Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile Karadeniz kıyısındaki Soçi kentinde gerçekleştirdiği görüşmenin akabinde uçakta gazeteci gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Rusya ile S-400’lerde geri adım yok, uzaya roket fırlatma, savaş uçakları ve denizaltı adımlarımız olacak; iki yeni nükleer santral üretimini Putin’e önerdim” dedi. ABD’nin Orta Doğu Koordinatörü Brett McGurk’ün Suriye’de terör örgütlerinin adeta sevk ve yönetimini yaptığını söyleyen Erdoğan “Bu aslında teröre dayanak veren bir isimdir. Bu adam PKK/YPG/PYD’nin adeta direktörü durumundadır. Olağan benim bu sözüm birilerini önemli manada rahatsız edecektir. Bunu da biliyoruz. Lakin terör örgütleri ile el ele, kol kola oralarda dolaşan adamdır bu. Benim teröristlerle çaba verdiğim bir bölgede bunun onlarla kol kola dolaşması beni önemli manada rahatsız etmektedir” açıklamasını yaptı. Fahiş fiyat artışlarıyla son devirde gündeme gelen ve denetlenen zincir marketlere “Bazı cezai müeyyideler” geleceğini Erdoğan, parlamenter sisteme dönüşün kelam konusu olmadığını, başkanlık sistemiyle devam edileceğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya dönüşü uçakta Putin’le gerçekleştirdiği görüşmeyi kıymetlendirdi, gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Soçi’de Putin’le gerçekleştirdiği görüşmenin “verimli” geçtiğini pahalandıran Erdoğan, görüşmede bölgesel ve ticari mevzuların detaylı bir biçimde ele alındığını belirterek “Turizm, tarım ve öteki alanlarda iş birliğimizi geliştirmenin ehemmiyetini de vurguladık. Turizmde Rusya bize çok önemli takviye verdi. Turizmde yaşadığımız düşünceleri Rusya’dan gelen turistlerle önemli manada aşmış bulunuyoruz” dedi.
Görüşmede Suriye, Karabağ, Libya ve Afganistan’daki gelişmelerin etraflıca değerlendirildiğini kaydeden Erdoğan, “Azerbaycan konusunu değerlendirdik. Atılabilecek ortak adımlar konusunda samimi ve verimli görüş alışverişinde bulunduk. Bilhassa Afganistan’daki gelişmeler de ele aldığımız bir öbür aktüel bahis başlığı oldu. Bilhassa İdlib başta olmak üzere Suriye ile ilgili mevzuları da detaylı biçimde ele aldık” diye konuştu.
Putin’den kısa vakitte bir iadeyi ziyaret istediğini ve bu isteğinin vefatı karşılandığını söyleyen Erdoğan, Yüksek Seviyeli Stratejik Kurul Toplantısı’nın bu yıl bitmeden Türkiye’de yapılması talebinin de olumlu karşılandığını kaydetti.
“İdlib’de güvenliğini sağladığımız bölgelerde vakit zaman kimi zahmetler yaşanmıyor değil”
“Putin’den Rusya’nın 2018 Soçi Mutabakatı’nın gereği olan taahhütlerini yerine getirmesi noktasında talebiniz oldu mu? Buna nasıl karşılık verdiler? Bir de M-4 karayoluyla ilgili durum gündeme geldi mi? Burada Türkiye’nin müşahede noktalarına yönelik hücum teşebbüsleri oluyor” sorularına Erdoğan “Türkiye olarak Suriye’de Rusya’yla birlikte kararlaştırdığımız her konuya bağlılığımızı sürdürüyoruz. Buralardan rastgele bir geri adım atmak kelam konusu değil. Bütün mutabakatlara uymaya ve güvenlik koridorundaki radikal ögelerin temizlenmesine de Türkiye olarak biz devam ettik. Bundan da taviz yok. Ancak tabi tıpkı yaklaşımı muhataplarımızdan da bekliyoruz.
İdlib’de güvenliğini sağladığımız bölgelerde vakit zaman birtakım külfetler yaşanmıyor değil. Fakat bu kasvetleri aşmak için ilgili ünitelerimiz muhataplarıyla görüşmek suretiyle bunu da çözmenin çabası içinde oluyorlar. Bu bahiste da birlikte hareket etmenin kıymetine vurgu yapıyoruz. Bundan sonraki süreçte de bilhassa önderler seviyesinde telefon diplomasiyle, bunun yanında dışişleri ve savunma bakanlarımızın, istihbarat örgütlerimizin müşterek çalışmalarıyla bunları çözmenin uğraşı içerisinde olalım dedik ve bu bahiste da mutabakatımızı ortaya koyduk.
Tabi bölgede ateşkesin sağlıklı bir biçimde devamı, bilhassa Türkiye’den geri dönüşleri süratle artıracaktır. 400 bini İdlib bölgesine olmak üzere 1 milyondan fazla kişi meskenlerine, topraklarına dönüş yaptı. Bu olumlu bir gelişme. Bu sayısı artırmak ve ülkemizde konuk ettiğimiz Suriyelilerin inançla topraklarına dönüşü için gerekli çalışmaları aralıksız sürdürüyoruz.
Benim bilhassa üzerinde durduğum bir öbür husus da PKK/YPG’nin Moskova’da olmasıydı. Bunu kendilerine hatırlattım. Birebir biçimde bu örgüt ABD’de de Beyaz Saray’da ağırlandı. Burada da bunlara ilgi, maalesef ileri derecede. Malum Amerikalı McGurk denilen bir adam var. Bu adam terör örgütlerinin adeta sevk ve yönetimini yapıyor. ‘Terörle çaba bahsiyle ilgili dayanışmamızı daha da artırmamız gerekir’ dedik” karşılığını verdi.
Erdoğan, Rusya’nın Suriye’deki Kürt siyasetine ait “Terör örgütü PKK/YPG’nin bu bölgelerdeki varlığının sonlandırılmasıyla ilgili, daha evvel varılan mutabakatların gereği yapılmalıdır.
Tabi bu görüşmemizde bölgedeki mevcut durumu değerlendirmekle birlikte, bizim gündemimizi yüklü olarak Türkiye-Rusya ilgilerini daha da geliştireceğimiz konular, savunma sanayiinden siyasi ve askeri bahislere kadar atabileceğimiz ortak adımlar ve bir arada yapabileceğimiz yatırımlar oluşturdu” dedi.
“S-400’ler konusunda geri adım atmak yok”
S-400’lerin alım sürecinin devam ettiğini belirten Erdoğan” Geri adım atmak üzere bir şey kelam konusu değil. Bu faydalı görüşmemizde tabi ki bunları da etraflıca konuştuk ve bunları daha ileri boyutlara nasıl taşıyacağımızı görüştük. Hatta uçak motorları imalinde ne üzere adımlar atacağız, savaş uçaklarıyla ilgili ne üzere adımlar atacağız; bunları da yeniden etraflıca konuşma imkanımız oldu. Allah nasip ederse uçak motorları konusunda da birebir adımı atacağız. Bir öbür bahis, gemi inşasında da yeniden bir arada birçok adım atabiliriz. Denizaltılara varıncaya kadar, burada da tekrar Rusya ile müşterek adımlarımız inşallah olacaktır. Çalışacağız. Durmak yok yola devam.”
“Hayra alamet kimi adımlar atılıyor”
Putin’in bölge ülkeleri için önerdiği 6’lı platform konusuna her hazır olduğunu söz eden Erdoğan, “Amerika dönüşü ‘Biden ile gidişat pek hayra alamet değil’ demiştiniz. Amerika ile problemlerimiz malum; terörü desteklemeleri, S-400 konusundaki tavırları, FETÖ konusunda adım atmamaları… Gidişat hayra alamet değilse, ABD ile alakalarda bilmediğimiz bir şey var mı yoksa problemler mı derinleşti?” sorusana ise “Bunları söyledik, karşılık geldi zati. Nasip olursa Roma’da görüşeceğiz. Oradan da inşallah Glasgow’a gideceğiz. Glasgow’da da büyük ihtimalle görüşeceğiz. Demek ki hayra alamet birtakım adımlar atılıyor” karşılığını verdi.
“Taliban’la görüşmemek üzere bir ön yargımız yok”
Türkiye’nin ileride Kabil Havalimanı’nın güvenliğini sağlayabileceğini söz eden Taliban ile ilgili ise “Afganistan’dan tüm askerlerimizi çektik. Asker varlığı olarak Afganistan’da yokuz. Lakin Taliban’ın bizle uyumlu bir çalışma içerisine girmesi halinde bizim Taliban’la görüşmemek üzere bir ön yargımız da yoktur. Zira Afganistan halkı bizim yüz yıllara dayanan geçmişimiz olan bir halktır. İdareyle de ahenk olması halinde biz her türlü görüşmeyi yapabiliriz. Buna da kapımız açıktır” değerlendirmesinde bulundu.
“McGurk teröre takviye veriyor”
Erdoğan, Amerika’nın Suriye siyasetiyle ilgili de şu değerlendirmede bulundu: “Az evvel bir isimden bahsettim; McGurk… Bu aslında teröre takviye veren bir isimdir. Bu adam PKK/YPG/PYD’nin adeta direktörü durumundadır. Natürel benim bu sözüm birilerini önemli manada rahatsız edecektir. Bunu da biliyoruz. Ancak terör örgütleri ile el ele, kol kola oralarda dolaşan adamdır bu. Benim teröristlerle gayret verdiğim bir bölgede bunun onlarla kol kola dolaşması beni önemli manada rahatsız etmektedir. Şu anda da onun bu terör örgütleriyle iç içe olması, bir arada olması, pozisyonunu zati söz etmektedir. Er yahut geç Amerika buradan çıkmalı ve burası Suriye halkına bırakılmalı. “
“ABD Lideri Biden ile G-20 Zirvesi’nde F35 sorunu görüşülecek”
BM Genel Heyet Toplantısı’nda görüşemediği ABD Lideri Biden ile G-20 Zirvesi’nde bir ortaya geleceğini hatırlatan Erdoğan, görüşmede Suriye, askeri siyasi, ekonomik, ticari tüm alakalar ile F-35 sorunun gündeme geleceğini söz etti.
“Yeni Anayasa çalışması bitmek üzere”
Yeni Anayasa çalışmasının bitme noktasına geldiğini kaydeden Erdoğan, çalışmanın yaşanan afetler nedeniyle kesintiye uğradığını belirterek
“Başkanlık sistemiyle devam edeceğiz”
Erdoğan, parlamenter sisteme dönüş tartışmalarıyla ilgili de şu değerlendirmede bulundu:
“Asla bu türlü bir şey kelam konusu değil. Başkanlık sistemini getiren bir iktidar kalkıp da muhalefetin kuyruğuna takılır mı? Bu türlü bir şey asla olamaz. Biz başkanlık sistemini getirdik ve bu yeni sistemden de mutluyuz. Başkanlık sistemiyle inşallah yolumuza devam edeceğiz. Başkanlık sistemiyle aldığımız ara de ortadadır. Bizi yıllarca geride bırakmış olan eski vesayetçi sistemi tekrar denemenin manası yok. Eski sistem demek, yamalı bohça demektir. Eski sistem demek, daima koalisyon hükümetlerinin olması demektir. Eski sistem demek, mutlaka sağlıklı bir idare biçiminin olmayışı demektir. Olay bu kadar kolaydır. “
“Bazı cezai müeyyideler gelecek”
Erdoğan, fahiş fiyat artışları nedeniyle son devirde denetlenen zincir marketlerle ilgili “Şu anda zincir market dediğimiz bu güçlü marketler bu işin yükünü oluşturuyor. Bunların bir de alt yapıları var. Bu alt yapılar da önemli manada bu işin beslemesi oluyor. Şu anda kimi marketlerle ilgili bir kontrol süreci olacak. Kimi cezai müeyyideler gelecek. Bu türlü bir durum kelam konusu. Biz kendilerinden hassasiyet bekliyoruz. Ticaret Bakanlığımız da kontrollerini sıklaştırarak sürdürüyor. Bunu da devam ettireceğiz. Tarladan manava ve markete kadar bu süreci çok daha önemli bir halde denetleyeceğiz.
