Rusya ve Belarus, NATO ile gerginliğin en üst seviyeye çıktığı periyotta batı hudutlarında “Zapad-2021” ortak askeri tatbikatını düzenleyecek.
Rusya Savunma Bakanlığı kaynaklarına nazaran, Rusya ve Belarus ortak askeri tatbikatı 10-16 Eylül’de her iki ülkenin poligonlarında gerçekleştirilecek.
Tatbikat boyunca tüm poligonlarda Rusya ve Belarus ordusundan 200 bine yakın asker ve işçi misyon yapacak. 80 uçak ve helikopter ile 290 tank, 240 top, çoklu roket fırlatma sistemi dahil 760 askeri araç ve 15 savaş gemisi tatbikatta yer alacak.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatının (AGİT) askeri tatbikatları izleme çerçevesini oluşturan Viyana Dokümanı uyarınca, 13 binden fazla askerle yapılan tatbikatların denetlenmesi ve incelenmesi gerekiyor.
Rusya Savunma Bakanlığına nazaran, her bölgede yapılan tatbikatlarda Viyana Evrakı’na uygun olarak, askeri birliklerin azami işçi sayısı 12 bin 800’ü geçmeyecek.
Tatbikatın 2. evresine Ermenistan, Kazakistan, Tacikistan, Hindistan, Kırgızistan, Moğolistan, Sırbistan ve Sri Lanka askeri birlikleri de davetli. Tatbikata Çin, Vietnam, Myanmar, Pakistan ve Özbekistan’dan askeri gözlemciler katılacak.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ve Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, kendi ülkelerinde tatbikatı yerinde izleyecek.
Tatbikat, Rusya-Belarus Birlik Devleti’nin güvenliğine yönelik
Şubatta hazırlıkları başlayan tatbikat Rusya ve Belarus ordusu askerleri ve komuta organlarının Rusya-Belarus Birlik Devleti’nin askeri güvenliğini ortaklaşa sağlama vazifeleri, birliklerin iş birliği ve askeri hareketler esnasında saha eğitimini içeriyor.
Tatbikatın sonunda Birlik Devleti’nin toprak bütünlüğünü muhafaza ve saldırganlığı püskürtme hususlarında ortak hareket seçenekleri belirlenecek.
Poligonlar Avrupa hududu yakınında
İki basamak halinde yapılacak tatbikatlar Rusya’da 9, Belarus’ta 5 poligonda gerçekleştirilecek. Belarus’taki tatbikatlar Avrupa hududunda bulunan Brest kenti yakınlarında, Rusya topraklarında Kaliningrad dahil Batı Askeri bölgesindeki poligonlarda yapılacak. Ayrıyeten tatbikatlar Baltık Denizi ve Finlandiya Körfezi’nde de gerçekleştirilecek.
Belarus’taki tatbikatlar 230. Obuz-Lesnovskiy poligonu, 174. Hava Kuvvetleri eğitim poligonu, Hava Savunma Birliği Domanovskiy poligonu, 210. Rujanskiy poligonu ve Brest poligonunda yapılacak.
Rusya’da ise tatbikatlar, Nijegorod bölgesinde Mulino poligonu, Leningrad bölgesinde Kirillovskiy poligonu, Pskov bölgesinde Strugi Krasnie poligonu, Voronej bölgesinde Pogonovo poligonu, Kaliningrad bölgesinde Hmelevka, Pravdinskiy, Dobrovolskiy poligonları, Smolensk bölgesinde Dorogobuj poligonu ve Saratov bölgesinde Volskiy poligonunda olacak.
Rusya Savunma Bakanlığı yetkilileri, tatbikatın her ne kadar batı bölgesinde yapılacak olsa da sonlardan uzak uzaklıkta olacağına dikkati çekiyor.
Rusya ve Belarus topraklarında gerçekleşecek Zapad-2021 tatbikatının gibisi en son 4 yıl evvel Zapad-2017 ismiyle yapılmıştı. Rusya Savunma Bakanlığı, Eylül 2017’deki tatbikata Belarus’tan yaklaşık 7 bin 200, Rusya’dan ise 5 bin 500 olmak üzere toplam 12 bin 700 asker katıldığını, tatbikatta 70 savaş uçağı, 250 tank, 200 topçu sistemleri ve havan topları dahil 680 askeri aracın kullanıldığını duyurmuştu.
NATO, Rusya’nın sayılarına inanmıyor
Tatbikat sonrasında NATO, doğu sonlarında gerçekleştirilen kelam konusu tatbikata reaksiyon göstermiş, Zapad-2017 askeri tatbikatının bildirilen resmi sayıdan daha fazla askerle gerçekleştirildiğini tez etmişti. NATO müttefikleri aslında tatbikatta yer alan asker sayısının 100 bin civarında olduğunu ileri sürmüştü.
Rusya’nın 2009 ve 2013’teki Zapad tatbikatlarına resmi olarak açıklanandan daha fazla askerin katıldığı savında bulunan NATO, Zapad-2013’te Rus yetkililerin 12 bin askerin katıldığı açıklamasına rağmen 75 bin askerin bulunduğunu öne sürmüştü.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya’nın tatbikat sırasında gereğince şeffaf davranmamasını eleştirmiş, NATO’nun yeni Soğuk Savaş istemediğini kaydetmişti.
NATO’dan Rusya ve Belarus’un ortaklaşa yapacağı Zapad-2021 tatbikatı ile ilgili olarak da benzeri açıklama yapıldı. NATO Sözcüsü Oana Lungescu 3 Eylül’de yaptığı açıklamada, her iki ülkeyi memleketler arası yükümlülüklere uygun şeffaf ve öngörülebilir halde hareket etmeye çağırmıştı.
Rusya tarihinin en büyük tatbikatı 2018’de yapıldı
Rusya 2018, 2019, 2020’de merkez, güney ve doğu askeri bölgelerinde misal büyüklüklerde askeri tatbikatlar düzenledi.
Rus ordusu Sovyet devrinden bu yana tarihinin en büyük tatbikatını Sibirya bölgesinde ve ülkenin doğusunda Vostok-2018 ismiyle yaptı.
Eylül 2018’de yapılan tatbikata 297 bin asker, 1000’den fazla uçak, helikopter ve insansız hava aracı ile yaklaşık 36 bin tank ve öteki zırhlı askeri araçların yanı sıra 80 gemi vazife yaptı.
Sovyetler Birliği periyodunda gerçekleştirilen en büyük tatbikat Zapad-81, o periyot 100 binden fazla askerin iştirakiyle yapılmıştı. 4-12 Eylül 1981’de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) askeri birlikleri ve filolarıyla Ukrayna, Belarus, Baltık ülkeleri ve Baltık Denizi’nde düzenlenen tatbikat, Sovyet tarihinin en büyük operasyonel ve stratejik askeri tatbikatlarından biri olarak biliniyor.
Kelam konusu tatbikatta, Sovyet ordusunda birinci kez otomatik denetim sistemleri ve güdümlü füzeler denenmişti.
Rusya’nın NATO ile gerginliği
Son yıllarda Rusya ve NATO ortasındaki gerginlik her iki tarafın birbirini suçlaması ile en üst seviyeye çıktı.
Rusya, Baltık Denizi ve Batı hudutlarında NATO’nun askeri hareketliliğini arttırdığını savunurken, NATO da Rusya’yı güney sonlarında, Ukrayna’nın doğusuna yönelik askeri yığınak yapmakla suçluyor.
Ukrayna’nın NATO’ya üye olma isteğinin Rusya ile ittifak ortasında gerginliği üst düzeye çıkardığı bir devirde, Karadeniz üzerinde gerek NATO gerekse Rus ordusunun askeri hareketliliğini artırdığı gözlemleniyor.
Rusya’nın Belarus ile bu türlü bir devirde geniş kapsamlı askeri tatbikat düzenlemesi dikkati çekiyor.