Avrupa Birliğinin savunma ve güvenlik alanında gelişmesi ve karar almasında operasyonel rehber niteliği taşıyacak “Stratejik Pusula” isimli dokümanın taslağının hazırlandığı belirtildi.
AB Dış Bağlar Kurulunda dışişleri bakanlarının yanı sıra savunma bakanları da toplanacak. Savunma bakanları, salı günü yapacakları toplantıda AB’nin savunma ve güvenlik mevzularında daha bağımsız hareket edebilmesi maksadına ait çerçeveyi belirleyen “Stratejik Pusula” dokümanını görüşecek.
Belgeyi AB Dış Münasebetler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell hazırladı. Mart 2022’de düzenlenecek AB Önderler Tepesinde onaylanması planlanan evrakın taslağının 10-12 aylık çalışmanın ve diyalogların akabinde hazırlandığı, taslağın son halinin üyelere sunulduğu belirtiliyor.
“Stratejik Pusula” dokümanının, “AB’nin hangi sınamalar ve tehditlerle karşı karşıya olduğu, AB ülkelerinin varlıklarını ortak bir havuzda nasıl bir ortaya getirebileceği ve bunları nasıl faal biçimde kullanabileceği, ayrıyeten Avrupa’nın bölgesel ve global bir aktör olarak tesirini nasıl en düzgün biçimde yönlendirebileceği” sorularına yanıt niteliği taşıdığı tabir ediliyor.
AB yetkililerinin verdiği bilgiye nazaran, evrakta operasyonel teklifler, muhtemel askeri operasyonlar ve misyonlar için hareket planları, takvimler ile AB’nin savunma ve güvenlik alanında karşılaştığı sınamalar, tehditler ve tehdit tahlilleri yer alıyor.
AB’nin “hızlı intikal kuvveti” planı
Bu kapsamda AB hudutları dışına gönderilmek üzere 5 bin askerden oluşabilecek süratli intikal kuvveti oluşturması teklifinin de evrakta yer aldığı tabir ediliyor.
Süratli intikal kuvvetinin “istikrarın sağlanması için” AB hudutları dışına gönderilebileceği, kuvvette yer alacak asker sayısının duruma nazaran 5 bine kadar çıkabileceği kaydediliyor.
Stratejik Pusula dokümanında, süratli intikal kuvveti konuşlandırılması üzere AB’nin güvenlik ve savunması ile ilgili kararları oybirliğiyle alması teklifi bulunuyor.
AB mutabakatlarının 44. unsurunu hatırlatan AB yetkilileri, oy birliğiyle alınan karar sonrası süratli intikal kuvvetinin tüm AB üyelerince değil, bir küme üye ülke tarafından “koalisyonlar şeklinde” oluşturulabileceğini vurguluyor.
Sistemli deniz tatbikatları önerisi
Ayrıyeten AB’ye yönelik hibrit ataklar, siber taarruzlar, dezenformasyon üzere mevzularda Birlik’in neler yapması gerektiği de evrakta söz edilecek.
Dokümanda, AB’nin savunma kapasitesini canlı tutmak için tatbikatlar düzenlemesi, daha evvel hiç yapılmamış olan sistemli ortak deniz tatbikatlarının yapılması üzere teklifler de yer alıyor.
Üçüncü ülkelerle iş birliği
Evraka nazaran, AB, Avrupa Savunma Fonu ve 2017’de kurulan Yapılandırılmış Daimi İş Birliği (PESCO) projeleriyle askeri varlıklarını desteklemeyi de planlıyor. PESCO projelerine daha evvel AB üyesi olmayan ABD, Kanada ve Norveç’in de katılması onaylanmıştı.
AB Savunma Bakanlarının gelecek hafta yapacakları toplantıda 14 yeni projeyi daha onaylaması bekleniyor. Böylelikle PESCO kapsamındaki proje sayısı 60’a yükselecek.
Stratejik Pusula’da, AB’nin karşılıklı çıkar temelinde savunma ve güvenlik bahislerinde üçüncü ülkelerle iş birliği yapabileceği de söz ediliyor.
AB içinde savunma ve güvenlik mevzularında daha bağımsız hareket edilebilmesi, ortak bir askeri güç oluşturulması üzere mevzular son yıllarda sıkça tartışılıyor.
