Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı ile ilgili öbür kurumların 2022 bütçesi, bu yıla nazaran yüzde 52,2 artarak 7 milyar 707 milyon 842 bin liraya yükseldi.
Hazırlanan bütçeye nazaran, gelecek yıl yenilenebilir güç kaynaklarından üretilen elektrik gücü ölçüsü yükseltilecek, nükleer güç alanındaki çalışmalar hızlandırılacak ve denizlerde hidrokarbon arama faaliyetleri artırılacak.
Bütçe ve amaçların büyüdüğü güç kesiminde, arz kaynaklarının çeşitlendirilmesi ve dışa bağımlılığın azaltılması maksadıyla yerli kaynak kullanımının artırılmasına yönelik çalışmalara sürat verilecek.
Gücün çeşitli alanlarında yatırım ve projeleri artırmak için Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı ile ilgili başka kurumların da içinde bulunduğu bölüme verilen bütçe, bu yıl için 5 milyar 61 milyon 810 bin lira olarak kayıtlara geçmişti. Bütçe görüşmeleri sonucunda 2022 yılı için dala ayrılan bütçe yüzde 52,2 artarak 7 milyar 707 milyon 842 bin liraya yükseldi.
Şurası güç içindeki yenilibelir gücün hissesi yüzde 53’ü geçti
Santrallerde üretilen elektriğin tüketicilere meselesiz ulaştırılması emeliyle dağıtım şirketleri tarafından, 2021 Eylül TÜFE’sine nazaran, 2006-2020 yılları ortasında kesime toplam 87 milyar liralık yatırım yapıldı.
Geçen yıl 306 milyar kilovatsaatin üstüne çıkan elektrik tüketiminin, bu yıl sonu prestijiyle yaklaşık yüzde 8 artacağı öngörülüyor. Bu kapsamda dağıtım şirketlerinin 2021-2025 yıllarını kapsayan dördüncü uygulama devrinde dala 78 milyar lira yatırım yapması planlanıyor.
Türkiye’nin yenilenebilir güçte üretim ve teknoloji merkezi haline gelmesi gayesiyle sürdürülen çalışmalarda da değerli yol kat edildi. 2000’li yıllarda çok düşük yenilenebilir güç kapasitesine sahip olan Türkiye, bu alanda yaptığı yatırımlarla toplam yenilenebilir güç şurası gücü bakımından Avrupa’da 5’inci, dünyada 12’nci sırada yer alıyor.
Geçen yıl ve bu yıl ocak-eylül periyodu dahil, devreye giren elektrik santrallerinin neredeyse tamamı yenilenebilir güç kaynaklarından oluştu. Eylül sonu prestijiyle 52 bin 669 megavata çıkan yenilenebilir gücün toplam konseyi güç içindeki hissesi yüzde 53’ü geçti. Bu periyotta rüzgarda şurası güç 10 bin 167 megavata, güneşte ise 7 bin 534 megavata yükseldi.
Kelam konusu devirde üretilen toplam elektriğin yaklaşık yüzde 52’si ise yerli ve yenilenebilir kaynaklardan karşılandı.
YEKA’da 4 bin 500 megavatlık kapasite ihale edilecek
Yenilenebilir Güç Kaynak Alanları (YEKA) modeliyle kesimde yatırımların artırılmasında değerli adımlar atıldı. Toplam 1000 megavat kapasiteye sahip YEKA GES-1’de, 401 megavatlık kısım devreye alındı. YEKA RES-1’de ise 6 adet proje için ön lisans verildi.
Yeni YEKA projeleri kapsamında 2 bin megavat rüzgar ve 2 bin 500 megavat güneş olmak üzere toplam 4 bin 500 megavat kapasitelik yarış düzenlenecek.
Ayrıyeten, tüketicilerin kendi elektriklerini üretmelerini sağlayacak düzenlemeler hayata geçirilerek, çatı, cephe ve panel uygulamalarıyla elektrik üretiminin önü açıldı. Bu kapsamda bu yılın 9 ayında üretilen toplam elektriğin yüzde 3,9’u lisanssız santrallerden elde edildi.
Yerli kaynaklara verilen değerin artırılmasıyla, linyit rezervleri 19 yılda yüzde 135 artarak 19,5 milyar tona ulaştı. Taş kömürü dahil toplam kömür rezervleri ise 21 milyar tonun üzerine çıktı.
Geçen yıl 89 milyon ton yerli kömür üretimiyle ülke iktisadına 7 milyar lira katkı sağlandı. Yerli kömür kaynaklı elektrik şurası gücü eylül sonu prestijiyle 11 bin 336 megavata ulaştı.
Geçen yıl 4,27 milyar dolar olan maden ihracatı ise bu yılın eylül ayı prestijiyle 4,4 milyar dolara çıktı. Yıl sonunda maden ihracatının 6 milyar dolar olması bekleniyor.
Doğal gaz projeleri çeşitlendirildi
Dünyadaki en büyük doğal gaz depolarından biri olan Tuz Gölü yer altı doğal gaz deposu ve Kuzey Marmara yer altı doğal gaz deposunda devam eden kapasite artırma çalışmalarının 2023’te tamamlanmasıyla, toplam tüketimin yüzde 20’si bu tesislerde depolanabilecek.
Güçte dışa bağımlılığın azaltılması maksadıyla 2 sismik araştırma ve 3 derin deniz sondaj gemisinden oluşan filo arama çalışmalarına aralıksız devam ediyor. Bugüne kadar deniz alanlarında 15 sondaj yapıldı. Kara alanlarında ise yılın 9 ayında 99 arama, üretim ve tespit kuyusu açılırken, yaklaşık 224 bin metrelik sondaj gerçekleştirildi.
Karadeniz’deki 540 milyar metreküplük doğal gaz keşfinin yanı sıra bu yıl kara alanlarında gerçekleştirilen 26 yeni keşifle yaklaşık 60 milyon varil petrol muadili rezerv açığa çıkarıldı.
Bütçe görüşmelerinde konuşan Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, tüm vilayetler, 604 ilçe ve belde ile 171 organize sanayi bölgesinde doğal gaz kullanılırken, her vatandaşın doğal gaz rahatlığını yaşaması ismine mümkün olan bütün yerleşim yerlerine doğal gaz ulaştırma gayesiyle 2021-2026 devrinde ek 367 yerleşim yerine daha doğal gaz arzı sağlanacağını bildirdi.
NGS, dördüncü ünite için inşaat lisansı aldı
İklim değişikliğiyle çabada değerli adımlar atan Türkiye, pak güç kaynağı olarak bilinen nükleer güç alanında da çalışmalarına sürat verecek. 2023’te birinci nükleer santralini faaliyete geçirmek için inşaatı sürat kesmeden devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesinin birinci, ikinci ve üçüncü ünitelerinin inşaatı sürüyor. Dördüncü üniteye yönelik inşaat lisansı ise geçen ay verildi.
Akkuyu NGS’de dört ünite devreye alındığında yılda yaklaşık 35 milyar kilovatsaat elektrik üretilecek ve yıllık 35 milyon ton karbondioksit salımı engellenecek. Santral, işletmeye girdiğinde Türkiye’nin yıllık elektrik talebinin yüzde 10’unu tek başına karşılayabilecek. Akkuyu dışında kurulması planlanan iki NGS’ye yönelik çalışmalar devam ediyor. (AA)