Fransa’nın önde gelen eğitim ve araştırma kurumlarından ENS Lyon’da misyon alan teorik fizikçi Pascal Koiran, uzaydaki varsayımsal yapılar olan solucan deliklerinin düşünüldüğünden daha kararlı olduğunu ortaya koydu.
Korian’ın teorisini detaylandırdığı ve şimdi hakem onayından geçmeyen makale, solucan deliklerinin cihanın farklı noktaları ortasında köprü kuran kısa yol misyonu görebileceği kanısını destekliyor.
Bilimkurguda sık rastlanan bu fikir, son olarak 2014 imali Christopher Nolan’ın Yıldızlararası (Interstallar) sinemasında işlenmiş ve solucan deliklerinin ün kazanmasını sağlamıştı.
Solucan deliği nedir?
Independent Türkçe’de yer alan habere nazaran, Albert Einstein ve ABD’li-İsrailli fizikçi Nathan Rosen tarafından kuramlaştırılan solucan deliği, uzay-zamanda iki uzak nokta ortasında seyahat etmeyi kolaylaştırabilecek teorik bir kısayol.
Solucan delikleri şimdiye dek hiç gözlemlenmedi ve bunların var olamayacağına dair de birçok teori mevcut. Fakat Einstein‘ın Genel Görelilik Teorisi’yle uyumlu oldukları için fizikçiler ortasındaki en kıymetli tartışma bahislerinden olmayı sürdürüyor.
Teoriyi destekleyen bilim insanları, solucan deliklerinin bir ucunda bir kara deliğin, öteki ucunda ise bir beyaz deliğin yer aldığına inanıyor. Etrafındaki hiçbir objenin içeri çekilmekten kaçamadığı kara deliklerin bilakis varsayımsal beyaz delikler, hiçbir objenin içine giremediği gökcisimleri olarak düşünülüyor.
Bu iki obje ortasında kurulacak tünellerin kozmosun uzak noktalarına kısa müddette seyahat etmeyi mümkün kılabileceğine inanılıyor.
“Düşünüldüğünden daha kararlı”
Öte yandan, teoriyi destekleyen bilim insanları bile bir solucan deliğinin son derece istikrarsız olacağını ve oluştuğu andan çabucak sonra kapanarak içine giren objenin öteki uçtan çıkışına müsaade vermeyeceğini varsayım ediyordu.
Bu nedenle fizikçiler tüneli açık tutmak için egzotik unsur kullanılması gerektiği sonucuna varmıştı.
Koiran’ın yeni bir sistemle yaptığı hesaplama ise bu tünellerin düşünüldüğünden daha kararlı olduğunu, objelerin bir ucundan girip başkasından çıkmasına imkan tanıyabileceğini gösterdi.
Korian kelam konusu araştırmasında solucan deliklerini incelemek için Eddington-Finkelstein metriği ismi verilen ve sık kullanılmayan bir hesaplama usulüne başvurdu.
Arthur Stanley Eddington ve David Finkelstein isimli iki fizikçinin geliştirdiği bu prosedür, kara delik geometrisinde kullanılmak üzere tasarlanmış bir koordinat sistemi.
Korian işte bu sistemle kurduğu matematiksel simülasyonda kara deliğin olay ufkunu geçerek solucan deliğine giren ve tünelden geçen bir parçacığın öbür taraftan çıkabileceğini tespit etti.
Bu da tüneli açık tutacak bir egzotik unsura gerek kalmadan, solucan deliğinin kararlılığını koruyabildiğini gösteriyor.
Öte yandan kelam konusu bulgular, rastgele bir kara delikten atlamanın cihanın diğer bir noktasına gitmeyi sağlayacağı manasına gelmiyor.
Uzmanlar solucan deliklerini kasıtlı olarak oluşturmak için çok yüksek ölçüde kütle çekim gücü gerekeceğini söylüyor.
Evrim Ağacı’na nazaran şimdiki imkanlarla bunu başarmak mümkün değil.
