Balıkesir’in Bandırma ilçesinde bulunan ve Anadolu’da karar sürmüş birçok medeniyetten izler taşıyan Birinci Çağ kenti Daskyleion’da gün ışığına çıkarılan ok uçları, bölgenin savaş ve avcılık tarihiyle ilgili kıymetli bilgiler sunuyor.
Birinci yerleşimlerin milattan evvel 3000’li yıllara uzandığı Hisartepe mevkisinde 1954’te başlayan ve çeşitli periyotlarda kesintiye uğrayan arkeolojik hafriyata devam ediliyor.
Daskyleion’da 35 yılda ele geçen ve tunç ile demirden yapılmış iki ya da üç kanatlı yaklaşık 500 ok ucu, yapıları ve büyüklükleriyle kullanım gayelerine ait ipuçları veriyor.
Kentte ele geçen madeni silahlar üzerine çalışma yapan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Vazifelisi Dr. Özgün Kasar, AA muhabirine, Daskyleion’da bulunan tunç ok uçlarının kovanlı oklar olduğunu, demir ok uçlarının ise saplarına takılarak kullanıldığını söyledi.
Öteki demir ve tunç ok uçları ile hançer üzere silahlara da rastladıklarını aktaran Kasar, askerlerin oklardan korunmak için kullandığı zırh pullarının da buluntular ortasında yer aldığını lisana getirdi.
Zırh pullarını farklı yüzyıllara tarihlendirdiklerini bildiren Kasar, “Bu zırh çeşitleri Daskyleion’da Orta Çağ’da kullanılmış. Daha erken örnekler var. Dikdörtgen zırh pullarının milattan evvel 6’ncı yüzyılda kullanıldığını biliyoruz.” diye konuştu.
Ok uçları kullanım hedeflerine nazaran şekillendirilmiş
Özgür Kasar, Daskyleion’un Persler tarafından avcılık için kullanılan bir bahçe olduğunu da bildiklerini anlattı.
Ele geçen ok uçlarının fonksiyonuna değinen Kasar, şöyle devam etti:
“Bu oklar yalnızca savaşta değil avcılıkta da kullanılmış olmalı. Ok uçlarının üstündeki birtakım deformasyonlar, örneğin namlu kısımlarındaki kırılmalar, bükülmeler bu ok uçlarının bilhassa savaşta kullanılmış olabileceğini, bir zırha çarparak ya da atıldığında taşa değdiğinde aldığı tahribatı görebiliyoruz. Kimi ok uçları yanmaya maruz kalmış, üstünde kırılmalar, çatlamalar oluşmuş.”
Kasar, tarihlendirilebilir ok uçlarının ele geçtiği devirlerin, Perslerin bölgede karar sürdüğü yıllara ilişkin olduğunu da vurguladı.
Ok uçlarının farklı formda olmasının, fonksiyonlarıyla, tesirleriyle ilgisinin olduğunu söz eden Kasar, şu bilgileri paylaştı:
“İki kanatlı ok uçları geniş kanatlara sahipse deriyi, cildi delmek için kullanılmış olabilir. Daha çok üç kanatlı ve sivri ok uçları zırhları delmek için kullanılmış. Form, tartı ve büyüklüklerinin, katiyetle kullanıldıkları gayeyle bağlı olduğunu, bu ok uçlarının hem savaşlarda hem de avlanmak için kullanıldığını söyleyebiliriz. Bilhassa de Pers devrinde buluntu daha fazla. Ok uçlarını tahlil ettirdik; ağır ölçüde kurşun olduğu ortaya çıktı. Bunun da dayanıklılığı ve tartısını artırdığı için delici kuvvetin daha fazla olduğunu söyleyebiliriz. Ok uçlarının burada üretildiğine dair şimdi sağlam bir bilgimiz yok lakin farklı madeni buluntuların Daskyleion’da üretilmiş olabileceğini tabir edebiliriz.”
Kaynak: Anadolu Ajansı / Miraç Kaya
