Fundanur Öztürk
Eğitim ve Bilim İşçileri Sendikası’nın (Eğitim-Sen) son raporuna nazaran geçtiğimiz hafta Türkiye’de 32 vilayet, 127 ilçe ve 24 köyde Covid-19 salgını sebebiyle 798 sınıf kapandı; 580 öğretmen, 2 bin 493 öğrenci ve 24 işçi olumlu ya da temaslı oldu.
Eğitim-Sen Genel Yükseköğretim ve Eğitim Sekreteri Sinan Muşlu, “Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) okullardaki Covid-19 bilgileri, kamuoyuna açık değil. Biz kendi şubelerimiz ve üyelerimiz üzerinden bu bilgileri toplamaya çalışıyoruz” dedi.
Ulusal Eğitim Bakanı Mahmut Özer ise bugün Akşam gazetesinde yayımlanan röportajında, Türkiye’de 57 bin 108’i devlet okulu olmak üzere toplam 71 bin 320 tane okul ve 850 bin sınıf olduğunu, Cuma prestijiyle Covid-19’dan ötürü toplamda 2 bin 225 sınıfın kapandığını söyledi.
Eğitim-Sen tertipli raporlar yayımlıyor
Türkiye’de devlet okullarında yüz yüze eğitim 6 Eylül’de yine başladı.
Eğitim-Sen, 13 Eylül’den bu yana her hafta okullarda öğretmen, öğrenci ve işçi ortasında yeni görülen Covid-19 olaylarının sayısını paylaşan bir rapor yayımlıyor.
Haftalık raporlarında ortalama 30 vilayetten toplanan bilgileri yayımlayan sendika, bu sayıların tüm Türkiye’deki okulları değil, yalnızca çeşitli vilayetlerdeki şubeleri ve üyeleri üzerinden topladıkları dataları yansıttığını belirtiyor.
Son raporda, “Kapanan sınıf sayıları istikrarlı bir biçimde her hafta tıpkı seviyelerde devam etmektedir. Kaldı ki tüm vilayetlerin bilgileri paylaşıldığında sayıların bizim paylaştığımız sayıların çok çok üzerinde olduğu ortaya çıkacaktır” tabirlerine yer veriliyor.
Türkiye’deki tüm okullarda görülen Covid-19 olay sayılarını edinebilmek için ulaştığımız Ulusal Eğitim Bakanlığı ise bu bilgilerin paylaşılmadığını açıkladı.
Ulusal Eğitim Bakanı Özer: Şu an kaygı edici hiçbir durum yok
Ulusal Eğitim Bakanı Mahmut Özer ise Akşam gazetesine yaptığı açıklamada “Sınıf bazlı alınan önlemler olumlu sonuç veriyor. Altı haftayı geride bıraktık ve okul değil, sınıf ve olay bazlı bir sistem geliştirdik. Rastgele bir sınıfta hadise olduğu vakit başlangıçta 14 gün, daha sonra Sıhhat Bakanlığı’nın teklifleri doğrultusunda 10 günlük yüz yüze eğitime orta verdik. Şu an kaygı edici hiçbir durum yok” dedi.
Özer, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Tedbirler merkezden planlanmayacak. Önlemler tümüyle okul bazlı ve lokal yöneticilerin inisiyatifinde olacak. Sınıflar kalabalıksa ikili eğitim olabilecek, havaların kararmasıyla birlikte okul açılış ve kapanış saatlerini vali ve kaymakamlar belirleyebilecek. Yeniden lokal idareler inisiyatif kullanarak okullardaki paklık ve önlem şartlarına ait ek kararlar alabilecek.”
‘Okullardaki olay bilgileri gizleniyor’
Eğitim-Sen’in 13 Eylül’den bu yana yayımladığı raporlarda, okullardaki Covid-19 olay sayılarına dair bilgi alınan kent sayılarının haftadan haftaya farklılık gösterdiği görülüyor.
BBC Türkçe‘ye konuşan Eğitim-Sen Genel Yükseköğretim ve Eğitim Sekreteri Sinan Muşlu, raporların yalnızca sendika şubeleri üzerinden edinilen bilgileri yansıttığını söyleyerek, bilhassa son iki haftadır lokal idarecilerin bilgi paylaşan sendika üyelerine baskı yaptığını tez ediyor:
“Okullarda yaşanan hadiseler ve kapanan sınıflarla ilgili bilgilerin paylaşılmaması için okul yöneticileri ve eğitim işçileri, vilayet ve ilçe ulusal eğitim müdürlükleri tarafından uyarılıyor. Bu baskıları ispatlayan kimi WhatsApp yazışmaları da mevcut.”
Muşlu, haftalardır okul isimlerini de içeren ayrıntılı olay tabloları sebebiyle kimi üyelerden gelen talep üzerine, bu hafta okul ya da kent isimlerini belirtmeyen bir rapor hazırlamak zorunda kaldıklarını söylüyor.
Sendikaya nazaran MEB bu süreci şeffaf yürütmüyor ve okullarda yaşanan sıkıntıları bâtın tutmaya çalışıyor:
“Raporumuzun vilayet il, okul okul ayrıntılı tablosunu okul yöneticileri ve eğitim işçileri üzerinde bir baskı oluşmaması için bu hafta yayınlamayacağız. Ayrıntısı elimizde bulunan bu dataların yalnızca toplam sayılarını paylaşacağız.
“MEB, okullarımızdaki bilgilere ulaşmayı engelleyici önlemleri almaktaki gayretini bir kenara bırakarak şeffaf olmalı ve yanlışsız bilgilerle kamuoyunu bilgilendirmelidir.
“Vakaların ve kapanan sınıf sayılarının bilgisini hakikat paylaşmamak ve kamuoyunun bu bilgilere ulaşmasını engellemek meseleleri ortadan kaldırmadığı üzere önlemlerin alınmasını da geciktirmektedir.”
Sendikanın bu argümanlarını sorduğumuz MEB, haber yayımlanana dek rastgele bir açıklamada bulunmadı.
‘Okullardaki hadise artışı beklenen düzeyde’
Türk Tabipleri Birliği Okul Çalışma Kümesi üyesi Dr. Gülgün Kıran ise okullarda artan olay sayılarının Türkiye genelinde yaşanan durumdan farklı olmadığını belirterek, toplumdaki aşılama oranının artırılması gerektiğini söylüyor:
“Ülke genelinde sayılar bu kadar artmışken, PCR olumlulukları bu kadar yüksekken, elbette okullardaki olay sayılarında da artış görülüyor. Okullarda çok yüksek bir hadise artışı yok. Alınmayan önlemlere ve sağlanamayan toplumsal bağışıklığa bağlı olarak beklenen seviyede seyrediyor.
“Halen gereğince havalandırılmayan sınıflar, öğretmen istihdamı yapılmayan okullar, temizlikçisi olmayan ve hijyen şartları sağlanamayan okullar var. Veli-Der raporlarına baktığımızda, hala kalabalık sınıfların seyreltilmediğini ve 40-50 kişilik sınıflar olduğunu görüyoruz.”
Temel sorunun toplumsal bağışıklığın sağlanamamasından kaynaklandığını savunan Kıran hem erişkin hem de çocuk nüfusta kâfi aşılama yapılmasını gerektiğini hatırlatıyor.
‘Her okulun fiziki şartları birbirinden farklı’
Her okulun gerekli toplumsal aralık ve hijyen şartlarını sağlayabilmek için ayırdığı bütçenin, velilerden toplanan bağış ölçüsüne bağlı olarak birbirinden farklılık gösterdiği tabir ediliyor.
Muşlu, pandemi sürecinde gerekli gereksinimlerin velilerden toplanan bağışlarla karşılandığını ve velilerin ekonomik durumuna bağlı olarak birtakım okulların daha avantajlı olduğunu anlatıyor:
“Okullara kâfi ödenek ayrılmadığını biliyoruz. Zira okul idareleri, okulun eksik kalan gereksinimlerini karşılayabilmek için velilerden bağış alma yolunu seçiyor. Bu aslında üstü örtülen fakat bilinen bir gerçek.
“Dolayısıyla pandemi sürecinde de ekonomik durumu daha yeterli olan ailelerimizin yaşamış olduğu semtlerdeki okulların donanımları daha yeterli.”
Öte yandan bilhassa 15 Temmuz darbe teşebbüsünden sonra fiziki imkanları güçlü okulların ekseriyetle imam hatip liselerine çevrildiğini söyleyen Muşlu, kontenjanı dolmayan bu okulların bilhassa pandemi sürecinde daha tesirli kullanılması gerektiğini savunuyor:
“İmam hatibe dönüştürülen okullara kâfi seviyede ilgi yok. Hatta kimilerinde fazla boş sınıflar bulunuyor. Biz bu bahiste Ulusal Eğitim Bakanlığı’na yazı yazdık ve bilhassa Pandemi devrinde, gereksinim fazlası imam hatip okullarının acilen akademik okullara dönüştürülmesini talep ettik.
“Birbirine yakın imam hatip okullarının da birleştirilerek öteki ağır okulların mevcudunun seyreltilmesini istedik. Bu yazımıza rastgele bir cevap verilmedi. Ancak son devirde liseler ortası geçiş müracaatlarının tekrar açılması kelam konusu oldu.”
Özel okullarda durum ne?
Türkiye genelinde yaklaşık 1400 özel okulun üye olduğu Türkiye Özel Okullar Derneği Lideri Zafer Öztürk, müspet hadiseler sebebiyle kapanan sınıflar olduğunu lakin şimdi hiçbir okulun büsbütün eğitime orta verecek duruma gelmediğini söylüyor.
Özel okulların, devlet okullarından farklı olarak 16 Ağustos prestijiyle yüz yüze eğitime başladığını söyleyen Öztürk’e nazaran, bu ay prestijiyle okullardaki hadise sayılarında artış yaşanmaya başladı:
“Mevsim itibariyle gribal enfeksiyonların da artmasıyla okullarımızdaki hadise sayılarında da bir artış var. Fakat tekrar de ikinci ay itibariyle de çok düzgün gittiğimizi söyleyebilirim.
“Özel okullarımızda sınıf kapasitesi azamî yirmi dörttür. Hasebiyle özel okullar sınıflarda ara uygulamasını çok rahat yapabiliyorlar.
“Temiz okul dokümanı aldılar, hijyen şartlarını gerçekleştirdiler. Ayrıyeten okullarımızdaki hem öğretmen hem de çalışanın aşılanma oranının yüzde 95’in üzerinde olduğuna eminiz.”
BBC Türkçe‘nin edindiği bilgiye nazaran, Ankara’daki kimi özel okullarda, olumlu çıkan bir öğretmenden “durumu çok önemli olmadıkça” meskeninde uzaktan eğitime devam etmesi talep ediliyor.
Özel okullarda çalışan öğretmenlerin olumlu olması durumunda nasıl bir protokol izlediklerini sorduğumuz Öztürk ise koronavirüse yakalanan bir öğretmenin, hastalığı nasıl atlatıyorsa atlatsın uzaktan ya da yüz yüze eğitim veremeyeceğini söylüyor:
“Öğrenciler ortasında hadise görülen ve 10 gün mühletle kapatılan sınıflarda uzaktan eğitimin devam etmesi çok hakikat bir karar. Lakin müspet bir öğretmeni uzaktan bile olsa çalıştırmak, kelam konusu dahi olamaz.”
- Ulusal Eğitim Bakanı Mahmut Özer misyonu devraldı: ‘Önceliğim okulları yüz yüze eğitime hazır hale getirmek’
- Diyarbakır’da yıkılan okulların öğrencileri farklı okullarda eğitim görecek, öğretmenler ‘Okula devamda aksamalar olabilir’ diyor
Hangi önlemlerin alınması gerekiyor?
Eğitim-Sen’e nazaran okullarda artan olay sayılarına karşı hemen ek öğretmen atamalarının gerçekleşmesi ve sınıf mevcutlarının seyreltilmesi gerekiyor.
Sayıştay raporlarına nazaran Türkiye’de eğitim öğretim kesiminde en az 150 bin öğretmen açığı olduğunu söyleyen Muşlu, ek atama yapılmasının pandemi sürecinde bilhassa değerli olduğunu anlatıyor:
“Şu anda vilayetlerimizin birçoklarında sınıflar 35-40 kişilik öğrencilerden oluşuyor. Pandemi şartlarında toplumsal ara kuralına uygun eğitim verilebilmesi için sınıfların seyreltilmesi ve buradan doğacak öğretmen açığının kapatılması gerekiyor.”
Sendika, 40 dakika olan ders müddetlerinin 30 dakikaya düşürülmesi ve okullarda kâfi sayıda yardımcı işçi görevlendirilmesi gerektiğini belirtiyor.
Okullardaki paklık materyallerinin gereğince sağlanmadığını ve bu ortamların temizliğinin tertipli bir biçimde yürütülmediğini belirten Eğitim-Sen’e nazaran, MEB’in okullardaki tuvalet ve lavabo sayılarını da artırması gerekiyor.
