonu bu hafta kademeli olarak bitiyor. Dolayısıyla Pazartesi günü takvim boş. Kazançlar dışında Virgin Galactic (NYSE:SPCE), iki yıl içindeki ilk uçuşunu başarılı bir şekilde gerçekleştirerek uzun vadeli uzay turizmi hedefine yaklaştıktan sonra ilgi çekecek.
3. Bitcoin toparlanıyor, hissiyat hala zayıf
Bitcoin bir nebze zemin kazanarak Pazartesi günü toparlandı ancak hissiyat zayıflığını koruyor.
Dijital döviz %6 artışla 36.571 doları gördü ancak nisan ortasında vurduğu 65.000 dolar ile tüm zamanların yükseğinin %50 altında. Pazar günü %17 kadar düşüş yaşadı.
Bu volatilite ışığında piyasa, CoinDesk Conference’in sanal olarak yapılacak olan Consensus programında Fed Yöneticisi Lael Brainard’ın dijital dövizlerle ilgili konuşmaları yakından takip edecek.
Başta bitcoin olmak üzere kripto paralar, Çin ve ABD yetkililerinin düzenlemeleri sıkılaştırma ve vergi uyumunu artırma yönlü adımlarından epey zarar gördü.
Öte yandan Tesla (NASDAQ:TSLA) CEO’su Elon Musk, madenciliğinin çevre üzerindeki etkisine dair endişeleri gerekçe göstererek kendi araçları için bir ödeme yöntemi olarak bitcoin kullanımını askıya aldı.
ethereumworldnews.com’dan bir analiste göre Bitcoin, 27-28 bin dolarda destek bulabilir ancak mevcut düşüşten kurtulamazsa bu, bir ayı piyasasının başlangıcına işaret edebilir.
4. Küresel bir kurumlar vergi anlaşmasına doğru
Çok uluslu şirketlerin kurumlar vergisine ilişkin küresel bir anlaşma yaklaşıyor.
Financial Times’ın Pazartesi günkü haberine göre G7 ülkeleri bu tarz bir anlaşma yapmaya yaklaştı ve son günlerde üst düzey yetkililer arasında görülen gelişmelerin ardından Cuma günü yapılabilir.
Bu gelişmeler öncesinde geçen hafta ABD Hazine Bakanlığı, uluslararası müzakereler sırasında en az %15 küresel asgari kurumlar vergiyi kabul etmeyi önerdi; bu, ABD’li çokuluslu firmaları için önerilen minimum %21’in önemli ölçüde altında bir oran.
Yeni öneri, İrlanda ve Lüksemburg gibi Avrupa ülkeleri tarafından kullanılan asgari vergi oranlarının hala çok üzerinde olmasına rağmen Fransa, Almanya ve İtalya uluslararası bir anlaşmayı imzalamak için iyi bir temel olduğunu söyledi.
Gelişmiş büyük uluslar tarafından varılan bir anlaşma, küresel bir anlaşma yolunu açabilir. Yaklaşık 140 ülke, Alphabet (NASDAQ:GOOGL) ve Facebook (NASDAQ:FB) gibi çok uluslu grupları ve büyük teknoloji şirketlerini vergilendirmeye yönelik kuralları yeniden düzenlemek için genel bir anlaşmaya varmak istiyor.
5. İran görüşmelerinin aksaması üzerine ham petrol yükseldi
2015 nükleer anlaşmasını tekrar canlandırma görüşmelerinin aksaması ile ham petrol fiyatları Pazartesi günü güçlendi.
WTI %2 artarak 64,86 dolar olurken Brent %2 yükselişle 67,70 dolara ulaştı.
Geçen hafta İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD’nin ülke üzerindeki yaptırımları kaldırmaya hazır olduğunu söyledikten sonra petrol fiyatları yaklaşık %3 düşüş yaşadı. Böyle bir hamle, küresel pazara günlük 1 milyon varil daha üretim girmesine yol açabilir.
Bununla birlikte Reuters raporuna göre Pazar günü İran parlamento sözcüsü, Tahran ve BM nükleer denetleme kuruluşu arasındaki üç aylık denetim anlaşması bitti ve İran’ın bazı nükleer tesislerinin içinden görüntülere erişimi sona erebilir.
Denetleme anlaşması olmadan Washington ve Tahran arasındaki güven muhtemelen ortadan kalkacak ve İran nükleer anlaşmasını yeniden canlandırma görüşmeleri büyük olasılıkla sona erecek.