Taliban’ın Afganistan’a ilerleyişi ile ilgili bu sabah ZDF televizyonuna açıklamalarda bulunan Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Taliban’ın ülke idaresini ele geçirmesi ve hilafet kurması durumunda mali yardımları kesme tehdidinde bulundu. Maas, “Her yıl 430 milyon euro veriyoruz. Taliban’ın ülkeyi büsbütün ele geçirmesi, şeiratı getirmesi ve ülkeyi bir hilafete dönüştürmesi durumundu bir cent bile vermeyeceğiz” dedi. Memleketler arası yardımlar olmadan Afganistan’ın tek başına ayakta durmaya gücü olmadığını belirten Maas, Taliban’ın bu yardımlara muhtaç olduğunun açık olduğunu söyledi.
Taliban’ın tek başına ülkenin başına geçmesi kelam konusu olmayacağı, hükümetin değerli bir kesimi olmayı isteyeceği öngörüsünde bulunan Maas, bunun da anayasanın nasıl olacağı ve hangi hakların verileceği ile ilgili olduğunu kaydetti.
Maas, milletlerarası birliklerin çekilmesinin akabinde Taliban’ın denetimindeki bölgelerin sayısını artırması ile ilgili olarak ABD’nin Afganistan çekilme kararına atıfta bulundu. Maas, “Bu (ABD’nin çekilme kararı), tüm NATO birliklerinin ülkeyi terk etmek zorunda olduğu manasına geliyordu. Zira Amerikan güçleri olmadan oraya hiç kimse askerini itimatla gönderemez” sözlerini kullandı. Maas, Alman hükümetinin aslında daha uzun bir misyonu hesapladığını, fakat NATO dışında hareket edemediğini de kelamlarına ekledi.
“En makûs senaryo”
Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer de bu sabah Deutschlandfunk Radyosu’na Amerikan istihbarat servislerinin başşehir Kabil’in 90 ila 120 gün içinde Taliban’ın eline geçebileceği tarafındaki iddiasını kıymetlendirdi. Bunu “en makus senaryo” olarak nitelendiren Kramp-Karrenbauer, Taliban’ın Kabil’e hakikat ilerleyişi ile ilgili farklı tahliller olduğunu, zira Taliban’ın Kabil konusunda farklı bir strateji izlediğini söyledi. Kramp-Karrenbauer, şu anda Taliban’ın Kabil konusundaki tutumuyla ilgili yargıda bulunmanın güç olduğunu lisana getirdi.
Öte yandan Almanya, Afganistan’daki vatandaşlarına ülkeyi tarifeli uçaklarla terk etmeleri daveti yaptı. Almanya’nın Kabil’deki temsilciliğinden yapılan açıklamada, güvenlik durumunun giderek berbatlaşması nedeniyle ticari uçuşların devam edeceği konusunda garanti verilemeyeceği, bu nedenle de en kısa müddette ülkeyi terk etmelerini istedi. ABD, İngiltere ile birlikte çok sayıda ülke geçen haftadan bu yana vatandaşlarına Afganistan’ı terk etme daveti yapıyor.
Türk birlikleri artık NATO komutasında değil
Geçen Mayıs ayında ABD’nin askerlerini çekmeye başlamasının akabinde NATO komutasındaki memleketler arası birlikler de Afganistan’dan süratle çekildi. NATO yetkililerinin geçen Temmuz ayı ortasında verdiği bilgiye nazaran Afganistan’da şu anda NATO’nun komutası altında hiçbir askeri birlik kalmadı. Yetkililer, Afganistan’da askeri varlığını sürdüren Amerikan ve Türk birliklerinin ise artık kendi ulusal ordularının buyruk komuta zincirine bağlı olduğunu kaydetmişti.
Türkiye, Haziran ayındaki NATO doruğunda, milletlerarası birliklerin çekilmesinin akabinde Kabil’deki milletlerarası havalimanının güvenliğini ve işletmesini sağlamaya talip olmuştu. Bu bahiste ABD ve Türkiye ortasında görüşmeler yürütülüyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da dün akşam katıldığı bir canlı yayında “Taliban’la kimi görüşmelere varıncaya dek şu an da ilgili kurumlarımız çalışıyor. Hatta tahminen ben bile onların başkanı durumunda olacak olanı kabul etme durumum olabilir” açıklamasını yaptı.