Skolyoz, omurganın göğüs yahut bel bölgelerinde görülebilen, yana hakikat eğriliğidir. Olağan ve sağlıklı omurgada omurlar arttan bakıldığında yukardan aşağıya yani boyun, sırt ve bel bölgelerinde düz bir çizgi formunda uzanır. Skolyozda ise omurlar sağa yahut sola yanlışsız yer değiştirir ve tıpkı vakitte kendi eksenleri etrafında döner.
Omurgaya geriden bakıldığında eğrilik düz durulduğunda bile fark edilebildiği üzere bazen bu kadar net değildir ve lakin öne eğilme durumunda, denetimler ve röntgen sinemalarında anlaşılabilir.
Skolyoz ismi verilen omurga eğriliği tanısı çoğunlukla ergenlik çağında konulan bir sıhhat sorunu. Omurgada görülen önemli eğrilikler, genç kızlarda erkek çocuklarına nazaran beş ve sekiz kat daha fazla görülüyor.
Skolyoz Belirtileri
Skolyoz, yetişme çağındaki çocukların geleceğini tehdit eden bir hastalıktır. Erken belirlendiğinde tedavisinde yüzde yüze varan bir muvaffakiyet sağlanır. Lakin vaktinde teşhis edilemeyen omurga eğrilikleri ilerlemişse, çocukların olağan gelişimine pürüz olur. Erişkinlik periyodunda; bel ve sırt ağrıları, kalp ve akciğer işlev bozuklukları ortaya çıkar.
Skolyoz olduğu ortaya çıkan hastalarda görülen şikâyetler:
Kalçalar ve omuz düzeyleri ortasında eşitsizlik görülür.
Kollar ile beden ortasındaki uzaklığın eşitliği ve bedenin balansı bozulur.
Baş bir yana, beden bir yana savrulduğu için çocuklar bir bacaklarının daha uzun olduğu hissine kapılır.
Kız çocuklarının eteğinin bir kısmı üst çekilir.
Göğüs kafesinde asimetri ve bir kürek kemiğinde tümsek gözlenebilir.
Sebebi genetik midir?
Skolyoz doğuştan olabildiği üzere, doğumdan sonraki gelişim sürecinde ya da ergenlik devrinde de sebebi bilinmeyen bir nedenle ortaya çıkabilir. Gebelik sırasındaki enfeksiyonlar, şeker hastalığı ve birtakım vitamin eksiklikleri bu sıhhat problemine yol açabilir. Ergenlik çağındaki skolyoz ekseriyetle kız çocuklarında, sık olarak belde ve sırtta görülür lakin sebebi tam olarak muhakkak değildir. Bu rahatsızlığın genetik olduğuna dair hiçbir açıklayıcı bulguya rastlanmamıştır.
Yeniden birtakım spor kısımları için “Skolyoz manasında risk faktörü taşıyor” denilse de, bu tezin aksini savunan tıbbi makalelerin sayısı daha fazla.
Kısaca, skolyozun belirli bir sebebi yok diyebiliriz.
Kimler risk altında?
Türkiye’de iki buçuk milyon skolyoz hastası var. Hastalığın görülme sıklığı ise yüzde bir ve üç ortasında. Bu oran yalnızca ağır olayları kapsıyor. Skolyoz Araştırma Topluluğu’na nazaran, her 10 buluğ çağındaki beşerden biri aslında rastgele bir derecede skolyoza sahip. Mevzuya bu halde bakıldığında, sorunun yaygın olduğunu söyleyebiliriz. Hastalık çoğunlukla ergenlik çağında ve daha çok kız çocuklarında görülüyor.
Tedavisi mümkün, mü?
Skolyozun tedavisi, hastalığın tespit edildiği andaki derecesine nazaran belirleniyor.
Üç tedavi hali var: Müşahede, korse tedavisi ve cerrahi süreçlerinden rastgele birinin uygulanması. Büyümesini tamamlamış olan çocuklarda, eğrilik sırtta 45, belde 35 dereceyi aşmadıkça cerrahi müdahaleye gerek duyulmuyor. Yalnızca skolyoz korsesi kullanmak kâfi oluyor. Bu yüzden ailelerin bu rahatsızlık konusunda bilinçlenmesi çok önemli…
Anne karnında teşhis edilebilir mi?
Ana rahmindeki çocuğun organları birinci üç ayda gelişir. Omurga da oluşumu birebir periyotta tamamlar. Omurgadaki anomali, lakin anne karnında oluştuktan sonra görüntülenebilir. Ama bu etapta tanımlanabilen sorunun tedavisi yok. Görülen form bozukluğunun tipi, olağandışı omurun, omurga kolonunun neresinde ve hangi tarafa yerleştiğine bağlı olarak değişiyor. Teşhis ve tedavi lakin çocuk doğduktan sonra tam olarak mümkün olabiliyor.
Kifoz (kamburluk) nedir?
Kifoz, kamburluk olarak da bilinen, omurganın öne hakikat eğilmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. İnsan omurgasında yandan bakıldığında anatomik olarak birbirini izleyen karşıt eğrilikler (boyunda, sırtta, belde ve leğen kemiğinde) bulunur. Kifoz hastalık olarak en çok sırt bölgesinde görülüyor. Kifoz hastalarına yandan bakıldığında baş bedene nazaran daha önde izlenir. Sırta yandan bakıldığında da çıkıntı görülür haldedir. Kimi hastalarda bel çukurunda bir artış da kelam hususudur. Bu değişiklikler birçok hastada üzerinde elbiseler olduğunda fark edilemeyebilinir.
Duruş bozukluğu ile kifoz ortasındaki fark nedir?
Genelde aileler çocuklarındaki kamburluğu yazın deniz ve havuz aktivitelerinde fark edebilirler. Omurga cerrahlarının bu bahiste önceliği ailelerin yanlış bilgilendirilmelerini engellemektir. Zira kimi şahıslar alışkanlık olarak kambur durabilirler. Bu şahısların kifoz hastalarından farkları istediklerinde dik durabilmeleridir. Bilhassa erkek çocuklarda kimi ağır sporlarda artan göğüs kafesi hacmi ve kas kitlesinin omurgayı öne çekmesi duruş bozukluğu sebebi olabilir. Ergenlik çağındaki kızlarda ise gelişmekte olan göğüsleri gizleme uğraşı de duruş bozukluğu sebebi ortasındadır.
Kifoz önlenebilir mi? Önlemek için neler yapılabilir?
Kifozun önlenebilmesine yönelik antrenmanlar genelde duruş bozukluğuna bağlı olabilir. Kısa olan karın, göğüs ve bacak kaslarının uzatılması birebir vakitte omurga etrafındaki kasların da güçlendirilmesi gereklidir. Eğimin çok arttığı hastalarda ise cerrahi tedavi uygulanmalıdır. Cerrahi operasyon ile kamburluk düzeltilirken, eğikliğin ilerlemesinin de önüne geçilebilir.