Birleşmiş Milletler’in (BM), hava, iklim ve su konularındaki yetkili organı Dünya Meteoroloji Teşkilatı’nın bugün açıkladığı rapora göre, 1970-2019 zaman diliminde dünya çapında hava ve iklim bağlantılı felaketlerde büyük artış kaydedildi. Teşkilat’ın Cenevre’deki merkezinde kamuoyuna sunulan rapora göre, 1970 ile 2019 arasında doğal afetler beşe katlandı. Bu afetler sebebiyle oluşan zararlar ise yedi kat artış kaydetti. Öte yandan, söz konusu olumsuz gelişmelere rağmen, kurulan erken uyarı sistemleri sayesinde meydana gelen afetlerdeki can kaybı azaldı.
Raporun sunumunda bir konuşma yapan BM’nin Dünya Meteoroloji Teşkilatı Genel Sekreteri Petteri Taalas, hava, iklim ve sularla bağlantılı aşırı hava muhalefetlerinin arttığını ve kötüleştiğini söyleyerek uyarılarda bulundu.
1970-2019 diliminde 11 binden fazla hava, iklim ve su bağlantılı doğal afet
Dünya Meteoroloji Teşkilatı’nın topladığı verilere göre, 1970 ile 2019 arasında 11 binden fazla hava, iklim ve su bağlantılı doğal afet kayıtlara geçti. Bu afetlerde 2 milyondan fazla insan hayatını kaybetti. Kayda geçen bu afetlerde oluşan zararın ise yaklaşık 3 trilyon 600 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.
Dünya Meteoroloji Teşkilatı, ortalama olarak 1970’ten bu yana her gün fırtına, sel, kuraklık veya aşırı sıcak hava gibi bir felaket yaşandığını haber veriyor. Raporda, bütün bu afetlerden dolayı günde ortalama olarak 115 insanın hayatını kaybettiği belirtiliyor. Yine bu doğal afetlerin yol açtığı günlük maddi zararın da 202 milyon dolar olduğu rapor ediliyor.
Raporda dikkat çeken bir diğer nokta da söz konusu hava, iklim ve sular bağlantılı muhalefetlerde hayatını kaybeden insanların yüzde 91’den fazlasının gelişmekte olan ülkelerde yaşadığı. Can kaybına en çok neden olan hava muhalefetinin de yaklaşık 650 bin ölüm ile kuraklıklar sonucu meydana geldiği vurgulanıyor. Raporda, hava muhalefetleri yüzünden ölen insan sayısı 577 bin, seller nedeniyle 59 bin, aşırı hava dereceleri nedeniyle de 56 bin kişinin öldüğü aktarılıyor.
Arşiv – Güney Kore’nin Hadong kentinde yaşanan sel felaketinde en az 30 kişi hayatını kaybetmişti (Ağustos/2020)
Erken uyarı sistemleri hayat kurtarıyor
Rapora göre kurulan erken uyarı sistemleri sayesinde 1970-2019 zaman diliminde doğal afetlerde yaşanan can kayıplarının azaltılmasında ilerleme kaydedildi. 1970’lerde hava, iklim ve sular bağlantılı felaketlerdeki can kaybı senede 50 binin üzerindeyken 2010’larda bu rakamın 20 binlere düşürülmesi sağlanabildi. Dünya Meteoroloji Teşkilatı Genel Sekreteri Taalas, “Erken uyarı sistemleri şimdiye kadar olduğundan daha iyi biçimde hayat kurtarma imkanına sahip olmamızı sağladı” diye konuşuyor.
BM’nin bir kuruluşu olan Dünya Meteoroloji Teşkilatı, kaydedilen iyileşmeye rağmen yapılması gereken daha çok iş olduğunu, nitekim üye 193 ülkeden sadece yarısında erken uyarı sistemleri kurulduğunu hatırlatıyor. Bu arada Teşkilat, hava, su ve yağış gözlemi ve veri toplanmasına dair Afrika ile Güney Amerika’nın bir kısmı ile Karibik ile Pasifik bölgelerinde açıklar bulunduğunu da vurgulayarak, çıkarılan raporlarda buralara dair bilgiler konusunda alınması gereken yol olduğuna işaret ediyor.
Afetler arasında en yüksek maddi zarara yol açan felaketler kasırgalar
Erken uyarı hayat kurtarıyor ama zararı engelleyemiyor
BM’ye bağlı teşkilat, erken uyarı sistemleri sayesinde insan hayatı kurtarma konusunda yol alınıp, ilerleme kaydedilirken tehdit altındaki bölgelerin korunması veya ekonomik zararın oluşmasının önüne geçilemediğine de dikkat çekiyor. Buna göre 2010-2019 döneminde günde ortalama 383 milyon dolar maddi zarar oluştuğu ve bu miktarın 1970’li yıllarla karşılaştırıldığında yedi kat artış demek olduğu belirtildi. 1970’lerde hava, iklim ve sularla bağlantılı doğal afetler nedeniyle oluşan günlük maddi zararın 49 milyon civarında olduğu vurgulanırken, erken uyarı sistemi ile can kaybının azaltılmasına karşı, oluşan maddi zararın katlanarak arttığı kaydedildi.
Yine Dünya Meteoroloji Teşkilatı’nın raporuna göre, doğal afetler arasında en yüksek maddi zarara yol açan felaketler kasırgalar. Tarihte en çok zarara yol açan on kasırgadan üçünün 2017 yılında yaşandığı bildiriliyor. Bunlardan birinci sırada 97 milyar dolar zararla “Harvey”, yaklaşık 70 milyar dolar zararla “Maria” ve yaklaşık 60 milyar dolar ile “Irma” yer alıyor.
AFP / ETO,ET
© Deutsche Welle Türkçe