CHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Muharrem Erkek
“‘Nasıl bir cumhurbaşkanı istiyoruz’ sorusunun cevabı önemli”
2023 seçimleri öncesinde Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemi vaadiyle yola çıkan 6 muhalefet partisinin ortak metne yönelik toplantıları devam ederken CHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Muharrem Erkek, çalışmalara ait T24’ün sorularını yanıtladı.
“Cumhur ittifakı dışındaki tüm siyasi partiler, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem diyor ve temel prensiplerde uzlaşma çok bedelli. Birinci seçimde biz iktidar olacağız. Milletimiz bize yetkiyi verecek, ondan sonra tüm siyasi partiler olarak toplumsal uzlaşmayla, üniversiteler, meslek odaları, barolar, sivil toplum örgütleri, onların da görüşlerini alarak yeni bir anayasa değişiklik paketi hazırlayacağız. Güçlendirilmiş parlamenter sistemin, bağımsız ve tarafsız yargının tesisi için. Temel prensipler dışındaki detaylar da oralarda görüşülecek. Bizim için cumhurbaşkanının nasıl seçileceğinden daha kıymetlisi ‘Nasıl bir cumhurbaşkanı istiyoruz?’ sorusunun cevabı.
“Partiler üstü güçlü bir cumhurbaşkanı olacak”
“Cumhurbaşkanı, parlamenter sistemde temsil noktasında misyon yapar ve partiler üstüdür. Devleti ve milleti temsil eder. Lakin seçilecek olan cumhurbaşkanı güçlü bir cumhurbaşkanı olacak. Vatandaşın sıkıntılarını çözecek. Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteminin cumhurbaşkanından bahsediyoruz. Natürel ki öncelikli olarak vatandaşın işsizlik, yoksulluk, hayat pahalılığı, esnafın çiftçinin, emeklinin problemleri çözülecek. Bu ortada da sistem değişikliği için gerekli çalışmalar yapılacak. Biz o çalışmaların altyapısını hazırlıyoruz, yol haritamızı belirliyoruz. Temel prensiplerde de uzlaşıyoruz. Her partinin bu bahiste kendi raporları var esasen. Çok detaylara girerseniz natürel ki kimi noktalarda farklılıklar olabilir. Bu da doğaldır. Her hususta tıpkı şeyi düşünürsek birebir parti olmamız lazım. Asıl pahalı olan hükümet sistemi konusunda uzlaşmış olmak, temel prensipler konusunda uzlaşmış olmak.
“Millet de seçebilir, Meclis de seçebilir”
“Cumhurbaşkanının nasıl seçileceğine yönelik tartışmalarla ilgili soruyu da yanıtlayan Muharrem Erkek, şu tabirleri kullandı: “Türkiye için demokrasi için ittifak yapıyoruz. Cumhurbaşkanını millet de seçmeye devam edebilir, Meclis de seçebilir. Avrupa’daki kimi parlamenter sistemlerde milletin seçtiği örnekler de var, meclisin seçtiği örnekler de var. Biz burada değiliz. Millet de seçmeye devam edebilir. Kıymetli olan nasıl bir cumhurbaşkanı istiyoruz, çerçevesi, yetkileri ve pozisyonu nedir? Değerli olan budur. Anayasa’da bunu tanım edeceğiz. Anayasa’daki yetkileri, misyonları tanımlandıktan sonra hiçbir sorun yok. Almanya Cumhurbaşkanı tanınıyor mu? Ancak Merkel’i bütün dünya tanıyor. Parlamenter sistemde icra organı başbakandır. Güçlü bir başbakan, güçlü bakanlar lakin tıpkı vakitte güçlü milletvekili ve güçlü Meclis. Biz bunu hedefliyoruz, istikrar denetleme olacak.
“Varsa partisiyle bağını kesecek”
Meclis, yürütmeyi denetleyebilecek. Hükümet hesap verecek lakin hükümeti düşürmek güç olacak. Güçlendirilmiş parlamenter sistemde cumhurbaşkanı devletin sigortası olacak. Üstte temsil noktasında misyon yapacak, seçildiği vakit varsa partisiyle bağını kesecek. Tarafsızlık öteki nasıl olur? Anayasa ne diyor? Cumhurbaşkanı devleti ve milleti temsil eder diyor. Bir siyasi parti genel lideri bunu yapabilir mi?”
“Yargıyı, yürütmenin tahakkümünden kurtarmalıyız”
Bağımsız ve tarafsız yargı başlığı altında yapılacak değişikliklere ait de soruları yanıtlayan Erkek, şöyle devam etti:
“Sistem ne olursa olsun yargı bağımsız ve tarafsız olmalı, bağımsız ve tarafsız gözükmeli. O bahislerde da her partinin çok önemli altyapısı var. Yasama, yürütme, yargı başlıkları altında unsurlarımızı belirleyeceğiz ve ortak bir metin haline getireceğiz. Yargıçlar ve Savcılar Şurası yerine Adalet Yüksek Heyeti oluşturulmalıdır. Yargıçlara ve Savcılara ait iki daire halinde çalışmalıdır. Yargıyı, yürütmenin tesirinden ve tahakkümünden kurtarmalıyız.
“Birlikte başarıp, birlikte yöneteceğiz”
“Bugün bakıyorsunuz cumhurbaşkanı HSK’ya, Anayasa Mahkemesi’ne, Danıştay’a üye atıyor. Hem de önemli sayıda. Birebir vakitte bir siyasi partinin genel lideri. Bir siyasi partinin genel liderinin mahkemeye yargıç ataması yanlışsız bir şey değil ki. Bunların hepsini düzelteceğiz. Yargı bağımsız ve tarafsız olmazsa hak ve özgürlükler garanti altında değildir. Bunların hepsini çalışıyoruz, tam da bir uzlaşma var, bu çok pahalı bu çok değerli. Kutuplaşma ve ayrışma istemeyenler de bu birliktelikten çok memnun. Türkiye’nin olağanlaşmaya, demokratikleşmeye muhtaçlığı var. Birlikte çalışarak bunları aşabiliriz, biz birlikte çalışacağız, birlikte başaracağız, birlikte yöneteceğiz.”