Hürriyet havacılık muharriri Uğur Cebeci, Türk Hava Kuvvetleri’nin elindeki CN 235 nakliye uçaklarının 1-2 milyon dolar masrafla yangın kiti takılarak Türkiye’de devam eden orman yangınlarıyla çabada kullanılabileceğini söyledi. Cebeci, “Mühendislerimiz, teknisyenlerimiz uçağın ciğerini biliyor. Kayseri 2. Hava Bakım Fabrikası da bu yangın söndürme kitlerini takabilecek kabiliyette… 3 yıl evvel Türkiye’de bir sunum yapılmış. Ancak sanırım bu iş Orman Bakanlığı yetkisinde olduğu için o gün bugün bir yanıt alınamamış. Hala Etimesgut üssünde bu uçaklardan 10 tanesi yerde duruyor” dedi.
Cebeci, bugün Hürriyet’te yayımlanan yazısında, THK’nın elindeki 49 adet CN 235 nakliye uçağının yangınla çabada kullanılabileceğini belirtti. Cebeci, bu uçaklara yangın kiti takılabileceğini, sonrasında uçakların olağan vazifelerde de kullanılmaya devam edilebileceğini söyledi.
Cebeci’nin Hürriyet’teki yazısından ilgili kısımlar şöyle:
“Türkiye’nin birçok noktasında orman yangınları devam ediyor. Yapılan müdahaleler ve yangının uzun sürmesi tartışmaları da beraberinde getirdi. Fakat bu tip yangınlarda kullanılması için Türk Hava Kuvvetleri’nin elindeki 49 adet CN 235 nakliye uçağı devreye alınabilir. Uçak başına 1-2 milyon dolarlık bir harcama ile uçaklara yangın söndürme kitleri takılabilir. Takılan kitler istendiğinde çıkarılarak, nakliye, asker taşıma üzere misyonlar yapılabilir.
Evvel şunu söyleyim. Havacılığın genel prensibine nazaran, eski uçak diye bir şey yoktur, bakımsız uçak vardır. Baktığınız sürece uçarlar. THK’nın elindeki uçaklar bakılsaydı bugün o yangınlara koşacaklardı. Üstelik helikopterlerden daha fazla alçalarak, yüksek hareket güçleri ve yetenekli pilotları ile tahminen de binlerce dekar ormanımız kül olmayacaktı. Hala o uçakları ayağa kaldırma bahtımız olduğuna inanıyorum. Sanırım, kiralamalara 80 milyon dolardan fazla para harcadık. Halbuki, Türk Hava Kuvvetleri’nin elinde 49 adet CN 235 nakliye uçağı var. Airbus’ın takılacak, bu çeşit uçaklar için imal edilmiş, Avrupa havacılık otoritesinin (EASA) onayını almış yangın kitleri mevcut. Uçak başına 1-2 milyon dolarlık bir harcama ile bu kitler takılabiliyor. Takılan kitler istendiğinde çıkarılabiliyor ve uçak nakliye, asker taşıma üzere misyonlarına devam edebiliyor.
Örneğin bir CN 235 uçağına takılacak yangın kiti ile kimyasal söndürme sıvıları uçağa yüklenebiliyor. Bu yangın söndürme kimyasallarını dışarı atacak püskürtme boruları sisteme ekleniyor. Örneğin CN 235 uçaklarına yüklenecek 3 ton kimyasalla kalkan uçak hem yangın noktası üzerinde çok fazla alçalabiliyor, hem de kimyasalı boşalttığında 10 tondan fazla su tesiri yaratabiliyor. Hareket kabiliyetleri olan bu uçaklar helikopterlerin yapamadığı onlarca güçlü misyonun altından kalkabiliyor. Üstelik bu uçaklar TAİ’de montajı yapılan uçaklar. Mühendislerimiz, teknisyenlerimiz uçağın ciğerini biliyor. Kayseri 2. Hava Bakım Fabrikası da bu yangın söndürme kitlerini takabilecek kabiliyette… Airbus’ın İspanya Sevilla’daki askeri fabrikası bu kabiliyetleri uçaklarına kazandırdı. Ve hem Avrupa Havacılık Otoritesi EASA hem de Amerikan Sivil havacılık Otoritesi FAA sertifikalarını aldı. 3 yıl evvel Türkiye’de bir sunum yapılmış. Fakat sanırım bu iş Orman Bakanlığı yetkisinde olduğu için o gün bugün bir yanıt alınamamış. Hala Etimesgut üssünde bu uçaklardan 10 tanesi yerde duruyor.
Dahası var. Türk Hava Kuvvetleri’nin elinde tekrar birebir fabrikanın imalatı 9 adet A400M uçakları var. Bu stratejik nakliye uçakları 36 ton yük taşıyabiliyorlar. Bu uçaklara da birebir CN 235 uçaklarının donanımında olduğu üzere yangın kiti takılabiliyor. Üstelik 10 ton kimyasal atan bir kit takıldığında, yaklaşık 100 tonluk su bırakılmış kadar güçlü bir sonuç alınıyor. Bu kimyasalların etrafa bir ziyanı yok. Avrupa da da kullanılıyor. Yangın kitinin depo kısmı uçaktan indirildiğinde uçak yeniden nakliye misyonuna devam edebiliyor. Bu kitler CASA imalatı; CN235, C295 ve A400M uçakları için tasarlanmış olup Kıç Kargo apısı olan öteki rastgele bir uçağa da kurulabiliyor. Bu ‘tak ve çalıştır’ tahlilinin uçağa kurulması 1 saatten az vakit alıyor. Tekrar ediyorum, atılan kimyasalın etrafa hiçbir ziyanı yok. Yani aşağıdaki orman yangınında büyük bir alanda alevler süratle bastırılabiliyor. Rahatça alçalabilen bu uçaklarda orman yangınları ile uğraş de kahraman olmak için daima hazır bekliyor. Yangın kitinin depo kısmı uçaktan indirildiğinde yeniden nakliye misyonuna devam edebiliyor.”