Nature Communications’da yayınlanan yeni bir araştırmada Michigan Üniversitesi’nden bir grup, bebek bezlerinde emici özelliği olan polimerleri yapışkan notlarda ve bandajlarda kullanılan yapışkanlara dönüştürmek için bir teknik geliştirdi.
Genel olarak geri dönüşüm, mekanik ve kimyasal olarak iki kümeye ayrılıyor. Kimyager Anne McNeil bununla ilgili, “Çoğu insanın bildiği şey mekanik geri dönüşümdür. Plastikleri küçük modüllere ayırıyor, eritiyor ve yine kullanıyorsunuz; fakat bu eserin kalitesini düşürüyor. Kimyasal dönüşümde ise katma pahalı bir malzemeyi yepyenisi kadar kaliteli bir formda geri dönüştürebilirsiniz” tabirlerini kullandı.
“Polimerlerin geri dönüştürülmesi çok zor”
McNeil ve grubu, üstün emici özelliği olan polimerleri tekrar kullanılabilir bir gerece dönüştüren bir süreç geliştirmek için Procter&Gamble isimli şirketle birlikte çalıştı. Araştırmacılardan Takunda Chazovachii polimerlerle ilgili şunları söyledi: “Süper emici polimerlerin geri dönüştürülmesi çok zordur; zira bozulmaya direnmek ve suyu tutmak için tasarlanmışlardır. Polimerler ve yapıştırıcıların ikisi de akrilik asitten üretilmişlerdir. Bu ortak köken, geri dönüşüm fikrimize ilham verdi.”
Araştırmacılar polimerleri, suda çözünen zincirlere ayırmanın bir yolunu aradılar. Chazovachii, polimerlerde bulunan ve çözünmeyen bir ağ yapısı oluşturan çapraz bağların asit ve baz varlığında ısıtıldığında koptuğunu buldu. Daha sonra, farklı tipte yapıştırıcıların üretilmesi için polimer zincirlerinin kısaltılması gerektiği anlaşıldı. Bundan sonra araştırmacılar, küçük patlayan hava kabarcıklarıyla oluşan bir sonikasyon kullanarak zincirlerin kimyasal özelliklerinin değişmeden kısaltılabildiğini buldular.
“Kimyagerler atıklarla gayrete yardımcı olabilir”
Chazovachii bununla ilgili şunları söyledi: “Bu usulle ilgili en sevdiğimiz şey, hafif ve kolay bir süreç olmasıdır. Polimeri kırmayı başardık, bunu da yapı taşlarını ve asit kümelerini sağlam bırakarak yaptık.” Son olarak araştırmacılar, polimerin zincirlerindeki asit kümelerini, yapışkan olmalarını sağlayan ester kümelerine dönüştürdü. Bununla birlikte, bezlerin “yapışkan notlar” olarak kullanılabileceği belirtildi.
Bilim insanları şu kademede pak bebek bezleriyle çalışsa da kimyasal geri dönüşüm sayesinde kirli bebek bezlerinde bulunan bakterilerin öldürülebileceğini ve kirli bezlerin de geri dönüştürülebileceğini düşünüyor. Araştırmacılardan McNeil, bu tekniğin ciddiye alınmasını istediğini ve kimyagerlerin global atık sıkıntılarıyla çabada kıymetli roller oynayabileceğini vurguladı.
