Alican Uludağ
Diyanet İşleri Lideri Ali Erbaş, son aylarda sıkça tartışılan bir isim haline geldi. 17-25 Aralık sürecinden evvel Gülen yapılanmasına yakın duran, onların aktifliklerine katılan, Adil Öksüz’ün tez heyetinde yer alan Ali Erbaş, 15 Temmuz darbe teşebbüsünün akabinde Diyanet İşleri Başkanlığı’na atanmasının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yanından ayırmadığı bürokratları ortasında başı çekti.
Ayasofya’daki birinci Cuma namazına elinde kılıçla çıkan Erbaş, devletin protokol listesinde 40 basamak yükseltildi. Erbaş’ın isimli yıl açılış merasiminde dua etmesi ise laiklik tartışması başlattı. Artık Ali Erbaş, Türkiye Cumhuriyeti’ndeyeni hükümet sisteminin simgelerinden biri haline dönüştü.
Akademik geçmiş
Sakarya İmam-Hatip Lisesi mezunu olan Erbaş, 1984’de Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. 1982-1993 yılları ortasında İstanbul’da çeşitli mescitlerde din vazifelisi olarak çalıştı.
Marmara Üniversitesi’ndeki doktorasını tamamlayan Erbaş, 1993 yılında Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dinler Tarihi Anabilim Kısmı’na Yardımcı Doçent olarak atandı. 1996-1997 öğretim yılının başından itibaren bir yıl boyunca Strasbourg Beşerî Bilimler Üniversitesinde konuk öğretim üyesi olarak alanıyla ilgili araştırmalar yaptı.
1997-1998 öğretim yılı başında yurda dönen Erbaş, Kasım 1998’de Doçent, Ocak 2004’de profesör oldu. Ali Erbaş, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde uzun yıllar yöneticilik yaptı. 1997-2002 yılları ortasında beş yıl Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekan Yardımcılığı, 2006-2011 yılları ortasında iki devir birebir fakültenin Dekanlığını yürüttü. 2003-2011 yılları ortasında Sakarya Üniversitesi’nde Senato Üyesi, 2006-2011 yılları ortasında ise birebir üniversitede İdare Şurası Üyesi olarak misyon yaptı.
2011 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğüne atanan Erbaş, 8 Haziran 2017 tarihinde Yalova Üniversitesi Rektörlüğüne atandı.
Erbaş, bu misyonda uzun müddet kalmadı. Diyanet İşleri Lideri Mehmet Görmez’in istifası üzerine, Ali Erbaş 17 Eylül 2017 tarihinde Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Diyanet’in başına getirildi.
17 Aralık’tan evvel Gülencilerle birlikte
“Bu gönül erleri dünyaya örnek bir topluluk. Mazlumlar zalimlerden kurtulmak için bu türlü erlerini yanında bulmuşlar, o halde İslam’la şereflenmişler, İslam’a sarılmışlar. Bu iş geçmişte bu türlü oldu, artık de bu türlü olacak. Bu işin tahlilinde küçüğünden büyüğüne katkısı olan herkesten Allah razı olsun. Bu hizmetin büyüyerek ebediyen bu sürmesini diliyorum.”
Gülen yapılanmasının KADİP’in (Kültürlerarası Diyalog Platformu) idare konseyi üyesi olan Erbaş, tıpkı vakitte Abant Toplantıları’na katıldı. Abant toplantıları, ismini aktifliğin düzenlendiği Bolu Abant’tan aldı. 1998 yılında kurulan Gazeteciler ve Müellifler Vakfı’nın desteklediği Abant Platformu tarafından organize edilen toplantılara Gülen yapılanmasına yakın gazeteci ve müelliflerin yanı sıra iktidar partisinden birçok isim de konuşmacı olarak katılmıştı.
Adil Öksüz’ün tezine imza
Ali Erbaş, 15 Temmuz darbe teşebbüsünün merkezi Akıncı Üssü’nden kaçarken yakalanan lakin kuşkulu bir biçimde özgür bırakılan Hava Kuvvetleri İmamı Adil Öksüz’ün 2013’te tezine de imza attı. Erbaş, Adil Öksüz’ün 2003 yılında hazırladığı “Ceza Kararları Açısından Tevrat ve Kur’ân” adlı doktora tezini sunduğu heyette yer aldı.
Erbaş, Adil Öksüz ile birlikte Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde misyon yaptı. Birebir fakültede, Gülen yapılanmasında Emniyet imamlığı yapan, daha sonra buradan ayrılarak isminin kısaltması olan “KÖZ” kümesini kuran Kemalettin Özdemir de bu gruptaydı. Fakat bugüne kadar Ali Erbaş’ın Adil Öksüz ile irtibatının hangi tarihe kadar olduğuna ait rastgele bir araştırma yapılmadı.
Geçmişi unutuldu, Diyanet’in başına getirildi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Erbaş’ın geçmişte Gülen yapılanmasına yakın etkinliklere katılmasına karşın 2017 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı’na atandı. Erbaş, bu vazifeye geldikten sonra yaptığı bir açıklamada, “Yıllarca insanlarımızın saf dini hislerini kirli emellerine alet eden dış güdümlü bir hata ve terör örgütü olan FETÖ; itikadi, ameli ve ahlaki bir sapma hareketidir” dedi.
Kılıçla poz verdi
Diyanet İşleri Lideri Ali Erbaş, Danıştay kararıyla müzeden mescide dönüştürülen Ayasofya’da 24 Temmuz 2020’de kılınan birinci defa namaz sırasında elinde kılıçla minbere çıktı. Cuma hutbesini okuyan Erbaş, Mustafa Kemal Atatürk’ün de imzası bulunan, Ayasofya’nın müzeye dönüştürülmesine ilişkin 1934 tarihli Bakanlar Şurası kararına göndermede bulunarak “Fatih Sultan Mehmet Han burayı kıyamete kadar cami olarak kalması için vakfetmiştir. Vakfedileni çiğneyen lanete uğrar” dedi.
Gelen yansılar üzerine Erbaş, “Kılıçla hutbe okumak bizim tarihimizde ve geleneğimizde var olan, yaygın bir uygulamadır” paylaşımını yaptı.
Kur’an kurslarının sayısı arttırıldı
Ali Erbaş periyodunda Kur’an kurslarının sayısı arttırıldı, kapsamı genişletildi. 4-6 yaş kümesine yönelik Kur’an kurslarının kontrolü Ulusal Eğitim Bakanlığı’ndan alınarak Diyanet’e verildi. Erbaş, üniversite yerleşkeleri, yurt, hastane ve cezaevlerinde de kurs açacaklarını duyurdu. Diyanet, 4-6 yaş kümesi çocuklara yönelik Kur’an kurslarının “zorunlu eğitimden sayılması” çalışma başlattı. Ayrıyeten 13-18 yaş kümesine mahsus yaz Kur’an kursu açma planı da uygulamaya konuldu.
Erbaş, Cuma hutbelerinde LGBTİ bireyleri gaye alan konuşmalar yaptı. 24 Haziran 2020’deki konuşmasında “Eşcinsellik hastalığı beraberinde getiriyor, kuşağı çürütüyor” dedi. Mart 2021’de bayana ve çocuklara karşı şiddete karşı devletlere sorumluluk yükleyen İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması da Erbaş devrinde gerçekleşti.
Diyanet’in “Yengeç, ıstakoz, karides, kalamar, midye, kurbağa yemek helal değildir” fetvası da tartışma yarattı.
İsimli yıl açılışını yaptı
Erbaş’ın 1 Eylül 2021’de Yargıtay’ın yeni hizmet binasında gerçekleştirilen İsimli Yıl Açılış Töreni’nde kürsüye çıkması da yansılara neden oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Yargıtay Lideri Mehmet Akarca’nın yanında duran Erbaş, yeni binayı ve isimli yılı dualarla açtı.
Artırımlara karşı hutbeyle devreye girdi
17 Eylül 2021’deki son Cuma hutbesinde gıda eserlerine gelen artırımları eleştiren Ali Erbaş, “Allah’a ve ahiret gününe inanan bir mümin, fahiş fiyatlarla insanları mağdur etmez. Alışverişte fiyatları kızıştırmaz, oburunun pazarlığını bozmaz” dedi.
Son olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da katıldığı ABD’nin New York kentinde Türkevi’nin açılışını duayla yapan Ali Erbaş, 7 Eylül’de Erdoğan tarafından yine atanarak vazgeçilmez bir isim olduğunu gösterdi.
© Deutsche Welle Türkçe
