2013-2018 yılları ortasında Türkiye’nin NATO Daimi Temsilcisi olarak misyon yapan Fatih Ceylan, Türkiye’nin dış siyaset tavrını ve Afganistan’daki gelişmeleri kıymetlendirdi.
Ceylan, Sözcü muharriri Ruhat Mengi’in sorularını yanıtladı. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan’ın BM Genel Şurası toplantısına katılarak ABD ile münasebetleri düzeltmeyi umduğu telaffuzunu pahalandıran Ceylan, “ABD’de Afganistan konusu kesin konuşulacaktır ancak ben Afganistan’ın hava alanını yönetmeye katkı sağlamakla ABD ile olan önemli sorunların halledileceğine ihtimal vermiyorum. Sorunun özünü çözmez, bu türlü bir strateji olamaz, olsa olsa –ciddi sorunlar ortadayken- süreksiz bir mühlet için esneklik alanı sağlayabilir” görüşünü tabir etti.
ABD’nin çekildiği Afganistan’da Kabil Havalimanı’nın güvenliğini sağlamak için Türkiye’nin bulunmasını da kıymetlendiren Ceylan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Taliban’la ilgili söylediği “inanç” açıklamasını hatırlatarak şunları kaydetti:
“Öncelikle, ideolojisi muhakkak, birçok radikal terör örgütüyle organik ilgi içinde olan kümesi biz mi yumuşatacağız? Diplomasi içinde yetişmiş insanların bir yere giderken yahut bir işe kalkışırken “Orada benim hangi ulusal çıkarıma hizmet edeceğim” diye düşünmesi lazım. Bunu bir ideolojik kılıf altında yapmaya kalkarsanız… Biliyorsunuz temmuz ayında Cumhurbaşkanı Lefkoşa’da “Taliban bizimle görüşmeli zira Türkiye’nin onun inancıyla aykırı bir yanı yok” demişti. Şu var; bir devletin dış siyaseti inançlar üzerine inşa edilmez, ulusal çıkarlar üzerine inşa edilir. Bir kez bunu ortaya koymak lazım, inançlara dayalı bir dış siyaset yürütülürse işte bizim bölgemizde karşı karşıya kaldığımız durum ortaya çıkar. Taliban’la ulusal çıkarlar gerektirirse oturur görüşürsünüz ancak bunu dini temelli bir ideoloji üzerine kurgularsanız işin rengi değişir. Kabil Havalimanı konusuna dönecek olursak, biz Kabil Havaalanı’nı işletmekten ne kazanacağız? Bir sefer bunun açıklığa kavuşturulması lazım, ne yapacağız, orada ihale filan mı alacağız?”
“NATO devri bitti, yeni periyot başladı”
Kabil Havalimanı’nın esasen işletildiğini söyleyen Ceylan, “Ama NATO misyonumuz çerçevesinde işletiyorduk, orada askeri kökenli subaylarımız vazife alıyordu ancak bu periyot bitti, NATO devri de bitti, yeni devir başladı” dedi.
“S-400 sorunu mu çözüldü, yaptırımlar mı kalktı, Fetullah Gülen iade mi edildi, Suriye’de YPG-PYD sorunu mu halledildi…”
Ceylan Türkiye’nin Afganistan siyasetini şu sözlerle eleştirdi:
“Neyle koruyacaksınız, asker yok, polis mi, Özel Kuvvetler mi göndereceğiz, bunları açıklamaları lazım. Orada Amerika, Almanya üzere kimi ülkelerin geride adamlarının kaldığı anlaşılıyor, bu diplomatlarının tahliyesini yahut güvenliğini sağlayarak puan alıp ilgileri mi düzelteceğiz? S-400 sorunu mu çözüldü, yaptırımlar mı kalktı, Fetullah Gülen iade mi edildi, Suriye’de YPG-PYD sorunu mu halledildi, bunlar oldu mu, olmadı. Dış kaynaklara gereksinim duyulan bir devirdeyiz, meseleleri ötelemek için yapılıyor herhalde. Nedir bilmiyoruz, bir sis perdesinin gerisinde. Ancak bildiğimiz bir şey var, hâlâ bu mevzuda niyetliyiz, bunu saklamıyorlar. Bence çok sığ bir tahlil arayışı. Taliban’ı tanıyacak mısınız, tanımayacak mısınız? Yani, inanç bedelleri bakımından eş kıymette bulduğun Taliban’ı tanıyacak mısın, tanımayacak mısın, buna karşılık vermeleri lazım.
Afganistan, o bölgeden başlamak üzere dünya üzerinde memleketler arası münasebetlerde birtakım fay çizgilerini tetikledi. Rusya, Çin, Hindistan, Pakistan, Şangay İşbirliği Örgütü işin içinde, İran’ı unutmayalım. Afganistan’daki radikal ögelerin kendilerine de bulaşmasından korkuyorlar.”