CHP Genel Liderı Kemal Kılıçdaroğlu, memurlarla ilgili yaptığı uyarıyı “CHP’nin vesayet zihniyeti olduğunun itirafıdır” diye pahalandıran Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan’a “Kim yoksul fukaranın hakkını yerse karşısında olacağım, yanında Erdoğan dahi olsa” karşılığını verdi.
CHP’nin mahallî basının sıkıntılarını masaya yatırmak için Muğla’nın Marmaris ilçesinde özel bir otelde düzenlediği, “Anadolu Buluşması – Mahallî Medya Çalıştayı 2021”nın ikinci gününe Kılıçdaroğlu da katıldı.
“Doğru habere muhtaçlığımız var”
Kılıçdaroğlu yaptığı açıklamada şu tabirleri kullandı:
Gerçeklerden kelam edildi, etik bedellerden kelam edildi. Gerçeklerin acı olduğunu fakat kesinlikle ortaya çıkacağını gazeteci arkadaşlarım söz ettiler… Bizim yanlışsız habere gereksinimimiz var. Bizim sağlıklı ve dengeli tenkide gereksinimimiz var. Biz bazen kendi dünyamızda kendimizi yeteri kadar sorgulayamıyoruz. Kusurlarımızı, yanlışlarımız göremiyoruz. Yanılgılarımızı ve yanlışlarımızı dillendirecek olan sizlersiniz.
“Anayasa değişikliğinde dördüncü güç olarak medyayı koyalım”
Anayasa değişikliğinde dördüncü güç olarak medyayı koyalım. Olmalı. Medyanın çok kıymetli bir güç oluğunu hepimizin bilmesi gerekiyor. Siyasetçilerin alkışlardan hoşlandığı tabir edildi. Ben aksi görüşteyim. Siyasetçilerin en çok tenkide muhtaçlık duymaları gerektiğine inanç duyanlardan birisiyim. Sabah televizyonu izlediğinde, toplumsal medyaya baktığında şayet ülkenin rastgele bir yerinde su borusunun patladığını fakat sabahleyin evvel gazete ve televizyondan öğrenirler. Oranın vilayet yahut ilçe liderine telefon açıp ya burada bir sorun var demez. Gazeteciliğin yaşanan meseleleri iktidara aktaran bir organ olduğunu bilmemiz lazım. Siyasetçilerin alkışa değil sağlıklı dengeli tenkide gereksinimi var. Bizim de yanlışlarımız olabilir, lakin bize yanlışlarımızı bağımsız olarak bildiren medya olursa tıpkı kusurları tekrar etmeyiz.
Medya bir toplumu yönlendirebilir, farklı yere götürebilir. Bunlar mümkün. Ancak hayatın gerçekleri var. Yaşadığınız problemlerden yola çıkıp, medyanın nasıl olması gerektiğini müsaade verirseniz dilimin döndüğü kadar siz bedelli gazetecilere aktarmak isterim. Şayet iktidar medyayı daima öven organ haline getirmek istiyorsa, bağımsız medyayı yok etmek isteyecektir. Bunun birinci yolu medya işverenini nasıl susturabilirim, yargıyı nasıl sopa olarak kullanırım, gazeteyi artık televizyonu ile bir arada şuna satacaksın baskısı nasıl kurarım. Türkiye’nin temel sorularından biri, medya işvereni üzerindeki baskı. Bunlar yaşanan olaylardır.
Basın İlan Kurumu (BİK), aslında âlâ niyetlerle kurulmuş. Mahallî medya ve medyayı destekleyen, finans imkanı sağlayan kurum. Ancak bugün güce, yani iktidarı sorguladığı için ben size ilan vermiyorum diyen infaz kurumuna dönüşmüş durumda…. Öteki bir mevzu RTÜK. Kuruluş maksadının tümüyle dışına çıkmış durumda. Gücü denetleyen, iktidarı eleştiren televizyonlara nasıl ceza veririm arayışı içinde. Bu arayışa kilitlenirseniz medyanın özgürlüğünü mahvedersiniz. Bir manada sansür şurası olmanın dışına çıkmak zorundadır. Yalnızca siyasetçilerden oluşan heyet, elbette ki zirveden gelen talimatların gereğini yapan konseye kısa müddette dönüşebilir. Bunun değişmesi lazım.
Medya işverenine baskı yapıyorsunuz, BİK aracılığıyla ilanları kesiyorsunuz, RTÜK aracılığıyla ceza kesiyorsunuz, bu yetmiyor. Bazen yargıyı da sopa olarak kullanıyorsunuz. Birincisi gazetecilerin gözaltına alınması ve tutuklanması. Halbuki maddede tutuklamanın istisnai bir kurum olduğu tabir edilir. İkincisi hakikat haberlere erişim hakkının yargı kararıyla engellenmesi. Bir öbür sorun, düzmece tirajlar. Geçen yıl bütçe görüşmelerinde bunu tabir etmiştim. Bağımsız bir denetçi gönderin. Gerçek tirajlar üzerinden Basın İlan Kurum versin paraları. Geçersiz tirajlar üzerinden açıkça devlet soyuluyor.
Kamu reklamları. Kamu kurumlarının reklamları yalnızca iktidarı öven medya organlarına gidiyor. Başkalarına gitmiyor. Olması gereken tirajına, reyting ölçülerine nazaran yaparsınız, kimse rahatsız olmaz. TRT’nin tarafsızlığı, bağımsız bir kurum. Bağımsız olmadığını siz de biliyorsunuz. Bunların dışında direkt gazetecilere fiili hücum oluyor. Özelikle köşe müelliflerine sokağın ortasında atak olabiliyor. Şayet iktidarın yanındaysanız para bolluğu içinde misyonunuzu yapıyorsunuz. Bağımsız gazeteciyseniz bütün bu meselelerle karşı karşıya kalıyorsunuz.
“Basın kartını gazeteciler vermeli”
Ne yapmalıyız? Haber yapan gazetecinin tutuklanmaması lazım. Yargılama olabilir ancak daha başta tutuklarsanız, medya özgürlüğüne büyük darbe vurmuş olursunuz. Basın kartı. Kimin gazeteci olup olmadığına siyasi iktidar karar vermez. Gazeteciler karar verir. Sizin çatı örgütünüz olmalı. Kime basın kartı verilecekse onlar karar vermeli. Gazetecilik mesleğinin ehemmiyetine en çok gazeteciler kıymet verirler. Gazeteci olup olmadığını devletin kurumları değil fiilen bu işi yapan kurumların karar vermesi lazım. Basın İlan Kurumu’nun tekrar yapılanması lazım. Meslek örgütlerinin sayısının arttırılması lazım. İster yazılı, ister internet medyası olsun gazetelerin temsil sayısının arttırılması gerekiyor… Gazete tirajlarının bağımsız kontrol kurumları tarafından denetlenmesi ve gerçek tirajların ortaya çıkarılması, ona nazaran kaynak aktarılması gerekiyor. Böylelikle bir soygunun önlenmesi manasına geliyor.
RTÜK’ü örnek vereceğim size. Bazen soygunun hangi boyutlara ulaştığını göstermek için. İstanbul’da kule yapıldı. Kule Anonim Şirketi diye şirket kuruldu. 100 radyo kuleye bağlandı. RTÜK, burayı 1 milyon 605 bin liraya Kule A.Ş.’ye verdi. Ortalama yıllık 1 milyon liraya kiraladı. 100 radyondan 1 yılda aldığı para ise RTÜK’ün 1 milyon değil 357 milyon 575 bin 664 lira. Pahalı arkadaşlar, lokal medyanın ve radyoların güçlendirilmesi gerekirken, tam bilakis oradan para çekiliyor. 1 milyona kiralıyorsunuz, onun karşılığında 357 milyon alıyorsunuz… Ayrıyeten kafe ve restoranlardan sağlanan gelirler hariç.
Basın İlan Kurumu’nun fiyat tarifeleri de siyasi iktidarın iki dudağı ortasında, onun da değişmesi lazım… Basın İlan Kurumu’nun mahallî medyaya olumlu ayrımcılık yapması lazım. Lokal medyanın bazen çalışanlarına fiyat ödemekte zorluk çektiğini biliyoruz.
“Medyada sendikalaşma mecburî olmalı”
Sendikalaşma. Medyada sendikalaşma mecburî olmalı. Şunun için tabir ediyorum; medya çalışanı işverenine karşı da haberinin gerisinde durma gücüne sahip olmalı. Lakin fiyat sendikacılığı değil. Gazeteci yakaladığı haberi özgürce yazabilmeli. İşveren şu haberi yazma dediği vakit da ‘hayır haberi yazmalıyım’ diyebilmeli. RTÜK’ün yine yapılandırılması lazım. Siyasetçilerin sayısı çok, asgarî yapılabilir. Medya kurumlarının temsilcilerini sayısı artırılmalı. Objektif kurallara uygun reyting ölçüm sistemini gelmesi lazım. Ücretsiz ilanlar var. Sıhhat Bakanlığı, başka kurumların. İlan veriyorsanız, bunun bedelinin de ödenmesi gerekiyor. Toplumsal medya giderek gelişen bir alan. Bazen hakikaten de yanlışsız olmayan binlerce haberin yer aldığı bir medya. Burada teyit düzeneğinin oluşması gerekiyor.
“Yolsuzluk ülkede meşrulaştı”
Bunlardan çok daha kıymetlisi, sizlerin etik kıymetlere bağlı olarak çalışmanızdır. Arkadaşlarım araştırmacı gazetecilikten kelam ettiler: Bugün her şey yağıyor. O denli noktaya geldi ki. Evvelden yolsuzluk bakanı götürür, iktidarı devirebilirdi. Adeta yolsuzluk yasallaştı bizim ülkemizde. Yolsuzluk yapmayanın eleştirildiği bir Türkiye tablosu çıkmaya başladı. Her birimizin bundan ne kadar sorumluluğu var, gazetecilerin ne kadar sorumluluğu var. Haberin gerisinde durmak, sonuç alıncaya kadar ardını bırakmamak gerçek bir tavır değil mi? Haberi yazıyoruz, 3 gün sonra herkes unutuyor. O vakit faklı bir tablo ortaya çıkıyor.
İktidar sahipleri alkış isterler doğrudur. Lakin tenkide muhtaçlığı var. Yanılgılarını görmeleri açısından. Ancak gazeteci tarafsızlığını yitirdiği an. Objektif olmayı yitirdiği andan itibaren, yalnızca aşikâr desteklemek için haber yaptığı andan itibaren, saygınlık dediğimiz alan yara almaya başlıyor. Bunda hepimizin sorumluluğu var. Gazetecilikteki bozulmayı şuna bağlıyorum. Evvelden gazeteciler halkın ortasında otururlardı. Asil Nadir’in medya dünyasını girmesiyle, o devrin değerli müellifleri dolar bazında transfer edildi. Bunlar halkın ortasından çıkıp boğazdaki villalara taşındılar. Halkın meselelerini gören, yaşayan kişi olarak alandan çıkıp, problemleri olmayan alanlarda oturmaya başladılar. Halkın sorularını değil liderlerinin meselelerini lisana getirmeye başladılar. Siyaset kurumlarını etkileyerek, işverenlerinin sıkıntılarını sanki nasıl çözerim demeye başladılar.
“Kamu vazifelisi ailenin militanı olamaz”
Şunu da söz edeyim. Toplumsal medyada bir küçük açıklamam olmuştu. Açıklamanın özünde yatan şu. Kamu görevlilerine sesleniyorum. 27,5 yıl kamuda vazife yapan bir kişi olarak kamu görevlilerine hitap ediyorum. Gazetecilik etik bedelleri yüksek olan meslekse kamu vazifelileri için de tıpkı kurallar geçerlidir. Vazife alanları maddede tanımlanmıştır. Bir aile ve partinin siyasi militanı olamaz. Misyonunu yasalar çerçevesinde yapması gerekir. Yasalar çerçevesinde değil de gelen talimata nazaran yapıyorsan, toplumda gelir dağılımının bozulmasının aktörü haline geliyor. Zira kaynağı bir geniş kitleden alıp, bir avuca aktarmasını biliyor.
“Türkiye’nin memuru olun”
Kamu vazifelisi, ailenin yahut Saray’ın değil Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin onurlu memurları olmak zorundadır. Bu çağrıyı yaptım, yapmak zorundaydım… Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu bölgelerinde yoksul ailelerin çocuklarının ne büyük hayali devlet memuru olmaktır. Siz bu beklentiyi onların elinden alıp, bir vakıf aracılığıyla muhakkak şahıslara verirseniz, bunun savunulacak yanı var mıdır, ahlaki tarafı var mıdır? Bunu eleştirdim. Devleti yöneten kişi, kendisi ve ailesiyle topluma örnek olmak zorundadır… Aile uzunluğu devlet yönetilmez. Bir kişi seçime giriyorsa onun yönetmesi lazım. Bir kişi girip aile uzunluğu yönetiliyorsa, bu olmaz. Devlette çürüme başlar.
“Memurlara bir şahsın ve ailesinin çıkarlarına hizmet etmeyin diyorum”
Memurlara bir şahsın ve ailesinin çıkarlarına hizmet etmeyin diyorum. Siz devletin gururlu memurlarısınız, devlete hizmet edeceksiniz. Kanun dışı size her ne yaptırıyorlarsa, pazartesi itibariyle durun. Saldırılıyoruz, ‘nasıl bunu söylersin’ diye. Bütün bu tablo olurken asla karamsarlığa kapılmadım, karanlığın en koyu olduğu devir güneşe en yakın devirdir. Buradan bütün gazeteci arkadaşlarımın önünde. Haksızlıklara karşı katiyetle duracağım. Baskılar, tehditler elbette olacak ancak bu kardeşinizin haksızlıklar karşısında susmayacağını öncelikle sizin çok uygun bilmenizi isterim.
Her birinizin kalemi adalet, doğruluk, sevgiden yana yazmalı çizmeli. Haktan, hukuktan yana olmalı. Uğraş budur. Halkı aydınlatarak, doğruları söyleyerek yapmamız gerekiyor…
Erdoğan’a karşılık
Sayın Erdoğan bir açıklama yapmış. ‘Kılıçdaroğlu’nun kamu görevlilerine yönelik tehdidi cürümdür. Bay Kemal’in heves ettiği vesayet günleri geride kaldı’ diye. Yolsuzluklara karşı gayret edeceğim. Yolsuzlukları savunan şahıslara karşı da gayret edeceğim. Bunu en başta bilmesi gereken de Sayın Erdoğan’dır. Bir daha söylüyorum, kanun dışı talimatları kim yerine getirirse, yoksulun fukaranın cebine kim elini atarsa, yoksulun fukaranın kim hakkını yerse onun karşısında olacağım. Yanında Erdoğan dahi olsa! Adaletten, haktan, hukuktan yanayım. Kanuna uyan, vatandaşın hakkını koruyan herkesin benim başımın üstünde yeri var…”
TIKLAYIN | Erdoğan’dan Kılıçdaroğlu’na: Sen nasıl olur da bu ülkenin memurlarını tehdit edersin, sen kimsin ya?
TIKLAYIN | CHP önderi Kılıçdaroğlu’ndan bürokratlara ‘son çağrı’: Size kanun dışı ne yaptırılıyorsa pazartesi prestijiyle durun!
