Halk ortasında ‘arpacık‘ olarak bilinen göz kapağı enfeksiyonunun sık gelişmesi aslında genel beden sıhhatiyle ilgili de bilgi veriyor. Yetişkinlerde beden direncinin düşüklüğü, çok uykusuzluk ve yorgunluk arpacık riskini artırırken, bu sıhhat sıkıntısının çocukluk periyodunda çok fazla ortaya çıkması görme problemlerinin da işareti olabiliyor.
Arpacık tedavisinin sıcak kompresli masaj ile başladığını, düzelmemesi halinde antibiyotikli merhemlerin düzgünleşme sürecini hızlandırdığını anlatan Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Müslime Akbaba, tedavi için arpacığa sarımsak uygulanması üzere prosedürlerden de uzak durulması gerektiğini belirtiyor.
Bulaşıcı değil
Göz kapağındaki yağ bezlerinin tıkanması sonucu oluşan akut bakteriyel enfeksiyon olarak tanımlanan arpacık, görüldüğü yere nazaran iç ve dış olarak ikiye ayrılıyor. Kirpik tabanlarına açılan yağ bezlerinin tıkanmasının dış arpacık olduğunu anlatan Prof. Dr. Müslime Akbaba, “Kapak kenarındaki yağ bezinin tıkanması nedeniyle oluşan enfeksiyona da ‘iç arpacık’ ismi veriliyor. Arpacık bulaşıcı değildir. Oluşum düzeneği son derece kolaydır. Göz kapağındaki yağ bezleri salgısının yavaşlaması yahut durmasıyla birlikte kirpik tabanlarında bulunan bakteriler çoğalarak küçük lokal bir apse oluşumuna neden olur. En sık da stafilokokos auerus isimli bakteri bu enfeksiyona yol açar” diyor.
Diyabeti olanlar dikkat
Oluşumundan bakteriler sorumlu olsalar da, kimi hastalıklar arpacık riskini artırıyor. Seboreik dermatit, rozesea, diyabet ve lipit yüksekliği olanlarda arpacığın görülme oranının yüksek olduğunu kaydeden Prof. Dr. Müslime Akbaba, beden direncinin düşüklüğü, çok yorgunluk ve uykusuzluğun yanı sıra bioritmin bozulmasının da tetikleyici etmen olduğunu söz ediyor. “Çocuklarda düzeltilmemiş yüksek hipermetropi, astigmat üzere görme bozuklukları varsa tekrar arpacık oluşma riski artar” diye konuşan Prof. Dr. Müslime Akbaba, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Arpacık akut bir durumdur. Aniden göz kapağında ağrı ile başlayan ödem ve kızarıklık olur. Ağrı bir iki gün içerisinde geçerken, şişlik ve kızarıklık devam eder. Dış arpacıkta kapak kenarındaki şişlik çok besbellidir. Enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak apseleşip tabiatıyla dışa akabilir. İç arpacıkta ise kapağın içinde kızarıklık ve şişlik daha belirgindir”
Sıcak kompresli masaj yeterli geliyor
Arpacığın kesin tanısı göz tabipleri tarafından konuyor. Çok küçük ve kolay olan tiplerinin zaten geçmesine rağmen, erken medikal tedavi ile hastalığın daha çok denetim altına alınabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Müslime Akbaba, “Sıcak kompresli masaj epey faal bir tedavi usulüdür. Sıcak kompres, sertleşmiş dokunun yumuşamasını ve akmasını sağlar. Ayrıyeten bebek şampuanı yahut blefarit tedavisi için üretilen solüsyonlar da hem antibakteriyel tesirleriyle hem de tıkanmış bezdeki kalıntıları temizleyerek tedaviye yardımcı olabilirler. Lakin sıcak kompres ve solüsyon ile masaj, hastalığı tedavi etmede kâfi değildir. Topikal antibiyotikli damla ya da pomadların kullanılmaları tedavi müddetini kısaltabilir ve apseleşmeyi önleyebilir” diyor. Ayrıyeten topikal kortizonlu göz damlalarının kısa vadeli kullanımıyla enfeksiyonun daha çabuk geçebileceğini kaydeden Prof. Dr. Müslime Akbaba, arpacık çok büyük olmadıkça sistemik antibiyotik kullanmaya gerek olmadığını belirtiyor.
Arpacığın apseleşmesi, yani iltihaplı sıvı birikimi haline gelmesi durumunda kesinlikle boşaltılması gerekiyor. Apse boşaltımının hastane şartlarında yapılması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Müslime Akbaba, “Hasta çocuk değilse genel anestezi ve genel ameliyathane şartları gerekli değildir. Göz kapağı uyuşturularak ayaktan yapılan kolay bir teşebbüs şeklidir” diyor.
Tedavide sarımsağın yeri yok
Halk ortasında arpacığa sarımsak sürmenin güzel geleceğine dair bir inanış var. Lakin çağdaş tıbbi uygulamalarda, arpacık tedavisinde sarımsak kullanımının yer almadığını belirten Prof. Dr. Müslime Akbaba, “Bebek şampuanlarının, gözü rahatsız etmeyen uygun pH kıymetlerinden ötürü sulandırılarak kullanılmaları, antibakteriyel tesirleriyle yararlı olabilir. İçeriğinde yüzde 7.5 ve daha yüksek oranda çay ağacı ekstresi olan solüsyon yahut ıslak mendiller de bu maksatla kullanılabilir. Lakin tek başına tedavi için kâfi değildir. Sıcak kompresin çay ya da olağan suyla yapılması ortasında ise bir fark yoktur” diyor.
Kaynak: Bültenler
