ANTALYA’da bu yıl 8’incisi gerçekleştirilen Aile Hekimliği Kongresi’nde konuşan İstanbul Aile Doktorları Derneği (İSTAHED) ve Kongre Lideri Dr. Serkan Özbakış, Türkiye’de anne vefatlarında Kovid nedeniyle geçen yıl yüzde 50 artış görüldüğünü, bu yıl ise geçen yıla nazaran yüzde 50 daha fazla vefat görülmesiyle anne ölümlerinin pandemi öncesine nazaran yüzde 225 arttığına dikkat çekti. Dr. Özbakış, ‘Kovid’e bağlı kaybettiğimiz gebelerimiz bizim için anne vefatıdır zira vefatlar ya gebelik sırasında ya da doğumun çabucak akabinde gerçekleşiyor. Ölenlerin maalesef yüzde 99’u aşısız. Hangi aşı olduğu fark etmez hamilelerin kesinlikle aşı olması gerekiyor diye konuştu. Dr. Özbakış, erişkin pnömokok (zatürre) aşılanmalarının da Kovid sayesinde değerinin anlaşıldığını ve yüzde 2’lerde olan aşılanma oranının pandemiyle birlikte yüzde 10’lara kadar çıktığını söyledi.
İstanbul Aile Hekimliği Derneği’nin Antalya’da 27-31 Ekim tarihleri ortasında (İSTAHED) bu yıl 8.’sini düzenlediği ‘İKON2021 Ulusal İSTAHED Aile Hekimliği Kongresi’nde, birinci basamak aile hekimliğinde en sık karşılaşılan hasta kümeleri, en çok görülen hastalıklar ve gözetici hekimlik bahisleri masaya yatırıldı. Kongreye Türkiye’nin her yerinden 500’e yakın aile tabibi ve öteki branş doktorlarından iştirak oldu. Düzenlenen basın toplantısına İSTAHED Lideri ve birebir vakitte Kongre Lideri da olan Dr. Serkan Özbakış, İSTAHED Lider Yardımcısı ve Kongre Genel Sekreteri Dr. Senem Özşehir, İSTAHED Lider Yardımcısı Dr. Nahide Toksan, İdare Heyeti Üyesi Dr. Esin Ayfer Çulha Dildök ile Kongre Bilimsel Sekreteri Dr. Hüseyin Acar katıldı.
ZATÜRRE AŞISININ DEĞERİ KOVİD’DE ANLAŞILDI
Toplantıda, aile hekimliğinin, çocukluk çağı aşılamalarının yanı sıra erişkin ve risk kümesindekilerin aşılanması ile Kovid-19 hastalığına yönelik çabada de faal rol oynadığı vurgulandı. Demirören Haber Ajansı’na açıklamalarda bulunan İSTAHED ve Kongre Lideri Dr. Serkan Özbakış, Kovid pandemisiyle bir arada erişkin pnömokok (zatürre) aşısının değerinin de anlaşıldığını söyledi ve ‘Kovid’de ağır hastalık ve ölümlerin nedenlerinden biri de ikincil enfeksiyonlar. Türkiye’de Aile Hekimliği sisteminin güçlü olması, pnömokok aşılanmalarının da güzel yapılmasını ve ikincil enfeksiyonlara bağlı Kovid ölümlerinin daha az olmasını sağladı. Evvelden yüzde 2’lerde olan pnömokok aşılanmaları pandemiyle birlikte yüzde 10’lara ulaştı dedi.
‘VATANDAŞLAR NEZLEYİ GRİP SANIYOR, MEĞER GRİP DAHA ÖLDÜRÜCÜ
Türkiye’de Aile Hekimliği sisteminin güçlü olmasından ötürü pandemi periyodunda dahi başka aşılamalarda bir sürat kesme olmadığını ve bu sayede hem grip aşılamaları hem pnömokok aşılarının yapılmasıyla Kovid’den ötürü hastane yatışlarında, bakteriyel ya da virüse bağlı sekonder (ikincil) enfeksiyonların görülme sıklığının da düştüğünü söyleyen Dr. Özbakış, 65 yaş üzeri ve risk grubundakilerde Kovid aşılamasında yüzde 75’lere ulaşıldığını o nedenle şu an grip ve pnömokok aşılarının daha değerli hale geldiğini belirtti. Dr. Özbakış, ‘Türkiye’de grip ve nezle çok karıştırılıyor. Grip, influenza virüsünün sebep olduğu, dünyada her yıl milyonlarca insanı öldürebilen bir hastalık. Aşı olduktan sonra kişi, yüzde 90-95 grip olmuyor ya da daha hafif geçiriyor. Ancak ‘aşı olduktan sonra da hasta oldum’ yaklaşımının altında aslında ekseriyetle o anda geçirilen hastalığın daha çok nezle ya da Rinovirüse bağlı teneffüs yolu enfeksiyonları yatıyor. Yani aslında grip değil, öbür hastalıklar geçiriyor kişi. Risk kümesindekilerin bu aylarda grip aşılarını kesinlikle yaptırması gerekiyor diye konuştu.
‘ÜÇ AŞI DA BİR ARADA YAPTIRILABİLİR
Pnömokok aşısı için zamanlama kısıtlaması olmadığını da belirten Dr. Özbakış, şu bilgileri verdi ‘Pnömokok’ta iki çeşit aşı var. Biri konjuge aşı dediğimiz, 65 yaş üstündeki herkese, 65 yaş altında ise astım, KOAH, diyabet, kronik kalp hastalığı üzere risk grubundakilere yaptığımız aşıdır. 1 yıl sonra da polisakkarit Pnömokok aşısını olmalarını öneriyoruz. Konjuge aşıyı hayatınızda bir sefer olmanız kâfi. Ömür uzunluğu koruyuculuğu var zati. Pnömokok aşısı ile yüzde 80-85 muhafaza sağlanabiliyor. Grip ve Kovid aşılarıyla birlikte de yaptırılmasında hiçbir mahsur yok. Üç aşı tıpkı günlerde de yaptırılabilir.
HANGİ AŞI DEĞERLİ DEĞİL HAMİLELER KESİNLİKLE KOVİD AŞISI OLMALI
Hamileler için Kovid aşılamalarının hayati ehemmiyet taşıdığını vurgulayan Dr. Özbakış, ‘Ne yazık ki hamile vefatları Kovid ile birlikte çok fazla arttı. Biz hepsine ‘anne ölümleri’ diyoruz. Zira gebelik sürecinde ve doğumdan bir mühlet sonra gerçekleşen vefatlar bunlar. Bizim için anne mevti demek. Anne vefatları bilhassa son 3-4 ayda çok fazla artış gösterdi. Örneğin benim yaklaşık bir ay evvel bir gebem vefat etti. 32 haftalık hamileydi ne yazık ki Kovid’e yakalandı, akabinde ağır bakıma girdi. Bebek kurtarıldı, o da 3-4 hafta ağır bakımda kaldı lakin anneyi kaybettik dedi. Hamile (anne) vefatlarında evvelki yıllara nazaran geçen yıl yüzde 50, bu yıl da geçen yıla nazaran yüzde 50 daha artış yaşandığına dikkat çeken Dr. Özbakış, pandemi öncesi periyoda nazaran yaklaşık yüzde 225 artış olarak yansıyan bu durumun ise aşı kararsızlığı ya da aykırılığından kaynaklandığına işaret etti. Dr. Özbakış, ‘Anne vefatları gittikçe çok daha problemli bir boyuta geliyor. Vefat eden annelerimizin yüzde 99’u aşısız küme. Hangi aşıyı olduklarının da kıymeti yok, ister Sinovac olsun ister BioNTech, fakat kesinlikle bir aşı olmaları lazım hamilelerin. Zira hakikaten hem ağır bakım süreci, hem hastalık süreci çok güç ilerliyor formunda konuştu.
TEMASLI BİLDİRİMİNDE ‘AŞILIö YANILTMACASI
Pandemide filyasyonun olay sayılarının denetim altında tutulması için çok kıymetli olduğunu belirten Dr. Serkan Özbakış, temaslı takibinde vatandaşların yanlış bilgilendirmeyle bu süreci sekteye uğrattığını belirterek kelamlarını şöyle noktaladı ‘Eskiden örneğin bir iş yerinde çalışan biri Kovid olumlu çıktığında ‘tek çalıştığını’ söyleyerek temaslılarını gizlemeye çalışırdı. Artık ise iş arkadaşı karantinaya girmesin diye yalnızca aşılıların isimleri veriliyor. Halbuki ortamda aşısızlar da var lakin tam doz aşılıların temaslı olduğunda karantinaya girme mecburiliği olmadığı için onların ismi veriliyor. Bu yanıltmaların topluma bir katkısı yok. Tam aksine pandeminin daha da uzamasına ve ilerlemesine, düşünceli boyutlara gelmesine neden oluyor.
