DİYARBAKIR’daki Amida Höyük’te sürdürülen hafriyatta 3 farklı katmanda yangın izine rastlandı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın müsaadesiyle, hafriyat çalışmalarını sürdüren Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız, “Yanık katmanları milattan evvel 6500 ile 5500 yılları ortasındaki tarihtedir” dedi.
Merkez Sur ilçesinde Hurri- Mitanniler, Urartular, Asurlular, Medler, Persler, Büyük Tigran Krallığı, Romalılar, Sasaniler, Bizanslılar, Emeviler, Abbasiler, Mervaniler, Selçuklular, Artuklular, Eyyubiler, Akkoyunlular, Safeviler ve Osmanlıların da ortalarında yer aldığı birçok medeniyete mesken sahipliği yapan Amida Höyük’te sürdürülen hafriyatta 3 farklı katmanda yangın izine rastlandı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın müsaadesiyle, hafriyat çalışmalarını sürdüren Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız, hafriyat çalışmalarının genel olarak höyükle surlar ortasındaki alanda sürdürüldüğünü belirterek, höyüğün eteklerinde devam eden çalışmalarda iki ‘açma’ oluşturduklarını belirtti. Yıldız, buralarda rastgele bir kültür katmanının olup olmadığını tespit etmeyi amaçladıklarını, açmalardan bilhassa ağır yanık katmanının geldiğini belirlediklerini söyleyerek, “Şimdiye kadar 3 farklı katmanda yanık katmanı ortaya çıktı. Geç Neolitik ve Kalkolitik periyoda ilişkin olan bu katmanlarda kentin 3 defa yandığını görüyoruz. Bu yanık katmanları milattan evvel 6500 ile 5500 yılları ortasındaki tarihtedir. Günümüzden yaklaşık 8 bin 500 ile 7 bin 500 yıl öncesine ilişkin. Bu katmanlar için şimdilik varsayımı bir tarih veriyoruz” diye konuştu.
‘NUMUNELER TÜBİTAK’A GÖNDERİLECEK’Ortaya çıkarılan katmanlardan numunelerin alındığını kaydeden Yıldız, şunları söyledi: “Numuneler, karbon tahlillerinin yapılması emeliyle TÜBİTAK’a gönderilecek. TÜBİTAK’taki tahliller çıktıktan sonra o periyot kentin hangi tarihlerde yandığı netleşecek. Muhtemelen kenti almaya çalışan düşmanlar kenti aldıktan sonra da ateşe verdiler. Biz bunu tarihin birçok devrinde görüyoruz. Kent pekala neden yakıldı? Düşmanlar kenti almaya çalışırken çok kayıp verdikleri vakit, kenti zorla ele geçirdikleri vakit o kenti cezalandırmak gayesiyle yaktıklarını görüyoruz. Bilhassa İslam tarihinde Moğolların yaktığı kentler çok meşhurdur. Birinci çağlarda da kentlerin yandığını Amida Höyük kazılarındaki katmanlarda görüyoruz. Yanıkların tahlili çıktıktan sonra Amida Höyük’ün tarihlendirilmesinde bize büyük bir kolaylık sağlayacaktır. Bu yanık katmanlarının milattan evvel hangi yıllara ilişkin olduğu netleşmiş olacak. Böylelikle Amida Höyük’ün yerleşim tarihi daha da somut kanıtlara oturmuş olacak.”HALAF DEVRİNE İLİŞKİN MESKEN PLANIKazı çalışmalarında Halaf periyoda ilişkin konut planının ortaya çıktığını anlatan Yıldız, “Halaf devrine ilişkin o günkü mesken mimarisinin özelliklerini yansıtan bir meskenin planı ortaya çıktı. Daire planlı meskenlere Tholos, onun önündeki dikdörtgen yere da Doromos diyoruz. Tabi bu çıkan Tholos yapısı periyodun sivil mimarisine örnek olması açısından kıymet arz ediyor. Devrin sivil mimarisi hakkında bize bilgi vermesi bakımından kıymetli. Genel prestijiyle baktığımız vakit milattan evvel 6100 ile 5500 yılları ortasında Halaf devri dediğimiz periyotta bu çeşit konutların kullanıldığını görüyoruz” dedi.
