Koronavirüs olayları birinci olarak 2019 yılının aralık ayında Çin’in Vuhan kentinde görülmeye başlanmış, Vuhan da o tarihten beri salgının merkez üssü olarak isimlendirilmişti. Karantinanın başladığı birinci günlerde boş sokakları, sinemalarda görmeye alıştığımız hami giysiler giymiş ve maskeler takmış sıhhat görevlilerini, ortaya çıkabilecek istenmeyen durumların önlenmesi için her yere konuşlandırılmış polis ve askerleri belgeleyen, sık sık Vuhan’dan fotoğraf ve görüntüler paylaşan ve yurttaş gazeteciliği yapan bireyler ise güç günler yaşamıştı.
KORONAYI BİRİNCİ DUYURANLARDANDI, BİR ANDA ORTADAN KAYBOLDU
İnternetteki toplumsal medya ve öteki platformlarda fotoğraf, görüntü ve insan kıssaları paylaşan yurttaş gazeteciler, karantinaya alınarak giriş çıkışların yasaklandığı, koronavirüsün ortaya çıktığı yer olan Vuhan’da ortadan kayboldu. Bazılarının Çin idaresi tarafından gözaltına alındığı ortaya çıkarken Chen Qiushi isimli avukattan aylarca haber alınamadı.
TOPLUMSAL MEDYA HESABI SİLİNDİ
Eski bir insan hakları avukatı olan Chen, daha sonra aktivistler ortasında tanınan, görüntü haberler yapan bir gazeteci oldu. Asıl ününü ise 2019 yılının ağustos ayında Hong Kong’daki protestoları haber leştirerek kazandı. Protestoları izledikten sonra ülkeye geri dönen Chen Qiushi, polisin peşine takıldığını ve şiddet gördüğünü savundu. 700 binden daha fazla takipçisi olan toplumsal medya hesabı da silindi.
”SÖZ VERİYORUM GERÇEKLERİN ÜSTÜNÜ ÖRTMEYECEĞİM”
Ekim ayında açtığı bir YouTube hesabının takipçi sayısı 400 bine ulaşmıştı. Twitter’da da 265 binin üzerinde takipçisi vardı. Koronavirüs haberler ine ise 2020’de ocak ayının sonunda başladı. Vuhan’a giderek çektiği birinci görüntüde “Kameramı burada sahiden ne olduğunu dokümanlara dökmek için kullanacağım. Kelam veriyorum gerçeklerin üstünü örtmeyeceğim” dedi.
Vuhan’daki farklı hastanelere giderek görüntüler çekti, hastalarla konuştu. Bunun kendisini riske atmak demek olduğunu biliyordu. BBC’ye 2020’nin şubat ayının başında verdiği röportajda “Sansür çok sert halde uygulanıyor, benim görüntülerimi paylaşan insanların bile hesapları siliniyor” demişti.
ANNESİ, OĞLUNUN KAYIP OLDUĞUNU SÖYLEMİŞTİ
Twitter hesabından 7 Şubat 2020’de paylaşılan son görüntüde, Chen’in annesi, oğlunun bir gündür kayıp olduğunu söylüyordu. Arkadaşı Xu Xiaodong da daha sonra YouTube’da bir görüntü paylaşarak Chen’in zorla karantinaya alındığını söyledi.
TAM 600 GÜN SONRA ORTAYA ÇIKTI
Wall Street Journal’da yer alan habere nazaran 600 gün boyunca haber alınamayan ve akıbeti bilinmeyen Chen Qiushi sürpriz bir formda ortaya çıktı.
ARKADAŞININ KANALINA KONUK OLDU
Perşembe günü bir arkadaşının Youtube’dan yaptığı canlı yayında görünen Chen Qiushi daha sonra Twitter’dan da bir mektup paylaştı. ”Son bir yıl sekiz ay boyunca çok şey yaşadım. Kimilerini anlatabilirim kimileri ise anlatamayacağım şeyler. İnanıyorum ki ne demek istediğimi anlayacaksınız” diyen Qiushi’nin hayatta ve inançta olduğundan kuşku ediliyordu.
GÖRÜNTÜ PAYLAŞAN BİRTAKIM ŞAHISLAR KAÇIRILMIŞTI
Li Zehua ise 6 şubat 2020’de Vuhan’da takip edilip kaçırılmış, bundan iki ay sonra ortaya çıkmıştı. Çin televizyonunda sunuculuk yapan Li Zehua paylaştığı görüntülerde Vuhan Viroloji Enstitüsü’nün salgının çıkış noktası olduğunu tez ediyordu.
Vuhanlı bir iş insanı olan Fang Bin de birinci olarak 25 Ocak 202’de “Buradaki gerçek durumu aktarmak için elimden gelenin en düzgününü yapacağıma kelam veriyorum” diyerek Vuhan’dan bir görüntü paylaştı. YouTube’da paylaştığı görüntü bir müddet sonra Çin’de yasaklandı lakin VPN üzerinden binlerce kişi görüntüyü izlemeye devam etti. 1 Şubat’ta paylaştığı görüntüde ise Vuhan’daki bir hastanenin önünde 8 cansız vücudun bir minibüse üst üste konulduğu görülüyordu. Bu görüntüyü da 200 binden fazla kişi izledi.
Fang daha sonra polisin o görüntüyü paylaştığı gece meskenine geldiğini ve arama yaptığını duyurdu. Karakola götürülüp uyarıldığınI ve akabinde özgür bırakıldığını söyledi. Son olarak 9 Şubat’ta paylaştığı 13 saniyelik bir görüntüde “Herkes ayaklansın, hükümetin gücünü tekrar halka verin” diyordu. Fang Bin’i o günden beri kimse görmedi ve hâlâ akıbeti hakkında hiçbir bilgi yok…