Dünya Bankası, sivil hükümete karşı gerçekleştirilen askeri darbenin akabinde Sudan’a yönelik yardımlarını askıya aldı.
Ordu tarafından gerçekleştirilen darbe ile birlikte Pazartesi günü siyasi önderler gözaltına alındı, akabinde da ülke çapında protesto şovları gerçekleştirildi. Uluslarası toplumdan darbeye yönelik kınamalar geldi.
Afrika Birliği, Sudan’ın üyeliğini, ülkede sivilerin öncülüğünde bir geçiş hükümeti kurulana dek askıya aldığını duyurdu. Yapılan açıklamada, darbenin Sudan Anayasası’na muhalif olduğu belirtildi.
ABD de 700 milyon dolarlık yardım paketini dondurdu.
Ülkenin ekonomik olarak tekrar ayağa kalkmaya başladığı bir vakitte maddi yardımlardaki ani kesintinin büyük maddi sonuçlara neden olması olası.
Dünya Bankası ve Afrika Birliği’nin attığı adımlar, darbenin başkanı General Abdel Fattah el-Burhan’a sivil hükümeti eski durumuna getirmesi için daha fazla baskı hedefi taşıyor.
Ülkede fevkalâde hal ilan edildiğini açıklayan el-Burhan, seçimlerin Temmuz 2023’te yapılacağını duyurdu ve Sudan’ın imzaladığı memleketler arası mutabakatlara sadık olduğunu vurguladı.
Sudan’ı seçime kadar bağımsız bir hükümetin yöneteceğini belirten el-Burhan, “Sivil idareye seçilene dek ordu demokrasiye geçiş sürecini yönetmeyi sürdürecek” dedi.
El-Burhan, siyasetçiler ortasındaki çabanın ve kimi siyasetçilerin halkı şiddete teşvik etmesinin orduyu harekete geçmek zorunda bıraktığını savundu.
Sokak protestoları devam ediyor
Devlet medyası Çarşamba günü geç saatlerde altı Sudan büyükelçisinin ordu tarafından misyonlarından alındığı bildirdi. Geri çekilen büyükelçiler ortasında ülkenin, darbeyi kınamış olan ABD, Avrupa Birliği ve Çin’deki temsilcileri de vardı.
Sokak protestoları üçüncü gününde de devam etti.
Askerlerin kalabalığa ateş açması sonucu en az 10 kişi öldü.
Askeri birliklerin başşehir Hartum’da protestoları örgütleyenleri konut ev dolaşarak gözaltına aldığı bildirildi.
Sendikalar, şovlara bugünden itibaren hekimlerin ve petrol bölümü çalışanlarının da katıldığını açıkladı.
Dünya Bankası Lideri David Malpass yardımlarla ilgili yaptığı açıklamada, “Sudan’daki son olaylardan büyük tasa duyuyorum ve bunun ülkenin toplumsal ve ekonomik toparlanması ve kalkınması üzerinde yaratabileceği çarpıcı tesirden korkuyorum” dedi.
Mart ayında borçlarını temizlemesinin akabinde Sudan, yaklaşık 30 yıl sonra birinci kere Dünya Bankası’ndan milyarlarca dolarlık hibeye erişebildi. Malpass o periyot yaptığı açıklamada yıllarca derin bir kriz yaşayan ülkenin bir ölçü ekonomik ilerleme kaydettiğini söyledi.
Darbeciler tarafından devrilen Başbakan Abdalla Hamduk’un daha evvel aktardığı bilgilere nazaran Dünya Bankası, tarım, ulaşım, sıhhat ve eğitim üzere alanlarda Sudan’a yaklaşık 3 milyar dolarlık yardımda bulundu.
Geçen ay Dünya Bankası’na yaptığı bir konuşmada Hamduk, finansman değişikliklerin ülke iktisadının istikrara kavuşma belirtileri göstermeye başlamasıyla “meyvelerini vermeye başladığını” söyledi.
Artık ise bu tekrar risk altında.
- Sudan’da darbe: Süreksiz idare feshedildi, OHAL ilan edildi
- Afrika’da askeri müdahaleler neden artıyor?
Tahlil
Anne Soy – Kıdemli Afrika muhabiri
Sudan iktisadı uzun vakittir sıkıntı durumda. Halkın bu sebeple daha fazla acı çekmesi mümkün.
Ekmek kıtlığı ve temel ticari eser fiyatlarının süratli bir biçimde yükselmesi, kitlesel protestolara ve iki yıl evvel de Ömer El Beşir’in devrilmesine neden oldu.
El Beşir’in idaresi altında Sudan, Batı’da dışlanmış bir ülke pozisyonundaydı. El Beşir sonrasındaki hükümet ise fon sağlamak için milletlerarası ilgileri yine tesis etmeye çalıştı. Bunların birden fazla artık kaybedilirken Sudan’ın ekonomik toparlanması da tehdit altında.
Darbe önderlerinin kimi Arap Birliği devletlerinin dayanağını aldığı istikametinde tezler ortaya atıldı. Lakin memleketler arası baskının artmasıyla darbecilerin hareket alanı da daralıyor.
ABD, Sudan’daki durum hakkında Körfez ülkeleriyle görüşmelerde bulunduğunu söyledi. Afrika Birliği’nin askıya alma kararı da generallerin yalnızlığını artırıyor.
- Sudan’da darbeci general ‘iç savaşı önlemek için’ idareye el koyduklarını söyledi, Başbakan Hamduk da ‘kendi konutuna döndü’
