LÖSEMİ Lenfoma Miyelom Hastaları ve Araştırma Eğitim Birliği(LLMBİR) Derneği tarafından Ankara’da gerçekleştirilen 7. Lösemi Lenfoma Miyelom Hastaları Kongresi’nde konuşan LLMBİR Derneği Lideri Prof. Dr. Muhit Özcan, kemik iliği nakillerinde farkındalığın arttırılmasına yönelik ‘Lösemi ise bir dermanı var!’ isimli toplumsal sorumluluk projesinin hayata geçirileceğini duyurdu.
Kongrede konuşan LLMBİR Derneği Lideri Prof. Dr. Muhit Özcan, kök hücre vericisiyle ilgili toplumda yanlış bilgilerin yaygın olduğuna dikkat çekerek, şöyle konuştu:
“Toplumda ‘Kök hücre vericisinin başına bir şey gelir mi? Kısır kalır, tiroitleri şişer, saçları dökülür’ üzere yaygın yanlış inanışlar mevcut. Sadece bu üç nedenden ötürü kardeşlerine verici olmayan ve kardeşleri hayatlarını kaybeden olaylar mevcuttur. Bugüne kadar verici olup hayatını kaybeden kişi sayısı istatistiklere yansımamıştır. Kök hücre vericileri için katiyen bir risk kelam konusu değildir. Kök hücre bağışçısı olmayı yaygınlaştırmalıyız.”
‘KİŞİYE ÖZEL İLİK BAĞIŞI KAMPANYALARINA KARŞIYIZ’
Kişi özelinde yapılan bağışlarda doku testlerinde araştırmalar yapılırken vakit kayıplarının meydana geldiğini söz eden Prof. Dr. Özcan, “İstatistiklerde bugüne kadar Türkiye’de şahsa özel ilik bağışı kampanyası sayesinde ilik bulunma verisi bulunmamaktadır. Bireye özel kampanyalar tedavi sürecine ziyan vermektedir. TÜRKÖK’e kayıt olan bağışçılar bir yıl sonra sistemde bağış yaptıkları hasta dışında bir hasta ile eşleşince ilik vermeyi reddedebiliyorlar. Vakit, umut ve emek kayıpları ortaya çıkarken, bu kayıplar yüzünden hastalar hayatlarını kaybedebiliyorlar. Şahsa özel ilik kampanya bağışları tedavi sürecine çoğunlukla ziyan vermektedir. Kan kanserlerinde 15 gün üzere vakit kayıpları kıymetlidir. İşte bu yüzden dernek olarak bireye özel ilik bağışı kampanyalarına karşıyız” dedi.
‘TÜRKKÖK’E, ULUSAL BAĞIŞÇILIĞA DAYANAK OLMALIYIZ’
Şahsa özel kampanyalar yerine TÜRKÖK’ün kurumsal yapısında olan ulusal bağışçılığa takviye olunması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Özcan, “Bir beşere ilik nakli gerektiği vakit verici bulma mümkünlüğü aile içinden yüzde 36, dünya ilik bankalarından yüzde 35, TÜRKKÖK’ten ise yüzde 40’dır. Lakin öbür bir yol daha bulunmaktadır. Haploidentik nakil tam uyuşumlu kardeş yahut akrabası bulunamayan hastalar için çok kıymetli bir seçenektir. Löseminin kesin tedavisi kök hücre nakli ile yapılır. Kök hücre nakli için birinci verici adayı aile içindeki tam tutan kardeştir. İkinci verici ihtimali de dünya ilik bankasıdır. Dünya ilik bankasında bugün 25 milyon verici var. Uygun nakli buradan bulma olasılığımız da yüzde 35. Aileden tutan oran yüzde 36 ve ilik bankasından bulunan oranı da yüzde 30-35 olarak ele alırsak geriye yüzde 40’lık bir oran kalıyor. Geçtiğimiz yıllar içersinde Türkiye’de kök hücre bankası kuruldu ve kurulur kurulmaz da inanılmaz yararlı oldu. TÜRKÖK’ün çalışmalarını destekliyoruz” dedi.
Kök hücre naklinin yapılamadığı durumlar için son 10 yılda eski bir prosedür ile ilgili yine çalışıldığını ve âlâ bir muvaffakiyet elde edildiğini lisana getiren Özcan, haploidentik nakil ismi verilen bu prosedür ile muvaffakiyetin yaklaşık olarak tam tutan kardeş düzeylerine ulaştığını kaydetti.
‘İLİK NAKLİ ADALET ÜZEREDİR, GECİKTİĞİ VAKİT İKİSİ DE İŞE YARAMAZ’
İlik nakillerinde vakit kayıplarının kıymetine değinen Prof. Dr. Muhit Özcan kelamlarına şöyle devam etti;
“İlik nakillerinde vakit çok kıymetlidir, ilik nakli adalet üzeredir, geciktiği vakit işe yaramaz, tam vaktinde yapılmalıdır. Hastanın içinde bulunduğu vakit kaybı göze alınarak, çok özel bir zamanlamayla tedavi yapılmalıdır. Dünya bankalarından ilik beklerken kimi hastalar hayatlarını kaybetmektedirler. Bu manada birinci olarak yüzde yüz uyumlu akraba nakilleri, akabinde TÜRKKÖK bilgi tabanının taranması akabinde ise haploidentik nakil yoluna başvurulmalıdır. Bu manada dernek olarak SGK ile tedavi sürecindeki pürüzleri kaldırmak için teşebbüslerimiz devam etmektedir.” – İstanbul