‘Rolüm Ağır, Pekala Senin Rolün Ne?’ projesi başladı. Yapılan çalışmalar ile alanında birinci olma özelliğini taşıyan proje, obezitede ayrımcı davranışlar ve telaffuzlar üzerine farkındalık yaratmayı hedefliyor ve toplumdaki herkese sesleniyor. Türkiye Obezite Araştırma Derneği (TOAD) bünyesinde gerçekleştirilen projenin ayrıntılarını aktaran Prof. Dr. Deniz Sezgin, bu çalışma ile obeziteli bireylerin yaşadığı travmalara, hayal kırıklıklarına, ümitlerine ve hayata tutunma eforlarına dikkat çekmek ve onların sesi olmak istediklerini belirtti.
Ankara Üniversitesi
PROF. DR. DENİZ SEZGİN: “SOSYAL ÖMÜRDEN SOYUTLANMALARINA NEDEN OLUYOR”
Damgalayıcı ve ayrımcı yaklaşımların obeziteli bireyleri nasıl etkilediğine dair bilgiler veren Prof. Dr. Deniz Sezgin, şunları söyledi:
“Damgalama, öncelikle obeziteli bireylere aileleri ve etrafları tarafından sempatik olduğu gerekçesiyle çeşitli sıfatlar takılarak başlıyor. Espri üzere söylenen kelamlar, takılan sıfatlar ne reaksiyon gösterilecek kadar keskin ne de iltifat olarak kabul edilecek kadar hoş. Lakin bu tabirler farkında olmadan kırılmış kalpler, ertelenmiş hayaller ve gerçekleştirilmeyi bekleyen planlar manasına geliyor. Bunun yanı sıra eğitimde ve iş hayatında yaşadıkları damgalama tüm ömürlerine tesir ediyor, sıhhat çalışanları tarafından maruz kaldıkları damgalayıcı davranışlar ise obeziteli bireylerin sıhhat hizmeti almaktan vazgeçmelerine neden olabiliyor. Ulaşımdan restorana, kıyafetten arkadaş alakalarına kadar her alanda yaşadıkları damgalayıcı ve ayrımcı tavır toplumsal hayattan da soyutlanmalarına neden oluyor. Ayrıyeten tüm kilolu bireylerin sevinçli, eğlenceli ve beğenilen vakit geçirilen şahıslar oldukları üzere bir baskı ögesi da var.
Velhasıl kilolu bir kişinin kalabalık içinde mutsuz ve keyifsiz olma hakkı bile elinden alınıyor; girdikleri her ortama sevinç katmak misyonu şahsa sorulmadan yavaşça omuzlarına yükleniyor.”
Medyada obeziteli bireylerle ilgili yer alan bilgilerin tesirine de dikkat çeken Prof. Dr. Deniz Sezgin, “Obeziteli bireyler medyada da kalıp yargılarla ve damgalayıcı telaffuzlarla belli sonlar içine hapsediliyor. Yayınlanan haberler, programlar, sinemalar, diziler ve reklamlar ayrımcılığı pekiştiriyor” formunda konuştu.
DAMGALAMANIN VE AYRIMCILIĞIN ÖNÜNE NASIL GEÇEBİLİRİZ?
Prof. Dr. Deniz Sezgin’e nazaran bu sorunun tahlili ise obeziteli bireylere karşı ihtimamlı davranılmasında yatıyor. Obezitenin yalnızca fizikî tesirlerinin değil mutsuzluk, depresyon üzere ruhsal tesirlerinin de dikkate alınması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Deniz Sezgin, “Obezite hastaları hipertansiyon, kalp hastalıkları ya da diyabet kadar duygusal boşluk ve dışlanmışlık üzere zorluklar da yaşıyor. Ne giymeleri gerektiğinden, nasıl seyahat edeceklerine kadar kendileri yerine karar verilen bir dünyada ömürlerini sürdürmeye çalışıyorlar” bilgisini verdi.
“YÜZÜN ÇOK HOŞ LAKİN BİRAZ KİLO VERSEN…” DEMEYİN!
Obeziteli bireylere hakikat yaklaşımda, birinci olarak kullanılan lisanda düzeltmeye gidilmesi gerektiği bildirisini veren Prof. Dr. Deniz Sezgin şunları söyledi:
“Obeziteli bireyler en çok sözlerle yaralanıyor. Her şey lisan ile başlıyor. Genel kabulün bilakis, yetişkinler ve ileri yaştaki obeziteli bireyler de kendilerine takılan lakaplardan hoşlanmıyorlar. Kilolu bireylerin sıkça karşı karşıya kaldıkları, “yüzün çok hoş ancak biraz kilo versen!” sözü mesela… Ya da çabucak hemen herkesin hayatında kullandığı, “senin düzgünlüğün için söylüyorum” ifadesi… Münasebetiyle önceliğimiz lisanımızı değiştirmek, sözlerimizi gözden geçirmek olmalı.”
PROF. DR. SEZGİN: “DÜŞÜNCEDE VE LİSANDA DEĞİŞİMİ BAŞLATIYORUZ”
Obeziteli bireylerin eğitim, iş hayatı, toplumsal ömür, sıhhat hizmetlerinden yararlanma ve medya başlıklarında damgalama ve ayrımcılığa uğradıklarını belirten Prof. Dr. Sezgin, projenin içeriği ve amaçları ile ilgili değerli ayrıntılar aktardı:
“Rolüm Ağır, Pekala Senin Rolün Ne?” diyerek bu mevzuda bizlere düşen rolleri konuşacağımız bir proje hayat buluyor ve bu yıl öncelikle medyadan başlayarak lisanda ve niyette değişimi başlatmayı hedefliyoruz. Medyanın kullandığı lisandaki ve görsellerdeki dönüşümle toplumda bir farkındalık yaratılacağına inanıyoruz. Beraberinde öbür alanlarda farkındalık yaratmak üzere Türkiye Obezite Araştırma Derneği’nin öncülüğünde bu projeyi gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. “Obezite Medya Kılavuzu”, medyanın obezite ile ilgili haber çalışmalarında, lisan ve fotoğraf kullanımlarında dayanak olmak için hazırlandı. Daha sonra “Obezitede Medyanın Rolü” atölye çalışmalarına başlayacağız.”
Gerçekleştirilen atölye çalışmaları sonrasında 2022 Mart ayında bir medya tahlil raporu hazırlamak istediklerini belirten Prof. Dr. Sezgin, medyanın göstereceği hassasiyet sonucunda toplumdaki pratiklerin de değişeceğine inandıklarını lisana getirdi.