Çarşıda, pazarda ve markette artan besin fiyatları tüketici için büyük bir sorun haline gelirken ‘fahiş fiyatlar’ konusunda yeni kontroller gerçekleştiriliyor. Üreticiler artan ham unsur, güç ve başka girdi maliyetlerini işaret ederken perakendeciler ise fiyatlardaki artışın enflasyondan kaynaklandığını söylüyor. Lakin hem üretimdeki maliyet artışları hem de tarladan sofraya uzanan seyahatte eklenen maliyetler tüketicinin belini büküyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın artan fiyatlar konusunda zincir marketleri işaret etmesi ve kontrol yapılacağını vurgulamasının akabinde Hürriyet’e konuşan Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Lideri Bendevi Palandöken, “Cumartesi ve pazar günü market fiyatlarına bakın. Kontrol söylemi bile fiyatların inmesine neden oluyor. Zincir marketler fiyatları indirdi, kampanyalar yaptı” dedi.
“REKABETİ BOZUYORLAR”
Fiyat istikrarının sağlanması için hala geç kalındığını aktaran Palandöken, “Bu adım perakende ticaretinde yeni bir yasal düzenleme. Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin süratle Meclis’ten geçmesi lazım. Bu geciktikçe fiyat istikrarı bozuluyor. Piyasayı denetim altında tutanlar rekabet ortamını bozuyor. Anlık olarak muhtaçlık oluşan eseri inhisarlarında topluyorlar” diye konuştu.
PERAKENDE YASASI NELERİ DEĞİŞTİRECEK
Perakende piyasasında kalıcı adımların atılması gerektiğinin altını çizen Palandöken, yeni perakende kanunu ile olası değişim ve yeni uygulamaları şöyle sıraladı:
- Zincir marketler İstanbul’daki merkezlerinden bir düğmeye basıyor istedikleri eserle ilgili fiyat ayarlaması yapabiliyor. İstanbul’dan Antalya’daki, Mersin’deki, Hakkari’deki domatesin ve peynirin fiyatını belirliyor. Hepsi ortak hareket ediyor. Yasa ile bu ortak fiyat ayarlamasının önüne geçilecek.
- Günlük, haftalık ve mevsimlik olarak hangi gün ne satılacağını çok uygun biliyorlar. Evvelden stok yapıyorlar. Yazın kamp sandalyesi, şemsiye ne varsa topluyorlar piyasada stoklarına alıyorlar. Sonra birebir anda kampanya yapıyorlar. Piyasayı bozuyorlar. Markette kampanyalı eserle müşteriyi çekiyorlar. Yasa bu eserlerin kampanyalı satılması için meslek odalarından müsaade alma zorunluğu getirecek.
- Daima yapılan kampanya ve indirimlerle tüketicinin başı karıştırılıyor. 365 gün boyunca nasıl Indirim olabilir? Bu aldatıcı indirimler ortadan kalkacak. Nitekim indirim yapan bu muhakkak kurallara nazaran kısıtlı vakitlerde yapacak.
- Eserlerin gramajı ile oynanıyor. Satılan eserleri inceleyip bakın sahiden durumu anlarsınız. Bir kilogram şeker paketi neden 935 gram, 250 gramlık tereyağı neden 220 gram? Bunun bir manası var mı? Tüketici başında hepsi 250, 500 ya da 1000 gram. Lakin küçük oyunlarla tüketici kandırılıyor. Bunlara bir standart getirilecek ve paketler net 250, 500, 1500, 2 bin ve 2 bin 500 gram üzere net, anlaşılır gramajlarla satılacak.
- Zincir marketlerde A’dan Z’ye her eser satılıyor. Dün 300 liraya gömlek satan market yarın tıpkı gömleği 70 liraya satıyor çeşitli kampanyalarla. Burada hangi fiyat gerçek. Ayrıyeten öteki esnaflar bunlardan mağdur oluyor. Marketlerde satılacak eserlere standart getirilecek. Her market her eseri satamayacak.
- Marketlerin çalışma saatleri net olarak belirlenecek. Açma ve kapama saatleri planlanacak. Çok geç saate kadar açık olmayacaklar. Bulundukları bölgedeki ekonomik hareketi riske atmayacaklar.
- Türkiye’de zincir marketlerin hepsi kent içlerinde. Küçük kasabalarda bile 3’ü yanyana dizilmiş duruyor. Biz yalnızca dünya standartların Türkiye’de de uygulanmasını istiyoruz. Artık kent merkezlerinde bu marketlerin açılmasına gerek yok. Kent girişlerinde açılabilir. Hepsi tıpkı anda birebir fiyat siyasetini uyguluyor. Ne bakkal ne kasap ne manav bunlarca çaba edemiyor. Hepsi dükkanını kapatıyor. KOBİ’ler için makus bir uygulama.
- Marketler artık markalara fason eser yaptıramayacaklar. Bu eserleri yaparak piyasadaki tüm tedarik istikrarını bozuyorlar. Ayrıyeten tüm eserlerde ayrıntılı künye mecburiliği olacak. (Hürriyet)
