Hollanda’nın saygın gazetelerinden NRC Handelsblad’ın haberine nazaran, Hollanda hükümetinin “Suriye’de savaş hatası işleyen örgütlere yönelik desteğini” araştırmak üzere oluşturulan komite, Türkiye’nin örgüt yöneticileri ile yapılacak görüşmelerin içeriğine ait detaylı bilgi talebi üzerine çalışmalarına orta verdi.
Habere nazaran Türk yetkililer, Suriyeli örgüt yöneticilerine sorulacak soruların evvelden kendilerine verilmesini ve görüşmenin içeriğinin kendileriyle paylaşılmasını istedi.
Hollanda, soruşturmanın bağımsızlığına gölge düşüreceği gerekçesiyle buna karşı çıkıyor.
Hollanda hükümeti, 2015-2018 yılları ortasında Suriye’de Beşar Esad idaresine karşı çaba eden ve “ılımlı muhalifler” olarak isimlendirilen 22 örgüte 25 milyon euro fiyatında para, materyal ve eğitim takviyesi verdi.
Bunların ortasında Sultan Murad Tugayları ve Ahrar el-Şam ile kontaklı en az 3 örgütün bulunduğu belirlendi,
Hollanda Temsilciler Meclisi, bunun üzerine Başbakan Mark Rutte’nin karşı çıkmasına karşın, bu yılın başlarında desteklenen örgütler konusunda bağımsız bir soruşturma kurulu kurulmasını kararlaştırdı.
Rutte, “müttefik ülkelerle münasebetlerin bozulacağı” gerekçesiyle bu türlü bir soruşturmanın “akılsızca olacağını” savunmuştu.
Tümgeneral Patrick Cammaert başkanlığında oluşturulan soruşturma komitesi, Türkiye ve Suriye’nin kuzeyinde kapsamlı bir saha çalışması yaptıktan sonra, Ekim 2022’ye kadar, raporunu tamamlamayı planlıyordu.
Ama NRC Handelsblad gazetesine nazaran, Türkiye’nin tutumu yüzünden kurul çalışmalarına orta verdi.
Hollanda, görüşmeleri iptal etti
NRC Handelsblad’e nazaran, Hollanda’dan yardım alan Suriyeli örgütler, şu anda Türkiye tarafından eğitilen Suriyeli rejim aksisi kümelerden oluşan bir ittifakın içinde yer alıyor.
Bu örgütlerin yöneticileri ve üyeleri çoklukla Türkiye’de yaşıyorlar ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Suriye’de fiilen denetim altında tuttuğu bölgelerde faaliyet gösteriyorlar.
Hollanda Temsilciler Meclisi Soruşturma Komitesi, bu nedenle Türk makamlarından yardım talebinde bulundu. Lakin Ankara, yardım için bir dizi şart öne sürdü.
Türk yetkililer, komitenin kimlerle konuşacağını ve örgüt yöneticilerine hangi soruları soracağını evvelce bilmek istediğini bildirdi. Ankara, görüşmelerin içeriğinin Türk makamları ile paylaşılmasını da istedi.
Hollandalı kurul üyeleri, bu taleplerin, soruşturmanın bağımsızlığına gölge düşüreceğini belirterek, Türkiye’nin denetimindeki Suriyeli örgüt önderleri ile görüşmeleri iptal etme kararı aldı.
NRC Handelsblad’e konuşan Hollandalı yetkililere nazaran, Lahey hükümeti, Türkiye’nin soruşturma kuruluna müsaade vermeyeceğini iddia ediyordu. Zira Suriyeli muhalif kümeler, hayli hassas Türk askeri operasyonlarına katılıyor. Ankara hükümeti bu mevzudaki bilgilerin sızdırılmasını önlemek istiyor.
Hollandalı diplomatlara nazaran, Ankara tarafından eğitilmiş örgütlerin aşırılık yahut insan hakları ihlâlleriyle ilişkilendirilmesi de Türkiye için çok ziyanlı bir durum.
‘Hollanda’nın başlattığı soruşturma bizi şaşırttı’
Türkiye Dışişleri Bakanlığı kaynakları ise görüşmelere müdahil olma talebi konusunda yorum yapmaktan kaçınıyor.
NRC Handelsblad’e konuşan bir Türk diplamat, Ankara’nın Hollanda’nın başlattığı soruşturma karşısında şaşırdığını vurgulayarak, “Hollanda tarafı bizi ziyaretten yalnızca bir hafta evvel bilgilendirdi. Daha sonra bu ziyaretle ilgili soruları ilettik, artık Hollanda tarafından karşılık bekliyoruz” dedi.