Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Farabi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gürdal Yılmaz, ağır bakım ünitesi gereksinimi görülen hastalar ortasında tam doz aşılıların oranının çok düşük olması ve kliniklerde yatan hastalarda da aşılı bireylerin daha az yer almasının aşının aktifliğini gösterdiğini belirtti.
Yılmaz, yaptığı yazılı açıklamada, Dünya Sıhhat Örgütünce (DSÖ) global bir salgın olarak ilan edilen Kovid-19’dan sorumlu virüsün, 200 milyondan fazla onaylanmış olay ve dünya çapında bildirilen 4 milyondan fazla mevtle 223 ülkeye yayıldığını vurguladı.
DSÖ’nün, Kovid-19 için global hadise mevt oranına ait mevcut varsayımının yüzde 2,2 olduğuna işaret eden Yılmaz, hadise mevt oranının yaş, altta yatan evvelden var olan şartlar ve hastalığın ciddiyeti üzere faktörlerden de etkilendiğini ve ülkeler ortasında kıymetli ölçüde farklılık gösterdiğini aktardı.
Yılmaz, her yaştan bireyin bu enfeksiyona ve önemli hastalığa yakalanma riski altında bulunduğunu belirterek, 60 yaş ve üstü hastalar, obezite, kardiyovasküler, kronik böbrek, diyabet ve kronik akciğer hastalıkları olanlar ile sigara bağımlılığı, kanser, katı organ yahut kök hücre nakli olan hastalarda da Kovid-19 riskinin yüksek olduğuna dikkati çekti.
RNA virüslerinin, yeni konaklarına adapte olurken vakit içinde mutasyonların gelişmesiyle genetik evrime eğilimli olduğunun altını çizen Yılmaz, DSÖ’nün bu varyantların global halk sıhhati üzerindeki tesirlerini göz önüne alarak tasa verici varyantlar olarak izlemeye aldığını tabir etti.
Yılmaz, DSÖ’nün, 22 Haziran 2021 prestijiyle son epidemiyolojik güncellemesine nazaran, pandemi sürecinin başlangıcından bu yana Alfa, Beta, Gamma ve Delta varyantlarını tespit ettiğini anımsattı.
Delta varyantının süratli bir artışla 100’ün üzerinde ülkede görüldüğünü vurgulayan Yılmaz, Kovid-19’un bulaşmasını önlemek yahut azaltmak için halk sıhhati ve enfeksiyon denetim tedbirlerinin uygulanmasının kıymetli olduğunu aktardı.
Yılmaz, bunun yanı sıra global salgını denetim altına almanın en değerli adımının, insan topluluklarını aşılamak olduğunu tabir ederek, şu değerlendirmede bulundu:
“Yeni Kovid-19 varyantlarının ortaya çıkması, eşsiz aşı geliştirme suratına ve güçlü global toplu aşılama eforlarına karşın bulaşıcılık artışına, edinilmiş yahut aşılama yoluyla elde edilen antikorlar tarafından nötralizasyonun azalmasına, tespitten kaçma kabiliyetine sahip olmaları münasebetiyle hastalığın yayılmasını sınırlamada şimdiye kadar kaydedilen kıymetli ilerlemeyi bilakis çevirmekle birlikte tehdit etmektedir. Bu nedenle toplu yerlerde maske, toplumsal aralık ve el hijyeni üzere temel uygulamalara riayet hayati bir hal almaktadır. Bedenin bağışıklık sisteminin, Kovid-19 ile nasıl savaştığı şimdi aşikâr değilken müdafaa ile ilgili bağıntılarının ne olduğu kesin bilinmeden, bir aşının varyantlara karşı neden daha az tesirli olabileceğini söylemek güç olmaktadır. Bununla birlikte aşının tesirli olduğu, Delta varyantının oluşturduğu yeni hastaların aşı durumlarına bakılarak da söylenebilmektedir.”
Tam doz aşılanmış bireylerin hastalığının ekseriyetle hafif seyrettiğini ve çoğunlukla konutta tedavi edildiğini anlatan Yılmaz, “Yoğun bakım ünitesi muhtaçlığı görülen hastalar ortasında tam doz aşılıların oranının son derece az olması, kliniklerde yatan hastalarda da aşılı bireylerin daha az olması durumu aşının aktifliğini göstermektedir. Geçen seneye oranla bu sene kliniklerde yatan hastaların çoğunluğunu gençlerin oluşturması da onların aşıdan kaçmasından ve hasebiyle enfekte olmalarından kaynaklanmaktadır.” sözlerini kullandı.
Yılmaz, unutulmaması gereken bir durumun da gençlerin ve çocukların aşılanmaması sonucu virüsü almaları ve hastalık belirtisi göstermeden konutlarındaki riskli bireylere de bulaştırabilme ihtimali olduğunun altını çizdi.
Dünya nüfusunun yüzde 31,7’sinin en az bir doz Kovid-19 aşısı bulunduğunu, yüzde 23,7’sinin ise tam aşılı olduğunu belirten Yılmaz, dünya çapında 4,76 milyar doz aşı uygulandığını, her gün de 37,24 milyon doz aşı yapılmaya devam edildiğini belirtti.
Yılmaz, Türkiye’de 86 milyon dozun üzerinde aşı yapıldığının, iki doz aşı yaptıran kişi sayısının da 34 milyonu geçtiğinin altını çizerek, şunları kaydetti:
“Delta varyantı, Kovid-19’u çok daha bulaşıcı hale getiren ve bağışıklık muhafazasını 10 kata kadar düşüren farklı mutasyonlara sahip bir varyanttır. Bu durum, şu anda kullanılan aşılar için bir zorluk teşkil etmektedir. Lakin birden fazla beşerde aşının neden olduğu antikor sayıları, 10 katlık bir düşüş olsa bile onları yeterli bir formda koruyabilecek kadar büyüktür. Bu nedenle tam olarak aşılanmamış bireyler ortasındaki olayları görmek iç karartıcı olsa da bu durum hastaneye kabul ve vefat sayılarına nazaran değerlendirildiğinde, aşılıların korunma seviyelerinin güzel gittiği görülmektedir. Tüm varyantlara karşın bu hastalıktan korunmanın en değerli yolu mümkün olan en kısa müddette aşı olmaktır.”
Koronavirüs son durum ve son dakika koronavirüs haberleri. Koronavirüs tablosu, covid-19 hadise sayıları.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Tuğba Yardımcı