Türk Tabipleri Birliği’den yapılan açıklamada, “Resmi olmayan bilgilere nazaran 18 ayda 8 binin üzerinde doktor istifası olduğu birliğimize iletilmiştir. Yurt dışında çalışmak için birliğimizden talep edilen yeterli hal dokümanı yılda 900’lere 1000’lere ulaşmıştır. Ayda yaklaşık 80 doktor, bu ülkede hekimlik yapmak yerine yurt dışında göçmen tabip olmayı tercih etmektedir” denildi.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve tabip odaları; “Karanlığa Karşı; Önlüğümüzün Beyazına, Özlük Haklarımıza, Halkın Sıhhat Hakkına Sahip Çıkıyoruz – Emek Bizim Kelam Bizim” başlığıyla yeni bir uğraş süreci başlattığını düzenlediği basın toplantısı ile duyurdu.
İstanbul Tabip Odası (İTO) Sevinç Özgüner Toplantı Salonu’nda düzenlenen toplantıda TTB Merkez Kurulu Lideri Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı ve II. Lideri Doç. Dr. Ali İhsan Ökten vilayete İTO Lideri Prof. Dr. Pınar Saip ve İdare Konseyi üyesi Dr. Osman Öztürk yer aldı. Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bartın, Batman, Bitlis, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Diyarbakır, Eskişehir-Bilecik, Gaziantep-Kilis, Hatay, Isparta-Burdur, İstanbul, İzmir, Kırklareli, Kocaeli, Manisa, Mersin, Muğla, Ordu, Rize-Artvin, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Uşak ve Van-Hakkari tabip odalarının yöneticileri ise çevrimiçi olarak toplantıya katıldı.
Toplantının açılış konuşmasını Prof. Dr. Pınar Saip yaptı. Sıhhatte dönüşüm siyasetlerinin tıbbi etik ve deontolojik kıymetlerle bağdaşmayan bir noktaya geldiğini söyleyen Saip, TTB ve tabip odaları olarak “Biz varız, hakikaten zorlanıyoruz ve artık problemlerimizi lisana getireceğiz” demek için bu basın toplantısının düzenlendiğini belirtti.
Basın açıklamasının akabinde tabip odalarının yöneticileri de kısa kelamlar aldı. Özelleştirmeci ve piyasacı sıhhat siyasetlerinin gerek tabipler ve sıhhat çalışanları gerekse de toplum üzerinde yarattığı tahribattan örneklerin verildiği konuşmalarda; bilhassa ekonomik ve özlük haklarındaki kayıpların, COVID-19 pandemisi ile uğraş sürecinde de devam ettiği lisana getirildi. Tabip odalarının yöneticileri “Bıçağın kemiğe dayandığı yerdeyiz. Artık yeter! Emek bizim, kelam bizim!” ifadeleri kullanırken, başlatılan aksiyon sürecinin en güçlü biçimde örgütleneceği vurguları yapıldı.
Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı tarafından okunan basın açıklaması ise şöyle:
Türkiye’de uygulanan özelleştirmeci ve piyasacı sıhhat siyasetleri ile halkın sıhhat hakkı kıymetli ölçüde elinden alınmıştır. Birçok yerde devlet hastanesi kapatılırken kamu sıhhat hizmeti “şirketleştirilmiş” kent hastanelerine bırakılmış; özel hastaneler kamunun imkanlarıyla inhisarlar haline getirilmiştir.
GSS ile tüm toplumun sıhhat sigortasına ulaşacağı algısı yaratılırken bugün on beş milyona yakın yurttaş sıhhat garantisinden mahrum hale getirilmiştir. Yok sayılan birinci basamak sıhhat hizmetlerinin topluma nasıl olumsuz yansıdığı pandemi sürecinde gözler önüne serilmiştir. Kelamın özü iktidar yirmi yılda sıhhat siyasetini iflas ettirmiştir.
Bu sıhhat siyasetleri ile halk sıhhati yok sayılırken, sıhhat çalışanlarının hakları da giderek geriletilmiştir. Sıhhatte ‘dönüşüm’le her geçen yıl giderek artan oranda geriletilip erozyona uğratılmış ekonomik ve özlük haklarımızdaki kayıplar, sıhhat işçilerinin omuzlarına yüklenen COVID-19 pandemisi ile çaba sürecinde de devam etmiştir. Tabipler her istikametiyle bu süreçte fedakârca çalışmış; etik unsurlardan yana hekimlik kıymetleri ile toplum sıhhati için insanüstü çaba göstermişlerdir.
Toplumda en fazla hastalanan ve hayatını kaybeden meslek kümesi sıhhat çalışanları olmuştur. Eksik, yanlış, tutarsız uygulamaların; salgını değil algıyı yönetmeye çalışan başarısız siyasetlerin bedelini ne yazık ki sağlıkçılar hayatlarıyla ödemiş, ödemeye devam etmektedir.
“Ek ödeme rezilliği tüm problemleri ayyuka çıkardı”
Öte yandan bütün dünyayı tehdit eden COVID-19 salgını gelir dağılımındaki eşitsizlikleri artırmış, işsizlik ve yoksulluğu derinleştirmiştir. Her gün yeni artırım haberleri ile daha da görünür olan hayat pahalılığı, halkın gündemini işgal etmekte; her yerden “Geçinemiyoruz” sesleri yükselmektedir. Elbette doktorlar ve sıhhat işçileri de bu fakirleşmeden etkilenmiştir.
Doktorlar ve sıhhat çalışanlarının çok büyük çoğunluğu hiçbir performans ve başka ek ödemeleri almadan, gece gündüz demeden çalışmasına karşın, insanca yaşayacak fiyat alamamaktadırlar. Ek ödeme ismi altında verilen, geleceğimize yansımayan fiyatlandırma modeli, çalışma barışını bozmaktan öbür bir işe yaramamıştır. Pandemi devrinde de pandemi öncesinde de yapılan ek ödemelerin ölçüsü, dağılımı, büsbütün keyfi biçimde yapılmakta olup, adaletten hayli uzaktır.
Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı’nın açıklamaları şöyle devam etti:
Uzun saatler kesintisiz fazla çalışma, sık nöbet tutma, ağır iş yükü, şiddete maruz kalma sıhhat ortamlarının olağan hallerine dönüşmüştür. 36 saat hastanelerden çıkamayan genç doktorlar, mesai saati kavramı nedir bilmeyen uzmanlar bulunmaktadır.
Kamunun yanı sıra özel hastanelerde de ağır emek harcayan tabiplerin emekleri sömürülmekte, şirket kurdurma ve ciro baskısı üzere ticari zorlamalar ile meslek onuruna yakışmayan uygulamalar ile karşılaşmaktadırlar.
“18 ayda 8 binin üzerinde doktor istifa etti”
Meselelerimiz sadece çalışma saatleri, çalışma alanları, ödemeler ile sonlu kalmamaktadır. Mesleğimiz, güvencesizliğin en yaygın olduğu iş kollarından biri haline getirilmiştir. Bu değişim baskının, mobbingin, ayrımcılığın, eşitsizliğin ve kayırmacılığın alabildiğine yaygın hale gelmesine neden olmuştur.
Bu baskıyı tıp fakültelerine müdahalelerde, sıhhat kurumlarında idarecilerin hallerinde, son olarak karşımıza getirilen 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu’nda disiplin süreçlerine ait hiçbir karar yokken “ihtar puanı” ismi altında, keyfi bir halde uygulanan Demokles’in kılıcı üzere yeni yeni yönetmeliklerde görüyoruz.
Uzun vakittir çalışma şartları, fiyatlandırma, özlük hakları konusunda dillendirilen tüm bu problemlere yanıtsızlık; emeklilik, istifa, doktor göçü, tükenmişlik, hastalık, intihar, tabibe yönelik şiddetle sonuçlanmaktadır. Sırf 2020 yılında, 12 bine yakın beyaz kod verilen sıhhatte şiddet olayı yaşanmıştır.
Sıhhat Bakanı Tabip Fahrettin Koca, 2020 yılının birinci 6 aylık mühleti zarfında 2 bin 412 tabibin istifa ettiğini, 522 tabibin özel hastanelere geçiş yaptığını açıklasa da resmi olmayan bilgilere nazaran 18 ayda 8 binin üzerinde doktor istifası olduğu birliğimize iletilmiştir.
Yurt dışında çalışmak için birliğimizden talep edilen yeterli hal dokümanı yılda 900’lere 1000’lere ulaşmıştır. Ayda yaklaşık 80 doktor, evet 80 doktor bu ülkede hekimlik yapmak yerine yurt dışında göçmen hekim olmayı tercih etmektedir.
İktidar bu dehşetli tabloya karşın doktorları iş yerlerinde şiddetten, bulaştan koruyacak düzenlemeler yapmamış, emeğimizin karşılığını vermek yerine ek ödeme palavralarına sığınmış, doktorlara teminatlı bir gelecek sağlamak için teşebbüste dahi bulunmamıştır.
Bu görmezden, duymazdan gelme halinin sonucu olarak doktorlarda bıçak kemiğe dayanmıştır. Doktorlar için pandemi periyodu sıhhat sisteminin tüm defolarını açığa çıkarmıştır.