Avrupa’da birçok kentte yeni Covid tedbirlerine karşı reaksiyon olarak düzenlenen protesto şovları devam ediyor. Avusturya ve Hollanda’da bu hafta sonu da çeşitli kümeler sokaklarda şovlar düzenleyecek.
Geçtiğimiz hafta bu iki ülkede düzenlenen şovlarda şiddet olayları yaşanmış ve polis müdahale etmişti.
Göstericiler, Covid salgınıyla ilgili siyasetçilerin aldığı kararları ve bilim insanlarının görüş birliğinde olduğu virüsle ilgili kanıları sorgularken, tasalarını sokaklarda ve toplumsal medya hesapları üzerinden lisana getiriyor.
Öte yandan bu protestolar üzerinden çok sayıda komplo teorisi ve yanlış bilgi de yayılıyor.
Kimileri Covid aşı programının insanları zehirlemek için kurulan bir komplo olduğunu argüman ederken, kimileri hükümetleri “diktatörlükler” olarak niteliyor.
Hem toplumsal medya platformlarında hem de kalabalıklar içinde, sadece siyasi kararlara yönelik reaksiyon değil, daha radikal görüşlerin de yayıldığını görüyoruz.
Pekala Avrupa’daki Covid protestolarına katılanlar kimler, hangi fikirlerden etkileniyorlar?
Radikal siyasi görüşlerden etkilenenler
Avusturya Parlamentosu’nun en büyük üçüncü partisi olan çok sağcı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ), Covid tedbirlerine şiddetle karşı çıkıyor. Partinin yeni önderi Herbert Kickl, aşı programını genetik deney olarak niteledi ve bunun üzere yanlış ve aldatıcı öteki görüşler de lisana getirdi.
Ülkede aşı karşılarından oluşan Halk, Özgürlük, Temel Haklar (MFG) isimli yeni kurulan siyasi oluşum ise, “diktatörlük” ve “apartheid rejimi” üzere tabirler üzerinden Covid sınırlamaları ve Nazi idaresi ortasında paralellik kuran açıklamalar yaptı.
MFG, ülkede düzenlenen son protestoların organize edilmesine de öncülük etmişti.
Öte yandan ülkedeki Covid sınırlamalarına yönelik muhalif seslerin sadece çok sağcı oluşumlarla hudutlu olmadığı görülüyor.
BBC İzleme Servisi’nin yaptığı bir araştırmaya nazaran Covid pasaportları ya da sokağa çıkma sınırlamaları üzere tedbirlere yönelik muhalif sesler ortasında, sol görüşlü küme ve kuruluşlar da var.
Örneğin sol eğilimli medya kuruluşlarından kimileri, milletlerarası seyahatlerde aşı ya da negatif test sonucu ibraz etmeyi mecburî kılan seyahat kartı uygulamasının finans dünyasının “elitleri” tarafından yaratıldığı istikametinde temelsiz tezlere yer verdi.
- Covid-19 isyanı neden Avrupa’da ortaya çıktı, aksiyoncular neye karşı çıkıyor?
- WHO: Acil tedbir alınmazsa Avrupa’da Mart’a kadar koronavirüsten yarım milyon kişi ölebilir
- Güney Afrika Covid varyantı hakkında neler biliniyor, varyant neden telaş yaratıyor?
- İngiltere, Güney Afrika’da ortaya çıkan yeni Covid varyantı nedeniyle 6 ülkeden seyahatlere kısıtlama getirdi
Hükümete itimat duymayanlar
Avrupa Birliği’nin (AB) yaptırdığı şimdiki bir araştırmaya nazaran Avusturya’da Covid aşısına inanç duymama ve genel olarak iktidardakilere inanç duymama ortasında güçlü bir irtibat var.
Araştırma sonucu, bu protestoların düzenlendiği ülkeler ortasındaki Avusturya ve Hırvatistan’da pandeminin ortaya çıktığı 2020 baharı ve 2021 ortasında hükümete olan inancın de önemli oranda azalmış olduğu tespit edildi.
Hükümetten onay almayan protesto şovlarına müsaade verilmeyen Rusya’da, iktidara yönelik itimat kaybı tahminen sokaklarda değil lakin internet ve toplumsal medyada kendini açıkça gösteriyor.
BBC Rusça Servisi’nden Olga Diakonova, aşı sertifikalarına yönelik toplumsal medyada görülen reaksiyonun hükümete ve yetkililere olan itimat probleminden bağımsız olmadığına dikkat çekiyor.
Gerçekten Rusya, Avrupa’da aşı olanların sayısının en az olduğu ülkelerden biri.
Ukrayna’nın başşehri Kiev’de bu ayın başında düzenlenen protestolarda da göstericilerin taşıdıkları birtakım pankartlarda “faşizme karşı” ve “soykırım” üzere sözler dikkat çekiyordu.
Moldova’da da bundan kısa müddet sonra tıpkı pankartların göstericiler tarafından taşınması, lokal medya tarafından pankartları birebir bireylerin tasarlamış olabileceği halinde yorumlanmıştı.
Bu ülkelerin bir birçoklarında, bilhassa de yakın tarihte otoriter siyasi rejimlerin iktidara geldiği düşünülürse, hükümetin insanların temel haklarına müdahale ettiğine ait endişeler yayılması çok da mantıksız değil.
Fakat Alman fikir kuruluşu CeMAS’tan Miro Dittrich’e nazaran, yasal tasaları olanlar bu protestocuların çoğunluğunu oluşturmuyor. Dittrich, şovları organize edenlerin büyük oranda çok sağcı görüşlerden ya da komplo teorilerinden beslendiğine dikkat çekiyor.
İnternette Covid’le ilgili çarpıtılmış bilgilere kapılanlar
Zarurî aşı uygulaması ve ayrımcılığa neden olabilecek aşı evrakları üzere uygulamalara yönelik kimi legal sorular ortaya atıldığı üzere, yanlış ve aldatıcı pek çok bilgi de, sokak protestolarının organize edildiği toplumsal medya kümelerinde dolaşıyor.
Hollanda’da protestolara takviye veren bir toplumsal medya kümesindeki paylaşımlarda da, aşıların zehirli olduğu ve global bir komplonun modülü olduğu üzere temelsiz tezler ortaya atıldığı dikkat çekiyor.
Birebir halde Avusturya’daki toplumsal medya kümelerinde da, aşıların giderek daha “etkisiz” hale geldiğine dair yanlış savlara yer veriliyor. Meğer bu savlar, nizamlı yapılan Covid testlerinin ortaya koyduğu görüntü ve pratikte yaşananlar ile çelişiyor zira Covid aşılarının dünyada milyarlarca insanı koruduğuna dair ispatlar var.
Elbette hiçbir ilaç ve aşı büsbütün risksiz değil lakin Covid’in en gençlerden yaşlılara kadar insanların hayatını nasıl tehlikeye attığı düşünülürse, aslında az olarak ortaya çıkan yan tesirler ve komplikasyonlar, virüsün yarattığı risk kadar önemli değil.
Buna karşın kelam konusu toplumsal medya paylaşımları, virüsün riskini hafife alırken, aşının yarattığı riskleri ise abartıyor.
İnternette bilgi kirliliği ve radikal görüşleri takip eden Stratejik Diyalog Enstitüsü’nün araştırmacılarından Ciaran O’Connor, “Elbette kendi ülkelerindeki sınırlamalarla ilgili samimi bir halde yılgınlık hisseden çok sayıda insan da var. Lakin bu üzere şovlar , kümeler ya da hareketlerin yarattığı tehlike, radikalleşme ya da aşırılıkçı görüşlere insanları yönlendirebilecek olmalarından ileri geliyor zira savundukları görüşlerin kaynağı, bilgi kirliliği, aldatıcı argümanlar ve komplo teorileri.
Bu haber Marianna Spring‘in dayanağıyla hazırlandı.
