Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) salgının istihdama olan tesirini ortaya koyan bir rapor yayımladı.
Rapora nazaran; koronavirüs (Covid-19) salgının başlangıç yılı olan 2020’den bu yana Türkiye’de yüzde 13,2 istihdam kaybının yaşandığı açıklanırken, ortalama 3 milyon 613 bin kişinin işsiz kaldığı söz edildi.
İstihdam kaybında bayanlarda yüzde 15,5 olurken, erkeklerde ise yüzde 12,4 olarak gerçekleşti.
Türkiye’nin istihdamdaki kelam konusu kaybı dünya ortalaması olan 8,8 düzeyinin çok üstünde gerçekleşti.
2020’de dünya genelinde 255 milyon istihdam kaybı yaşandı
DİSK-AR’ın Dünya Çalışma Örgütü (ILO) bilgilerine dayandırdığı bilgilere nazaran 2020’de, 2019 4. çeyreğe nazaran global olarak çalışma süreleri yüzde 8,8 oranında azaldı. ILO çalışma sürelerindeki bu düşüşün 255 milyon muadil tam vakitli istihdam kaybına karşılık geldiğini hesapladı.
İstihdamdaki kayıpların ise salgın sebebiyle işsiz kalanlar ve işgücünden çekilen sayısındaki artıştan kaynaklandığı ve salgın nedeniyle iş saatlerindeki kısalmalar, kısa çalışma ve müsaade uygulamaları ile işten çıkarmaların artmasının tesirli olduğu belirtildi.
Yeniden ILO datalarına nazaran dünya genelinde istihdam kaybı ülke kümelerine nazaran değişiklik gösterirken, bu durumda ülkelerin aldıkları farklı tedbirler rol oynuyor.
Türkiye dünya ortalamasının üstünde
2020’de, evvelki yılın 4. çeyreğine nazaran muadil tam vakitli istihdam kaybı oranı düşük gelirli ülkelerde yüzde 6,7, orta-yüksek gelirli ülkelerde yüzde 7,3, yüksek gelirli ülkelerde yüzde 8,3 ve düşük-orta gelirli ülkelerde yüzde 11,3 olarak gerçekleşti.
DİSK-AR hesaplamalarına nazaran ise Türkiye’de bu oran 2020 yılı için hayli yüksek bir seviyede yüzde 15,8 olarak gerçekleşti.
2020’de en büyük kayıp 2. çeyrekte
DİSK-AR’ın raporuna nazaran 2020 yılında 2019’un 4. çeyreğine nazaran bakıldığında istihdam kaybı çeyrekler bazında şu biçimde;
1. çeyrekte 2 milyon 117 bin (yüzde 7,8), 2. çeyrekte 8 milyon 942 bin (yüzde 32,8), 3. çeyrekte 3 milyon 307 bin (yüzde 12,1) ve 2020 4. çeyrekte 2 milyon 862 bin (yüzde 10,5) olarak kaydedildi.
Böylelikle 2020 yılında en çok istihdam kaybının yaşandığı çeyrek 2. çeyrek oldu.
2021 yılında ise iktisattaki kısmi açılmalarında tesiriyle 1. çeyrekte istihdam kaybı 2019 4. çeyreğe nazaran yüzde 8 ve 2021 2. çeyrekte ise yüzde 8,3 olarak gerçekleşti.
Böylelikle salgının 6 çeyreklik devrinde (2020 başı-2021 Haziran ayı) toplam istihdam kaybı oranı yüzde 13,2 ve sayısı ise 3 milyon 613 bin oldu.
Bayan istihdamında büyük kayıp
DİSK-AR’a nazaran Tüm dünya genelinde istihdamda yaşanan bayan kayıpları, erkek kayıplarından daha fazla yaşanıyor.
Salgın nedeniyle istihdamda bayan kaybı 2020’de yüzde 5 iken, erkeklerde bu oran yüzde 3,4 civarında kaydedildi.
Türkiye’de ise 2020’de bayan istihdamındaki kayıp, 2019 4. çeyreğine oranla yüzde 18,3 olarak gerçekleşirken, bu oran sayısal olarak 1 milyon 408 bin bayan çalışana karşılık geldi.
Birebir periyotta erkeklerde ise istihdam kaybı bayanlardan 4,5 puan az olarak yüzde 14,8 olurken, sayısal bazda 2 milyon 899 bin olarak gerçekleşti.
2020 1. çeyrek ile 2021 2. çeyrek ortasındaki 6 çeyreklik periyotta ise ortalama istihdam kaybı erkeklerde yüzde 12,5 (2 milyon 422 bin) ve bayanlarda yüzde 15,5 (1 milyon 191 bin) olarak gerçekleşti.
