Sütün litresi 9, peynirin kilosu 80 liraya dayandı. Taban fiyatlı ucuz eser peşine niyet, kazein unsurunu suyla peynire dönüştürenler tarihi geçmiş eserleri paketleyenler piyasada cirit atmaya başladı.
Temel besin eserlerinin en başında yer alan süt, peynir, yoğurt bugün Türk tarımının getirildiği noktada vatandaş için lüks oldu. Marketlerde 1 litre tam yağlı taze sütün market fiyatı 9 lirayı aşmış durumda. Ezine peynirinin kg fiyatı 70 ila 90 TL’leri buluyor. Artırımlar piyasadaki sahtekarların ekmeğine yağ sürüyor.
Sözcü’den Hasret Ermiş Beyhan’ın haberine nazaran Ege Üniversitesi Süt Teknolojisi Kısım Lideri Prof. Harun Raşit Uysal, “Asgari fiyatın açlık sonunun altında olduğu bugün bir taban fiyatlı 70 TL’ye peynir, 9 TL’ye süt alabilir mi? Bu imkansızlık geçersiz eserler için büyük bir piyasa yaratıyor. Piyasada içinde bir damla süt olmayan, kazein hususundan üretilen peynirler satılıyor” dedi. Kazein hususu su ve margarinle birleştirilip içinde hiç süt olmayan lakin peynir tadında eser üretiliyor.
‘Erzincan peyniri diyerek Siverek peyniri satıyorlar’
Üretici Cemal Torun, uydurma üretimin arttığını belirterek “29 TL’ye Erzincan peyniri diyerek, Siverek peyniri diyerek satıyorlar, bu eser yerinde 50 TL, bu türlü bir fiyat olabilir mi?” dedi. Torun birtakım üreticilerin “tereyağı görüntüsünde” fakat yüzde 70’i margarin yağları ucuz fiyata satışa sunduğunu anlattı. Tüketici Hakları Derneği Genel Lideri Turhan Çakar da “Piyasada kontrol yok, düzenleme yok. Özgür piyasa iktisadı, özgür soygun nizamı haline geldi” sözünü kullandı.
Sözcü
Tarihi geçmiş peynirleri toplayıp kalıba döküyorlar
Vatandaş artan fiyatlar nedeniyle uygun fiyatlı eser peşine düşerken sahtekarların ağına takılması çok kolay oluyor. Prof. Uysal, tarihi geçmiş peynirleri toplayıp, kalıplara döküp satanlar olduğunu belirterek, “Sahtekarlıkta önemli artış var” dedi. Markalı üreticiler için de bir problem yaratan bu düzmece fakat ‘erişilebilir’ eserler, süt üreticilerinin ayakta kalmasını da imkansız hale getiriyor.
Türkiye’de market yasasının çıkmaması bilhassa besin fiyatlamasında inanılmaz bir hürlük yaratıyor. O denli ki her bir satış noktası aldığı esere istediği fiyatı koyabiliyor, makul bölgelerde anlaşarak fiyatları yükseltebiliyor. 2 liraya üreticinin verdiği domatesin markette 8 liraya satılması üzere süt ve peynir üreticilerinde de bu, büyük bir sorun haline gelmiş durumda. Üretici Cemal Torun, kendisinin 38 TL’ye verdiği 1 kg ezine peynirini markette 78 TL etiketle bile gördüğünü belirtirken, “Hiçbir denetim, sınırlama yok. Market yasası olmadığı için istenenen fiyat konulabiliyor, üreticinin burada bir kelam hakkı bulunmuyor. Üretici de dertli” dedi.