İngiltere Sıhhat Bakanı Sajid Javid, ülkede gelecek haftadan itibaren üçüncü doz Covid aşılarının uygulanmaya başlanacağını açıkladı.
Sajid Javid, Avam Kamarası’nda yaptığı konuşmada hükümetin, Aşılama ve Bağışıklık Ortak Komitesi’nin (JCVI) üçüncü doz aşı tavsiyesini kabul ettiğini söyledi.
Javid, ikinci doz aşısını en az 6 ay evvel olmuş yaklaşık 30 milyon bireye destek aşıların önümüzdeki haftadan itibaren yapılmaya başlanacağını duyurdu.
Bu 30 milyon kişi ortasında 50 yaş üzerindekiler, sıhhat sorunu olan daha genç yetişkinler ve sıhhat bölümü çalışanları da var.
Destek aşı olarak da tüm bu şahıslara Pfizer/BioNTech öneriliyor. JCVI, bağışıklığın bir mühlet sonra azaldığına dair korkular lisana getirilirken, yüksek müdafaanın devamı için bu teklifte bulundu.
Bu plan, hükümetin sonbahar ve kış aylarında Covid salgınıyla uğraşa devam etmesinin kıymetli bir ayağını oluşturuyor.
Birtakım araştırmalar, iki doz aşılamadan aylar sonra bağışıklığın düşebileceğini ve bu durumda da hassas kümelerin yüksek risk altında kalabileceğini gösteriyor.
JCVI, bağışıklığın ve muhafazanın ne kadar düştüğüne dair net bir bilgi olmadığını fakat önleyici bir adım atmak istediklerini; böylelikle yüksek riskli kümedeki şahısların korunmasını hedeflediklerini duyurdu.
Bu uygulama, kısa müddet evvel başlatılan ve çeşitli sebeplerle çok güçsüz bağışıklık sistemine sahip bireylere vurulan üçüncü doz destek aşısından bağımsız, yeni bir uygulama.
Son uygulamada destek aşı için uygun kuralları sağlayan bireyler de şu biçimde sıralandı:
- Yaşlı yetişkinler için oluşturulan bakım konutlarında kalanlar
- 50 yaş üstü tüm yetişkinler
- Sıhhat kurumlarında ve bakım konutlarında çalışanlar
- 16 ile 49 yaş ortasında olup Covid-19’a karşı yüksek risk kümesinde olmalarına yol açan sıhhat sıkıntıları olanlar
- Bağışıklık sistemi çeşitli sebeplerle bastırılan bireylerle birebir meskende yaşayan ve temas eden yetişkinler
BBC Sıhhat Muhabiri Nick Triggle’ın tahlili
Kışın Covid-19 salgınıyla birlikte önümüze neler çıkacağına dair büyük bir bilinmezlik var. Aslında gelecek ay bile neyle karşılaşacağımızı bilmiyoruz.
Eylül ayında Covid-19 hadiselerinin süratle yükseleceği korkusu vardı lakin şimdi bu türlü bir şey görülmedi.
Toplumun genelindeki bağışıklık oranlarının yükseldiğini hesaba katarsak; enfeksiyon oranlarında çok süratli artışlar muhtemelen artık geride kaldı.
Şayet şu anki hadise sayıları kışın da bu türlü devam ederse, Ulusal Sıhhat Kurumu’nu (NHS) bir uğraş bekliyor demektir. Bu türlü bir durumda da aşının sağladığı bağışıklıkta çok az bir düşüş olursa; hastanelere müracaatlarda büyük bir fark görülebilir. İşte bu sebeple destek aşı duyurusu yapıldı.
Teneffüs yolları virüslerinin de geri dönmesiyle ilgili telaşlar var. Geçen yıl boyunca toplumsal uzaklık ve sokağa çıkma kısıtlamaları, bu virüslerin yayılmasını da azaltmıştı. Fakat bu tıpkı vakitte toplumda bu virüslere olan bağışıklığın da azaldığı manasına geliyor.
RSV isimli, küçük çocuklarda teneffüs yolu hastalıklarına yol açan en önemli virüsün bulaşıcılığı, şimdiden çok yüksek düzeylerde. Grip de süratle yayılabilir.
Destek dozun kullanımıyla ilgili soru işaretlerini gidermek için bir müddettir İngiltere genelinde araştırma ve çalışmalar yürütülüyor.
JCVI, bu çalışmalarda Pfizer aşısının üçüncü dozunun, birinci işi doz aşının hangisi olduğundan bağımsız olarak, ok sağlam bir bağışıklık artırıcı olduğu ve Delta dahil yeni varyantlara karşı da tesirli olduğu görüldüğünü duyurdu.
Yani birinci iki doz aşısı ne olursa olsun, üstte sayılan kümelere üçüncü doz destek aşısı Pfizer/BioNTech uygulanacak.
Fakat Pfizer’e ulaşılamayan durumlarda yarım doz Moderna da kullanılabilecek.
Alerjiler sebebiyle Pfizer ya da Moderna aşısı olamayan şahıslara ise destek doz için AstraZeneca yapılabilecek.
Destek için en tesirli vakit diliminin ise ikinci doz aşıdan sonraki 6. ay olduğu belirlendi.
Çalışmalar, destek doz Covid-19 aşısı yerine grip aşısının da yapılabileceğini; rastgele bir sebeple Covid aşısı olamayanların destek doz olarak öncelikle grip aşısı olabileceklerini gösteriyor.
JCVI’ın başındaki Prof. Wei Shen Lim, “İngiltere’nin Covid aşısı programının hastaneye yatışlar ve vefatları önlemede çok başarılı olduğunu; destek doz uygulamasının emelinin da bu müdafaayı devam ettirmek ve daha soğuk aylara yaklaşırken tehlikeli hastalıkları azaltmak olduğunu” söyledi.
Prof. Lim’e nazaran, aşının sağladığı bağışıklıkta meydana gelecek küçücük bir düşüş bile, hastaneye yatışlarda çok büyük bir artışa yol açabilir.
50 yaşın altındakilerin iki doz Covid aşısıyla daha uzun bir müddet bağışıklıklarını koruduğunu belirten Lim, bu kümenin muhtemelen üçüncü bir doza gereksinim duymayacağını söyledi.
Lim, “Ancak bunun hiçbir vakit olmayacağını söyleyemem” diyerek bu ihtimale de açık kapı bıraktı.
İngiltere hükümetinin sıhhat alanında baş danışman yardımcısı Profesör Jonathan Van Tam, ülkenin “engebeli bir kış” geçirmesinin olası olduğunu; hem Covid artışı hem de başka teneffüs yolları hastalıklarına yol açan grip üzere virüslerin geri dönüşünün beklenebileceğini söyledi.
Van Tam, bu sebeple destek aşıların Covid salgınının önüne geçerek hastaneye yatışlarda ve ölümlerde “çok önemli etki” yapabileceğini söylüyor.
Son haftalarda Covid-19 kaynaklı ölümlerin yaklaşık yüzde 85’i 60 yaş üstü bireylerde görüldü.
Prof. Van Tam, burada aşı olmayan yetişkinlerin de kritik bir rol oynadığını; ülkede 5 milyon yetişkinin şimdi birinci doz aşısını olmadığını kelamlarına ekledi.
Hükümet ‘kısıtlamalardan kaçınmaya çalışıyor’
Destek doz açıklaması, Pazartesi günü hükümetin yaptığı “12-15 yaş ortası okul çocuklarına bir doz Pfizer aşısı yapılmaya başlayacağı” duyurusunun çabucak akabinde geldi.
Ebeveynlere aşı davetiyesi gelecek haftadan itibaren gönderilmeye başlayacak. Böylelikle eğitim sisteminde de Covid-19 salgının rastgele bir pürüz teşkil etmemesi hedefleniyor.
İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda ise şimdi 12-15 yaş ortası okula giden çocuklar için aşı uygulamasına başlama kararı almadı.
Destek aşı duyurusundan evvel konuşan İngiltere Başbakan Boris Johnson, salgının sonunun şimdi çok uzak olduğunu lakin “çok başarılı aşılama programı, yeni tedaviler ve testler sayesinde” İngiltere’nin özgürlüklere önemli kısıtlamalar yapmadan virüsle yaşayabileceğini söyledi.
Johnson, bugün de koronavirüs salgınına karşı önümüzdeki periyotta alınacak tedbirlerle ilgili bir basın toplantısı düzenleyecek.