ABD’de yapılan modelleme araştırmasıyla ulaşılan sonuca göre, Pfizer/BioNTech ile Moderna aşılarının iki dozu arasındaki sürenin ertelenmesi daha fazla hayat kurtarıyor. Araştırma, koronavirüs aşı stoğu az olan ülkelere, ikinci dozun hemen yapılması yerine ilk dozun daha fazla kişiye yapılmasını tavsiye ediyor.
ABD’de modelleme tekniğiyle yapılan araştırma sonucunda, Biontech, Moderna ve AstraZeneca aşılarından herhangi birinin ikinci dozunun tavsiye edilen sürede uygulanması yerine geciktirilerek daha fazla kişiye bir doz Covid-19 aşısı uygulanmasının daha fazla hayat kurtardığı ortaya çıktı. Aşı üreticilerinin ikinci doz uygulama tarih aralığı tavsiyesi, ilk dozdan itibaren 3 veya 4 hafta olacak şekilde açıklandı. Ancak İngiltere, iki doz aşı arasındaki süreyi 12 haftaya çıkartarak, daha fazla aşı stoğu olana kadar daha fazla kişiye ilk doz aşı yaptı.
HER 100 BİN KİŞİDE 47 İLA 26 HAYAT KURTARIYOR
İmmünolojik kanıtlar, mRNA koronavirüs aşılarının bir dozunun yaklaşık yüzde 80’e kadar yüksek koruma sağladığını gösterdi. ABD’nin Minesota eyaletindeki Rochester şehrinde bulunan Mayo Clinic’den bilim insanları modelleme araştırmasında, ikinci doz aşıyı geciktirerek daha fazla kişiye ilk doz uygulamanın hayat kurtaracağını ve 65 yaş altı kişilerde her 100 bin ilk doz almış kişi arasında 47 ila 26 kişinin virüse bağlı ölümünün önlenebileceğini vurguladı. Böylece dünya çapında ikinci dozu ertelemenin, hastalığı en hızlı şekilde kontrol altına alabileceği ve ortaya çıkan varyantların her ülkeyi etkilemesini önleyeceği belirtildi.
İNGİLTERE’DEKİ ARAŞTIRMADA ‘KARIŞIK DOZ AŞI’ OLANLAR HER İKİ DOZU DA AYNI OLANLARDAN DAHA SIK YAN ETKİ BİLDİRDİ
Öte yandan İngiltere’de Oxford Üniversitesi öncülüğünde yürütülen ‘karışık aşı uygulaması’ çalışmasında, ilk ve ikinci dozu farklı aşılardan olan grupta, her iki dozu da aynı aşıdan olan gruba göre daha sık yan etki bildirildi.
‘Karışık doz aşı programlarının’ güvenliğini ve etkinliğini araştırmak için başlatılan Oxford liderliğindeki Com-Cov çalışmasından elde edilen ve Tıp dergisi Lancet’te yayınlanan ilk verilere göre, karışık doz aşı olanlar, her iki dozu da aynı aşıdan olanlara göre daha sık yan etki bildirdi.
İlk ve ikinci dozun farklı aşılardan yapıldığı ‘karışık aşı’ kombinasyonlarını araştıran çalışmanın denemelerinde, ilk doz Oxford/AstraZeneca aşısı ve ikinci doz Pfizer/BionTech (ve tersi) aşı kombinasyonlar deneniyor. Denemelerde, bazılarının altta yatan rahatsızlıkları bulunduğu 50 yaş ve üstü 800’den fazla katılımcı bulunuyor. İlk verilerin, birinci ve ikinci dozlarını 4 haftalık arayla alan 463 kişilik katılımcı grubundan elde edildiği ve katılımcıların, ikinci dozdan sonraki 7 gün içinde semptomlarını bildirdiği ifade edildi.
Genel olarak, her iki karışık doz programında da daha sık yan etki raporlandığı belirtildi. Örneğin, Oxford/AstraZeneca aşısından sonra Pfizer/BioNTech aşısı olanların yüzde 34’ü ve önce BionTech sonra AstraZeneca aşısı olanların da yüzde 41’i yüksek ateş bildirdi. Buna karşılık her iki dozu da AstraZeneca alan grubun sadece yüzde 10’u ve her iki dozu da BioNTech alan grubun da yüzde 21’i ateş hissettiğini bildirdi. Üşüme, yorgunluk, baş ağrısı, eklem ağrısı, halsizlik ve kas ağrısı için de benzer farklılıkların gözlendiği; genel olarak ortaya çıkan herhangi bir yan etkinin kısa sürdüğü ve başka güvenlik endişesinin olmadığı belirtildi.
Oxford Üniversitesi’nden çalışmanın baş araştırmacısı Profesör Matthew Snape, “Bunlar aşılardan beklediğimiz türden reaksiyonlar ve bu reaksiyonlar standart aşı programlarında gördüğünüzle aşağı yukarı aynı türde. Ancak, sadece daha sık meydana geliyorlar” dedi. Bu karışık aşı programındaki bağışıklık yanıtı oluşturmadaki etkinliğe ilişkin verilerin önümüzdeki haftalarda gelmesi bekleniyor.
