Araç sürücüleri yaya geçitleri bulunan yerlerde ilk geçiş hakkını yayaya tanımak zorunda. Ancak birçok sürücünün bu kurala uymadığı görülüyor. Yaya geçidinden karşıya geçmeye çalışırken öncelik bizde olmasına rağmen, sürücülerin büyük bölümü yaya geçidinde beklememizi umursamadan hız kesmeyerek yollarına devam etti.
Mersin’de yaşayan 8 yaşındaki ilkokul öğrencisi Koray Tekin Turhan, geçen Mart ayında yaya geçinde geçerken bir otomobilin çarpması sonucu hayatını kaybetti.
Yaya geçidinde çarptı
Yaya geçidi olmasına rağmen yol vermeyip yoluna devam eden ve 8 yaşında bir çocuğun ölümüne sebep olan Zühal G. ise olaydan 15 gün sonra yapılan davanın ilk duruşmasında adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Öncelik yaya verilmesine rağmen, Zühal G. gibi bu kuralı ihlal eden binlerce sürücü bulunuyor.
Milliyet’ten Çiğdem Yılmaz; birçok noktadaki yaya geçitlerinde gözlem yaptı ve manzara ne yazık ki farksız. Sürücülerin büyük bölümü yaya geçidinde beklememizi umursamadan hız kesmeyerek yollarına devam ederken, birkaç adım atmamıza rağmen geçiş önceliğini araçlarına tanıyan ve ezme pahasına yoluna devam eden sürücülerle de karşılaştık.
Yaya geçitlerinde geçiş önceliği her ne kadar yayanın olsa da, birçok yaya araçların yoğun olduğu yerde beklemeyi tercih etti. Araç varken geçmeyi deneyen de olmadı. Öncelik kendisinde olmasına rağmen dakikalarca araçların geçmesini bekleyen yayaların olduğuna da şahit olduk. Yaya geçinde karşıdan karşıya geçmeye çalışan bir yaya önceliğin kendisinde olduğunu, neden beklediğini sorduğumuzda da aldığımız cevap, “Türkiye’de kim doğru düzgün kurallara uyuyor? Biri uysa diğeri uymuyor. Bunun ayrımını da yapmayacağımız için, risk almak yerine beklemeyi tercih ediyorum” oldu.
Yol verenler de oldu
Gün içinde kullandığımız yaya geçitlerinde hep olumsuz görüntülerle karşılaşmadık. Karşıdan karşıya geçerken önceliğin yayada olduğunun bilincinde olan sürücüler de vardı. Yaya gördükleri anda yavaşlayıp yol verdiler. Ancak şunu söyleyebiliriz ki; 10 sürücüden üçü ilk geçiş hakkını yayaya tanısa da, diğer yedisi için bunu diyemeyiz.
Cezası 652 lira
2021 yılı için trafik cezalarında yüzde 9.11 oranında zam yapıldı. Yeni zamlarla birlikte yaya ya da okul geçitleri ile kavşak giriş ve çıkışlarına yaklaşırken hızını düşürmeyen, yayalara öncelik tanımayan ve ilk geçiş hakkı vermeyen sürücülere 652 TL ceza kesilecek.
‘Benim oğlum yaya geçidinde öldü’
Kural tanımaz bir sürücü nedeniyle 8 yaşındaki oğlunu kaybeden Mehtap Tekin Turhan Milliyet’e şunları anlattı:
“Olay okul çıkış saatinde yaşandı ve kazanın olduğu alan kalabalık bir yer. Oğlum yaya geçidinden geçerken sağda gelen iki araç yol veriyor, ancak soldan gelen araç o kadar hızlı geliyor ki o hızla oğluma çarpıyor. Oysa tam okul çıkışı ve orada yaya geçidi var ve benim oğlum yaya geçidinde öldü.”
İlk duruşmada serbest
“Biz, oğlumun ölümün dokuzuncu günü adli polisi tarafından arandık ve bize “Duruşma gününüz belirlenmiştir” denildi. Oğlumun ölümünü henüz kabullenmemişken bize duruşma tarihi verildi. 6 Nisan’da ilk duruşmamız görüldü ve oğlumun ölümüne sebep olan kadın serbest bırakıldı. İddianame nasıl bu kadar çabuk hazırlandı, nasıl bu kadar hızlı duruşma günü alındı, anlamış değiliz. Şahitlerimiz dinlenmeden, hız tespiti yapılmadan duruşma yapıldı ve tahliye edildi. Anlamadığımız noktalardan biri, neden her şey bu kadar hızlı yapıldı. Bizim yaşadığımız bu durum bir savcının ya da hakimin başına gelseydi. Yine adalet bu şekilde mi ilerlerdi, çok merak ediyorum. Olayın üzerinden bir ay geçmeden her şey oldu bitti.”
“Karara itiraz ettik ancak reddedildi. Avukatımız dosya üzerinde çalışıyor. Ne yapabilirsek o şekilde ilerleyeceğiz ve delilerin karartılmaması için elimizden geleni yapacağız. Polis tutanaklarında zaten sürücünün yüzde yüz kusurlu olduğu yazıyor. Tek temennimiz adil bir yargılama. Bu şekilde bir kararın verilmesi başka cezaların da önünü açıyor. Çünkü ne yazık ki Türkiye’deki trafik cezaları caydırıcı değil. Ceza yaptırımı olmayınca da insanlar istediği gibi davranıyor.”
Üç ayda 349 kaza
Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Daire Başkanlığı’nın verilerine göre de, 2021 yılının ilk üç ayında Türkiye genelinde meydana gelen ölümlü-yaralanmalı trafik kazalarının oluş şekline bakıldığında 5 bin 129’u yayaya çarpma olarak meydana geldi. Ölümlü-yaralanmalı trafik kazalarına neden olan sürücü kusurlarında ise yaya ve okul geçitlerinde yavaşlamamak, yayalara geçiş hakkı vermemek nedeniyle ilk üç ayda 349 kaza oldu.
Öncelik yayanın
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu kapsamında araç sürücüleri yaya geçitleri bulunan yerlerde ilk geçiş hakkını yayalara tanımak zorunda. Kanunun 74’üncü maddesinde açık bir şekilde “Sürücüler, kavşak giriş ve çıkışları ile yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken yavaşlamak, varsa buralardan geçen veya geçmek üzere bulunan yayalara durarak ilk geçiş hakkını vermek zorundadırlar” deniliyor.