Diyarbakır’da ekmeğe yapılan yüzde 17 artırımı pahalandıran Diyarbakır Fırıncılar Odası Lideri Emin Güngör, artırımdan sonra un çuvalına 100 lira artırım geldiğini ve maliyetin yeniden arttığını söyledi. Güngör “Buğday, çiftçiden çok tefecilerin eline düşmüş. Devlet TMO üzerinden buğday tahsisi yapmalı” dedi.
Dövizdeki yüksek artış sofradaki ekmeği de vurdu. Yüksek oranda yurt dışından ithal edilen buğday fiyatları, dövize bağlı olarak yükseldi. Buğday maliyetinin artması ekmek fiyatlarının da artmasına neden oldu. Buğday üretiminin en ağır olduğu kentlerden biri olan Diyarbakır’da ekmeğe yüzde 17 artırım yapıldı. 15 Kasım’da yapılan artırımla birlikte 200 gram ekmek 1.75, 420 gram olan ekmeğin gramı 400 grama düşürülerek fiyatı da 3.50 liraya yükseldi.
Sputnik’in haberine nazaran, Diyarbakır Fırıncılar Odası, bu teklifi un çuvalı 165-170 TL bandındayken aldıklarını ve şu an un çuvalının 271 liraya çıktığını, bu nedenle artırımın maliyetleri karşılamadığını söylüyor.
“Buğday, çiftçiden çok tefecilerin eline düşmüş”
Diyarbakır Fırıncılar Odası Lideri Emin Güngör, ekmekteki fiyat artışının nedenini şöyle açıklıyor:
“Buğday konusunda büsbütün dışarıya bağımlı kaldık. İç piyasada hükümet yahut TMO üzerinden bir müdahale etmiyor, buğday tahsisi yapmıyor. İç piyasada buğday çiftçiden çok tefecilerin eline düşmüş. Makul stokçuların eline düşmüş. Dış pazarda da öbür tedarikçi ülkeler yaşanan kuraklık nedeniyle bize buğday vermiyor. Şu an yalnızca Rusya’dan buğday alabiliyoruz. Aldığımız Rus buğdayı da şu an 1 tonu 372 dolar. 11 lirayı aşan doları TL bazında hesaplarsak 1 ton buğday 4 bin küsur lira ediyor. Bu da bir çuval unun yaklaşık maliyeti 300 TL olması demektir. Firmanın masrafları var, fabrikanın nakliyesi var. Yani bir çuval un 320 TL mi 350 TL mi olur şimdi muhakkak değil. İç piyasada biraz daha ucuz buğday bulabildikleri için yani 4100 TL’ye ithal buğday alıyorsa iç piyasadaki buğday daha ucuz olur.”
“Ekmek artırımından sonra un çuvalına da 100 TL artırım geldi”
Un fiyatının her gün arttığını söyleyen Güngör, ekmeğe yüzde 17 artırım yapılırken, un çuvalının 165-170 lira olduğunu ve şuan bir un çuvalının 271 liraya çıktığını söyledi.
Güngör, “Bu sabah 251 TL olan un 271 TL’ye çıktı. Geçtiğimiz hafta Pazartesi günü un çuvalının fiyatı 210 TL’ydi. Cuma günü 236 TL oldu. Akabinde 251 TL yaptılar. Bu hafta Pazartesi günü sabahı da 251 TL’den 271 TL’ye çıkardılar. Günlük artırım geliyor. Ekmek tarifesini un çuvalı 165-170 TL bandındayken almıştık. Bu tarife üzerinden de 15 Kasım’da 200 gram ekmek 1.75, 400 gram ekmek de 3.5 lira oldu. O gün 165 TL’ye aldığımız unu bugün 271 TL’ye alıyoruz. 10. ayın başında yani 50 günde, 160-170 bandında olan bir un çuvalı bugün 271 TL’yi devirdi. Tam 100 lira arttı” tabirlerini kullandı.
“Doğalgaz ve un artırımını hesaplayınca 400 gram ekmeğin 5 lira olması lazım”
Artan maliyetleri hesapladıkları vakit 200 gram ekmek fiyatının 2.5 lira, 400 gram ekmeğin de 5 lira olması gerektiğini söyleyen Güngör, “Daha yılbaşı var. Bir de ay başında gelecek olan doğalgaz faturası var. Malum doğalgaza artırım yapılmıştı ve biz de bu ay gelecek olan faturayı bekliyoruz. Bizim sanayi tipi ve fırınlarımız da doğalgazla çalışıyor. Yapılan yüzde 48 artırıma nazaran 12-13 bin olan doğalgaz faturası 20 bin liraya çıkar. Gelecek doğalgaz faturası ile bir çuval undaki pişirimi hesaplayacağız. Mesela günlük 10-20 çuval ekmek kapasitemiz var. 15 çuval un işleyen bir fırın ortalama 4 bin ekmek çıkarıyor. Ay başında doğalgaz faturası gelince kaç çuval un çalıştığımızı çuvala böldüğümüz vakit yalnızca doğalgaz farkıyla bir çuvaldaki un farkını koysak 200 gram ekmek 2.5 lira olur. 400 gram ekmek de 5 lira olması gerekir. Şu an elimizdeki hesap bu” biçiminde konuştu.
“Bize ‘Aralık ayında 300 liradan un bulamazsın’ diyorlar”
Güngör, odun fiyatları, poşet, ambalaj kağıdı üzere maliyetlerde artış olduğunu söyledi:
“Odun maliyetleri de çok arttı. Pide fırınlar için odun maliyeti doğalgazdan daha fazla. Poşet maliyeti, ambalaj kağıdı fiyatı arttı. Bunlar hepsi ekmeğin maliyeti. Bize Aralık ayında 300 liradan un bulamazsın diyorlar. Artık ay başında bu gidişatla da o denli görünüyor. Bir çuval un 300 TL ve üzeri olursa artırımın akabinde doğalgaz faturalarımız gelecek yine hesap yapmak zorunda kalacağız.”
“Devlet TMO üzerinden buğday tahsisi yapmalı”
Güngör ekmek fiyatlarının düşmesi çin şu tekliflerde bulundu:
“Biz devletin rastgele bir sanayiciye değil de devletin TMO üzerinden buğday tahsisi yapmasını, devletin elinde varsa, ki bakanlar olduğunu söylüyor, bu buğdayı iç piyasadaki un fabrikalarına tahsis etmelerini istiyoruz. Doğalgazı da bizi de olağan öbür aboneler üzere görsün sanayi fırını değil, fırınları sanayi aboneliğinden çıkarsın. Odunla çalışan fırınlarımız için Orman Bakanlığı üzerinden odun tahsisi yapılsın. Biz de 200 gram ekmeği 1.5 liraya geri çekelim. Vatandaş da rahat eder. Yani ekmeğin sofraya ulaşmasında devletin takviyesini bekliyoruz.”
