Prof. Dr. İlber Ortaylı, Atatürk devriyle günümüzün kıyaslanmasının ‘mesnetsiz’ bir yaklaşım olduğunu söyledi; “Öyle günümüzün siyasetçileri üzere bir yazgı ile bir yerlere gelip oturmak yahut mevcut boşluklar münasebetiyle ortaya çıkmak durumunda kalan adamlar değiller. Bunlar felaketin ortasında açan çiçekler. Kalkınmış bir ülkede rey alıp kriz periyodunda geldiler, kendilerini ne zannediyorlar. O zamanki Türkiye’de bu adamların yeri olur muydu onu ayrıyeten konuşmak lazım. O dönem, bu dönem değil” tabirlerini kullandı.
“G-20’ye girdik diye bizi oraya bu hükümet getirmedi, kimse kalkıp da ‘Türkiye’yi ben yarattım’ demesin”
“Zamanımızda bir moda var; ‘Biz daha düzgününü yapıyoruz’ modası, bu 50’lerde de vardı. ‘Atatürk ne yapmış, biz de barajlar yapıyoruz’ üzere konuşmalar, artık çok açık bir biçimde bu türlü bir mukayese var; ‘Türkiye’yi biz kuruyoruz, biz yaratıyoruz’ deniyor. Bu büsbütün saçma bir olaydır, tarih yazılımı bakımından mesnetsiz bir yaklaşım olduğu üzere siyasal olayların kıymetlendirilmesi, vatandaşın tarih şuurunu yerleştirme açısından da tercih edilmemesi gereken abes bir yoldur” diyen Ortaylı, devamında şunları kaydetti:
“Şunu söylemekte fayda var; Türkiye 2000’li yılların başında endüstrileşmiş ülkeler ortasındaydı esasen. Natürel her endüstrileşmiş ülke İngiltere değil, Almanya değil, ABD yahut Japonya değil lakin bunlar dünyayı yönetim eden devletler. Türkiye bunların içindeydi esasen. G-20’ye girdik diye bizi oraya bu hükümet getirmedi, kimse kalkıp da ‘Türkiye’yi ben yarattım” demesin, o denli bir şey yok. Bin yıllık Müslüman bir devlet, bir imparatorluk, ulu gururlu sayfaları var. Çok dokunaklı devirler de var, çok büyük bozgunlar da var…”
Bakan Alim’in tartışma yaratan o kelamlarına: Bu türlü siyaset olmaz, bu türlü karşılaştırma olmaz
Sözcü gazetesi muharriri Ruhat Mengi‘nin sorularını yanıtlayan Ortaylı, Çalışma Bakanı Vedat Alim’in, Meclis Bütçe Komitesi görüşmeleri sırasında, Atatürk’le karşılaştırma yaptığı istikametinde eleştirildiği, “Kimi arkadaşlarımız saraylardan vazgeçip halka inecek misiniz diye konuşuyorlar. Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında, Türkiye’nin fakir olduğu yıllarda Atatürk Çankaya Köşkü’nü yaptırmış” kelamlarını şöyle kıymetlendirdi:
“Bu bireyler devamlı Atatürk zamanıyla yarışacaklarını sanarak çıkmasınlar, o diğer bir periyot ve çok büyük adamların dönemiydi. Bırakın, bu türlü siyaset olmaz, bu türlü karşılaştırma olmaz. Yüz sene evveli ile nasıl karşılaştırılabilir? Yüz sene evveli ile kim yarışa çıkıyor? Atatürk uzun müddet bir bağ köşkünde yaşadı, bugün müzedir. Meclis periyodu dahil, Meclis’ten sonra da çok uzun vakit burada oturdu 1920’lerin sonunda Çankaya Köşkü yapıldı. Bugünkü valilere Çankaya Köşkü üzere rezidanslar yapılıyor, büyükelçilikler de tıpkı biçimde. Vatanı kurtaran Atatürk’ün köşkünü bugün valiler beğenmiyor. Ne yapıyorsanız yapın, bir zamanla bir bölüm, Kemalist evreyle bu evre mukayese edilmez, bu çok yanlıştır. Şayet zihniyetinize bu yerleşirse herkes bunun ziyanını çeker, çok açık ve net. Kemalist evre çok değerli bir periyottur. Münasebetiyle bu mukayeseden vazgeçelim. Mustafa Kemal Atatürk tüm başkanlar ortasında müstesna bir yere sahip, unutulmayan bir önderdir, tartışılamaz.”
“Dünyada kelam kadar kuvvetli bir silah yoktur”
Prof. Dr. İlber Ortaylı, Türkiye’de Atatürk ve Cumhuriyet kıymetlerine atak etme alışkanlığında bir kümenin bulunduğunu belirterek kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bazı aydınlar da bu kümeye giriyor, saf bir hareket kabul edilemez. Bugünün dünya demokrasisinde herkes bu türlü şeyleri yapabilir, bir şey söyleyemeyiz fakat bir şey söyleyemeyiz demek o mavalları motamot yutmak manasına gelmez. Batı demokrasisinin kurallarını benimsemek kadar Batı demokrasisinin denetim kurallarını da benimsemek gerekir. Dünyada kelam kadar kuvvetli bir silah yoktur, saçma bir kelama hakikat kelamla yanıt verilir, yanlışsız seslerin çıkması gerekir.”