Gelir gider hesabı herkes için önemlidir. Vergiler, harçlar, SGK primleri, faturalar ve mesaileri hesaplamak hem esnaf için hem de şirketler için başlı başına bir iş. Mali müşavirler ise bu konuda herkesin yükünü omuzlarından alan, ince hesapları onların adına yaparak büyük bir karmaşanın önüne geçen bir meslek icra ediyor. Ben de bu hafta mali müşavirlik mesleğini deneyimleyip yakından görme fırsatı buldum.
RUHSAT ALMAK ÇOK ZOR
Sürekli aklıma takılan ve hiç anlamadığım maaş bordrosunun nasıl hazırlandığını öğrendim. O karışık bordrolarda yazanlar ne anlama geliyor artık bunu bildiğimi söyleyebilirim. Mali müşavirliğin ciddi bir eğitim ve deneyim gerektiren bir iş olduğunu önceden belirteyim. 4 yıllık lisans eğitiminden sonra tıpkı yüksek lisans gibi gözetim altında 3 yıllık bir yeterlilik sürecinden geçmeniz gerekiyor. Bu süreçte 7 ayrı alanda sınavlara girip başarılı olduktan sonra mesleğe adım atabiliyorsunuz. Ruhsat almak ve tam anlamıyla çalışmak için uzun bir maratondan geçmek gerekiyor.
KDV’NİN SON GÜNÜ
Sabah erken saatlerde Mecidiyeköy’de mali müşavirlik ofisi bulunan Kubilay Yücel’in kapısını çalarak mesai için geldiğimi söyledim. Yücel, bana günlük rutinleri anlatıp ofisin işleyişini gösterdi. “Tam da gününde geldin. Bugün KDV’nin son günü. Bütün ofis geceledik ama işleri yetiştirdik. Ofis içinde çok mesai yaptığımız için hepimiz sürekli testten geçiyoruz.” diyen Yücel, ilk iş olarak benden bazı belgeleri isteyerek çok sayıda dosyalanın olduğu alt kata inmemi istedi. Alt kata inince de ne göreyim. Nereye dönsem dosya. Yücel’in istediği dosyaları kapıp getirdim. Dosyalarla ilgili kontrolleri yapmamı eksik veya yanlış olduğunda gelecek cezayı müşterinin değil kendisinin ödeyeceğini belirtiyor.
HESAPLAR KARIŞTI
İşle ilgili merak ettiklerimi de Yücel’e soruyorum. Pandemide bütün sektörlerde işler değişti ama mali müşavirler hiç bilmediğimiz bir süreç yaşıyormuş. Açıklanan destek paketleri, kısa çalışma, ücretsiz izin gibi konular ayrıca değişen vergi oranları bütün hesapları karıştırmış. Sokağa çıkma yasakları o dönem kendileri için büyük bir kriz sürecine dönüşmüş ancak gerekli izinler sonradan alınmış. Açıklanan her paketin kendileri için yeni bir iş yükü getirdiğini belirten Yücel, “Yüzde 18 olan bir vergi yüzde 8’e indiği zaman ya da arttığı zaman bütün hesaplamalar değişiyor. Bu da ek iş yükü demek oluyor” diyor.
BORDRO HAZIRLAYACAKSIN
Daha ofise gelmeden önce merak ettiğim en önemli şey maaş bordrolarının nasıl hazırlandığı idi. Dosyalar bittikten sonra tekrar yanına çağıran Kubilay Yücel, bilgisayarın başına geçmemi istedi. Önce neredeyse tüm muhasebe işleri için kullanılan bilgisayar programını kısaca gösterdi. O gösterdi ama dünyanın en karmaşık programı gibi geldi bana. Her sekmede onlarca kalem işlem var.
UYGULAMALI ÖRNEK
Ve adım adım bordro hazırlamayı ilk önce kendisi gösterdi. İşlem karışık olduğu için tam anlamadım. Uygulamalı olarak bir örnek daha gösterince bu konuda taşlar yerine oturmaya başladı. Sıranın bende olduğunu söyleyip ilk işlemi yapmaya başladım. Önce çalışana ait bilgileri, sona maaş bilgisini kontrol edip varsa fazla mesai, prim ve ek ödeme gibi kalemleri girdim. Ancak dosya sayısı çok fazla. Bu kadar insanın verisi, maaşları, primleri, mesaileri, vergileri nasıl hesaplanıyor anlamış değilim. Yaz yaz bitmiyor!.
SAKIN HATA YAPMA
Kubilay Yücel, burada bir uyarıda bulundu: “Çok dikkatli ol. Eğer hata yaparsan çalışanın hesabına yanlış ücret yatar. Zor durumda kalabilir. Bütün kalemleri kontrol et.” Gerekli kontrolleri yaptıktan sonra diğer bordroları da başarıyla bitirdim. Benim için de bu bilgiler iyi oldu zira kendi bordromu da hiç anlayamazdım. Şimdi burada yazanların ne anlama geldiğini bildiğimi rahatlıkla söyleyebilirim.
NE KADAR KAZANIYORLAR?
Mali müşavir olmak gerçekten zorlu bir süreci başarı ile bitirmekten geçiyor. Mesleğin ilk yıllarında bir ofiste çalışmaya başlayanlar aylık 4-5 bin lira alırken daha sonra bu 7-8 bin liralara kadar çıkıyor. Bazı ofislerde bu 10 bin lirayı da buluyor.
YÜZLERCE FATURA VAR
OFİSTEKİ diğer bir mali müşavir de Bora Keleş. O da bana faturaların nasıl sisteme girildiğini gösteriyor. Bu iş biraz daha basit olduğu için hemen kavrayıp diğer faturaları da hızlıca sisteme giriyorum. Ancak sisteme işlenmesi gereken faturaların sayısı oldukça fazla. İnsan bazen bilgileri yanlış yazıyor. Sonra diğerlerinden de şüphe edip baştan kontrol ediyor.
İŞKENCEYE DÖNÜŞÜYOR
En büyük sıkıntılarından birinin de müşteriler tarafından karışık olarak gönderilen faturalar olduğunu söyleyen Keleş, “Bazı müşteriler düzenli olduğu için dosyalarını hızlıca bitiriyoruz. Ama bazıları faturaları, fişleri ve evrakları bir torbaya koyup veriyor. Bu bizim için işkenceye dönüşüyor” diyor. Keleş, aynı zamanda çok sayıda müşteriye desteklerden yararlanma imkânı sunmalarına rağmen kendileri için devlet tarafından bir adım atılmadığını, mali müşavirlerin de mesleki anlamda desteklenmesi gerektiğinin altını çiziyor.
AÇIKLAMAYI OKUYAN TELEFONA SARILIYOR
SON aylarda, ekonomideki düzenlemelerin sayısı artınca müşavirlerin de hesabı karışmış. Bu konudaki destek mekanizmaları, ödenecek primler, vergi oranları ve istihdamdaki gelişmeler tüm hesaplamaların değişmesine neden olmuş. Bora Keleş, “Müşteriler canlı yayınlarda gördükleri, gazetelerde okudukları her haber sonrası anında bizi arıyor. “Biz bu yeni destekten nasıl yararlanırız? Ne kadar destek alırız?” diye soruyorlar. Ama önce Resmi Gazete’yi görmek sonra maddeleri iyice anlamak lazım. Hala anlamadığımız maddeler var. Bunlar işimizi zorlaştırıyor” sözleri ile durumu özetliyor.
