ABD’de Utah Eyalet Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir çalışmanın sonuçlarına göre; atmosferde bulunan mikroplastiklerin büyük bir çoğunluğundan yollar ve bunları kullanan araçlar sorumlu.
Proceedings of the National Academy of Sciences adlı dergide yayımlanan çalışma kapsamında araştırmacılar, 14 aylık bir süre boyunca batı ABD’de bulunan atmosferik mikroplastik kirliliğin farklı kaynaklarını inceledi.
Bilim insanları, atmosferdeki mikroplastiklerin yüzde 84’ünün yol tozundan -özellikle de otomobil lastiklerinden- yüzde 11’inin denizlerdeki atıklardan, yüzde beşinin ise tarım topraklarından geldiğini buldu.
Antarktika’da bile mikroplastik bulunmasını açıklıyor
Öte yandan; daha önce atmosferik mikroplastiklerin genel olarak okyanusun ve denizlerden kaynaklandığı düşünülüyordu. Ancak yeni araştırmalar, bunun doğru olmadığını gösterdi. Boyutlarına bağlı olarak mikroplastiklerin atmosferde yaklaşık bir saatten 6,5 güne kalabildiğini belirten uzmanlar, rüzgarla başka kıtalara ve okyanuslara mikroplastiklerin taşınabildiğini ortaya koydu. Bu durum, dünyadaki en uzak kıta olan Antarktika da bile sıfır mikroplastik emisyona sahip olmasına rağmen atmosferinde mikroplastiklerin bulunmasını açıklıyor.
Bununla birlikte; çalışma yazarları, karadaki mikroplastik kirliliğinin en yüksek olduğu noktaların Türkiye’nin de yer aldığı Avrasya, Avrupa, Doğu Asya, Orta Doğu, Hindistan ve ABD’yi içerdiğini açıkladı.
“Plastik kirliliğinin nedeni sadece pet şişeler ve poşetler değil”
Araştırmacılardan Janice Brahney, mikroplastiklerin küresel sistemlerde nasıl hareket ettiğini anlamanın sorunu çözmek için çok önemli olduğunu söyleyerek, “Mikroplastik kirliliği, çok boyutlu bir sorun ve sadece plastik poşetlerden ya da pet şişelerden kaynaklanmıyor. Atmosferden uzak mesafelere yayılabilen bir sorundan bahsediyoruz. Bu parçacıklar; tarım bitkilerine, soluduğumuz havaya, hatta damarlarımıza kadar ilerliyor” uyarısını yaptı.
Yolların otomobillerin yarattığı güçlü türbülans nedeniyle lastiklerdeki parçacıkları gökyüzüne fırlattığı büyük bir kirlilik kaynağı olduğunu aktaran çalışmanın yazarları, “Bu eski plastik parçacıklar, suyun en üst katmanına iner. Havadaki plastikler için toz ve tarım kaynakları, Kuzey Afrika ve Avrasya’da daha belirgin bir faktör olurken; karayolu kaynaklı kaynaklar, dünyanın yoğun nüfuslu bölgelerinde büyük bir etkiye sahip. Dünya plastik üretimini veya kullanımını yavaşlatmadı, bu nedenle bu sorular her geçen yıl daha da zorlaşıyor” ifadelerini kullandı.