Halkların Demokratik Partisi (HDP) Küme Başkanvekilleri Meral Danış Beştaş ile Saruhan Oluç, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararları ve Selahattin Demirtaş ile ilgili Avrupa Komitesi Bakanlar Şurasına sunulacak hareket planının kapsamının tartışılması emeliyle TBMM’de derhal genel görüşme açılmasını istedi.
Önergede, şu gayeyle genel görüşme açılması talep edildi:
“Anayasanın 90. hususu ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 46. unsuru uyarınca, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin ve Avrupa Komitesi Bakanlar Komitesi’nin kesin ve bağlayıcı olan kararlarının uygulanması, AİHM kararlarının uygulanması konusundaki sıkıntıların ortadan kaldırılması, kararlara uymama durumunda meydana gelecek ağır sonuçların kıymetlendirilmesi ve Avrupa Komitesi Bakanlar Konseyine sunulacak aksiyon planının kapsamının tartışılması.”
“Karşı atağımızı yaparız, işi bitiririz”
Önergede AİHM kararlarının, Türkiye’nin de ortasında olduğu üye devletler için bağlayıcı ve infazı mecburî olduğu tabir edildi:
“Ancak ne yazık ki bugün iç hukuk uygulamalarında AİHM kararlarının taraflı uygulandığına yahut hiç uygulanmadığına dair çok sayıda örnek yaşamaktayız. Bunun en çarpıcı ve somut örneğini, evvelki devir eş genel liderimiz Selahattin Demirtaş hakkında AİHM’in “derhal tahliye edilmesine” yönelik kararının uygulanmamasında görmekteyiz.”
|
4 Kasım 2016’dan beri tutuklu olan Selahattin Demirtaş’ın tutukluluğunun devamı ile ilgili olarak AİHM 20 Kasım 2018 tarihli kararında, Demirtaş’ın tutukluluk halinin sürmesini kişi özgürlüğünün ihlali olarak kabul etmişti. Ayrıyeten seçme ve seçilme hakkının da ihlal edildiğine karar verdi. AİHM, birinci kere Sözleşme’nin 18. unsurunun ihlal edildiğine, yani Demirtaş’ın tüzel değil siyasi münasebetle tutuklandığına hükmetti. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan ise “AİHM’nin verdiği kararlar bizi bağlamaz, biz karşı atağımızı yaparız, işi bitiririz” açıklamasını yaptı, Demirtaş tahliye edilmedi. Demirtaş’ın hapsedilmesinin siyasi saikle olduğuna dair tespitini, AİHM Büyük Daire de 22 Aralık 2020’de verdiği kararla tekrarladı. Büyük Daire, 20 Eylül 2019 tarihli ikinci tutuklamanın, Demirtaş’ın 4 Kasım 2016 tarihli birinci tutukluluğunun devamı niteliğinde olduğunu vurgulayarak, hala bu nedenle tutuklu olan Demirtaş’ın derhal hür bırakılması gerektiğine hükmetti. Son olarak Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi de 17 Eylül 2021 tarihli kararında Demirtaş’ın bir an evvel özgür bırakılmasını istedi. Demirtaş ve Osman Kavala’nın derhal hür bırakılması gerektiğine yönelik bir kere daha ihtarda bulunan Komite, Aralık oturumuna kadar Kavala’nın özgür bırakılmasını bekleme kararı aldı; Demirtaş için hareket planını sunması için de Türkiye’ye 30 Eylül’e kadar mühlet verdi. TIKLAYIN – Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nden Kavala ve Demirtaş kararı |
“Demirtaş’ın derhal hür bırakılması gerekir”
HDP’nin önergesinde, bu kararın sonuçları olabileceğine dikkat çekildi:
“Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi’nin üye devletlerin üyeliğini askıya alma ve üye devletleri üyelikten atma yetkisine sahip olduğu göz önüne alındığında, verilen karara uyulmaması halinde ağır sonuçların alınacağı ortadadır.
“Bu nedenle öncellikli olarak Anayasanın 90. hususu ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 46. unsuru uyarınca, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin ve Bakanlar Komitesi’nin kesin ve bağlayıcı olan kararlarının uygulanması ve Selahattin Demirtaş’ın derhal özgür bırakılması gerekir.”
TIKLAYIN – Demirtaş’ın avukatı Mahsuni Karaman: AİHM ve Bakanlar Komitesi’nin bağlayıcı kararları uygulansın
