COP26 iklim değişikliği doruğunda varılan birinci büyük muahedede 100’ün üzerinde önder 2030’a kadar orman kaybını durdurmayı taahhüt edecek. Bu ülkeler ortasında Türkiye de var.
İskoçya’nın Glasgow kentinde yapılan COP26 İklim Değişikliği Doruğu’nda önderler, bu amaca ulaşılabilmesi için 19,2 milyar dolar kamu ve özel dal finansmanı sağlamayı da taahhüt edecek.
‘Dünyanın akciğerleri’ olarak anılan Amazon yağmur ormanlarının kesildiği Brezilya da imzacılar ortasında yer alacak.
Ağaçların kesilmesi iklim değişikliğini hızlandırıyor, zira bu biçimde büyük ölçülerde karbonioksiti emen ormanlar yok ediliyor.
Uzmanlar uzlaşmayı memnuniyetle karşıladı. Lakin 2014’te imzalanan misal bir mutabakatın “ormansızlaştırmayı hiç yavaşlatmadığı” konusunda uyardılar ve taahhütlerin yerine getirilmesi daveti yaptılar.
Glasgow’daki doruğa mesken sahipliği yapan İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın, muahedeyi “Dünya ormanlarını korumak ve tekrar yapılandırmak için dönüm noktası niteliğinde bir anlaşma” olarak nitelendirmesi bekleniyor.
Johnson, “Bu büyük ekosistemler gezegenimizin akciğerleridir” diyecek.
İmzacı 105 ülkenin dünya ormanlarının yüzde 85’ine mesken sahipliği yaptığı belirtiliyor.
İmzacı ülkeler ortasında Kanada, Rusya, Çin, ABD ve İngiltere de bulunuyor.
Finansmanın bir kısmı, tahrip olmuş orman yerlerini yine hayata döndürmeleri, orman yangınlarıyla gayret etmeleri ve yerli toplulukları desteklemeleri için gelişmekte olan ülkelere aktarılacak.
28 ülkenin hükümetleri ayrıyeten palmiye yağı, soya, kakao ve öbür tarım eserlerinin global besin ticaretinde sonucunda yol açtığı ormansızlaştırmayı ortadan kaldırmayı taahhüt edecek.
Bu sanayiler, mera ve tarım toprağı için yer açmak üzere ağaçları kesiyor ve orman kaybına neden oluyor.
Dünyanın en önemli şirketlerinden 30’dan fazlası da, ormansızlaşmayla kontaklı faaliyetlere yatırım yapmama taahhüdü verecek.
Ayrıyeten, Kongo Havzası’ndaki dünyanın ikinci en büyük tropik yağmur ormanını korumak için 1,5 milyar dolarlık bir fon oluşturulacak.
Getty Images Amazon’daki ormansızlaşma son yıllarda hızlandı. University College London’dan iklim değişikliği uzmanı Prof. Simon Lewis “Çok sayıda ülkeden ormansızlaşmaya son verme taahhüdü ve bu seyahatte ilerlemek için kıymetli bir fon almak uygun haber” dedi.
Fakat Lewis, dünyanın 2014’te New York’taki deklerasyonla daha evvel de bunu yaşadığını ve bunun ormansızlaşmayı hiç engelleyemediğin kaydetti.
Lewis ayrıyeten, uzlaşmada yağmur ormanları topraklarında yetiştirilen et üzere eserlere artan talebin ele alınmadığını vurguladı.
Ekoloji uzmanı Dr. Nigel Sizer de uzlaşmayı “büyük bir anlaşma” diye tanımlarken, kimilerinin 2030 maksadını hayalkırıklığı olarak görebileceğini vurguladı.
Sizer “Bir iklim acil durumuyla karşı karşıyayken, bu sorunu çözmek müsaade kendimize bir 10 yıl daha vermemiz çok dengeli değil” dedi.
İki hafta sürecek iklim tepesinin ikinci gününde ABD ve AB, fosil yakıt çıkartılması ve besi hayvancılığıyla ortaya çıkan sera gazlarınan metan salımının azaltılması için bir inisiyatif başlatacak.
Metan salımını 2030’da yüzde 30 azaltmayı öngören taahhüde onlarca önder katılacak.
Tepenin birinci gününde, Hindistan sera gazı salımını 2070’de sıfırlama kelamı vermişti. Tepenin en önemli amaçlarından biriyse bu maksada 2050 itibariyle ulaşılmasıydı.