İçlerinde NASA‘nın ve SpaceX‘in de yer aldığı birçok uzay teşebbüsü Mars gezegeniyle yakından ilgileniyor. Hatta birtakım teşebbüsler yakın vakitte bu gezegene beşerli seyahat yapmayı da planlıyor. Kuşkusuz Mars’a dair bu ilginin olmasının en büyük sebebi, Mars’ta hayat olabileceği fikri. Mars’taki hayat belirtisini artıran değerli bulgulardan birisi de üç yıl evvel radarlar aracılığıyla, Mars’ın güney kutbunda tespit edilen göllerdi.
2018 yılında Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Mars Gelişmiş Yeraltı ve İyonosfer Sondajı Radarı (MARSIS), Kızıl Gezegen‘in güney kutup buzulunun altında sıvı bir gölün varlığını tespit etmişti. Araştırmacılar bundan iki yıl sonra her biri 10 km genişliğinde birkaç tuzlu göl bulmuştu. Bu duruma nazaran de araştırmacılar gezegende suyun olması hasebiyle, ömrün da olduğunu düşünmüşlerdi.
Öte yandan bugün ABD’nin Arizona eyaletinde yer alan Gezegen Bilimleri Enstitüsü (Planetary Science Institute) araştırmacıları tarafından yapılan yeni bir çalışmada tespit edilen göllerin, su yerine donmuş kil olabileceği sav edildi. Çalışmanın başyazarı Isaac Smith, 2018 yılında alınan dataların artık bir geçerliliğinin olmadığını söyledi.
Smith’in aktardığına nazaran çok düşük sıcaklıklarda donmuş katı killer yansıma yapabilir ve MARSIS müşahedelerinde de bu su üzere görünmüş olabilir. Smith ve arkadaşları bu teorilerini ispatlamak için de laboratuvarda kilin bu yansımayı oluşturup oluşturamayacağını denediler. Geophysical Research Letters isimli bilimsel mecmuada yayınlanan çalışma kapsamında araştırmacılar, laboratuvardaki smektitleri (seramik killer) -7 dereceye kadar soğuttular. Bu sıcaklıkta, suyla bağlanmış smektitler, MARSIS’in tespit ettiği parlak radar yansımalarını üretti.
Bununla birlikte Smith’e nazaran Mars’ın buzul bölgelerinde suyun sıvı olarak durabilmesi için fazla ölçüde ısı ve tuz gerekiyor. Bu manada volkanik kayaya misal kilin orada bulunması, daha mantıklı bir açıklama haline geliyor.