Erzincan’ın Kemaliye ilçesinde unutulmaya yüz tutan yöreye mahsus asırlık gazenne kumaşı, bayanların elinde yaşatılıyor.
Kemaliyeli Bayanlar Derneği (KEKAD) bünyesinde kurulan atölyelerde, kökboyası ve yüzde 100 pamuk ipliğinden yapılan, kendine mahsus çizgileri bulunan gazenne kumaşı, tekrar dokunmaya başlandı.
Kemaliye’de 1960 ve 1970’li yıllara kadar çabucak hemen her meskende dokunan, teknolojinin gelişmesi ve tezgahların yenilenmemesi nedeniyle unutulmaya yüz tutan gazenne kumaşı, yıllar sonra yine dokuma tezgahlarında işleniyor.
İlçedeki bayanların, gazenne kumaşına hayat vermek için ter döktüğü çalışmalar kapsamında hazırlanan projelerle, genç kızlar da tezgah başına geçip yöresel kumaşı nakış nakış işleyerek gömlek, kravat, peştamal, masa örtüsü üretiyor.
İlçedeki eski cezaevinin bir kısmını atölyeye dönüştüren bayanlar, buradaki tezgahlarda ter döküyor.
KEKAD Lideri Ayşe Birler, AA muhabirine yaptığı açıklamada, unutulmaya yüz tutan cet mirası gazenneyi gelecek kuşaklara aktarmak için bayanların büyük emek harcadığını söyledi.
Birinci projeyi 2010 yılında hazırladıklarını, projenin Kuzey Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA) tarafından desteklendiğini söz eden Birler, “Biz kıvılcımı 2010’da yaktık ancak sonraki süreçte ayakta durmamız için yeni projeler hazırladık. Yeni hazırladığımız projelerle bu sefer tam manasıyla gazenne tekrar hayat bulmaya başladı.” dedi.
Birler, projeler sayesinde tezgahların yine kurulduğunu ve ip alımı yapıldığını belirterek, eğitimlerle atölyelerin tam manasıyla faaliyete geçmesinin sağlandığını lisana getirdi.
“Aslını, modelleri bozmadan eser çeşitliliği sağladık”
Gazenne kumaşını, Kemaliye’nin Türkiye’ye açılan kapısı olarak gördüklerini aktaran Birler, şöyle konuştu:
“Birçok kuruma 7 proje vererek atölyemizi devam ettirdik. Eserlerimiz yüzde 100 pamuklu iplikten. Aslını, modelleri bozmadan ve yeni örneklerle modernize ederek eser çeşitliliği sağladık. Doğu Anadolu Bölgesi’nde birinci kere yüzde yüz pamuklu iplikten kravat üretimi yaptık. Dokumacılık alanında kullanılacak bütün eserleri biz gazenne ile yine canlandırdık. Eser olarak peştamallarımız, gömleklik, elbiselik kumaşlarımız, masa örtülerimiz var. Atölyemizde yaklaşık 80 bayan eğitim aldı. Şu an 12 tezgahımız var. 12 bayanımızla üretim yapmaya devam ediyoruz.”
Üretime katılan bayanlardan Serpil Nas ise torunlarına da kumaş dokumacılığını öğretmek istediğini tabir ederek, “Gazenne dokumanın eğitimini aldık ve artık severek yapıyoruz. Pamuklu olduğu için birçok alanda kullanılıyor. Bu kumaşı peştamal, masa örtüsü gömlek üzere bir çok eserde kullanmak mümkün. İnşallah bizden sonra da çocuklarımız devam ettirir, unutulmaz.” dedi.
Yöresel kumaşla dokuma yapan 25 yaşındaki Fatma Örnekçi de tezgahının başından hiç ayrılmak istemediğini belirterek, “Gazenne kumaşının üretiminde gençler olarak dayanak vermekteyiz. Başka gençlerin de bu işe dayanak vermelerini ve katılmalarını çok istiyorum. Onlar da burada ortamıza katılırsa çok daha büyük işler yaparız. Onların da bulunmalarını istiyoruz ve herkesi gazenne kumaşı dokumaya davet ediyoruz.” diye konuştu.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Selami Küçükoğlu