RTÜK’ün dijital yayın platformlarının kullanım alışkanlıkları konusunda yaptığı araştırmalar hakkında bilgi veren Ebubekir Şahin, “Dijital yayın platformu kullanıcıları ortasında en fazla tercih edilen mecranın yüzde 82,2 ile Netflix olduğunu görüyoruz. Seç-izle platformları en çok cep telefonlarında yahut tabletlerde izlenmekte. Araştırma sonuçlarına nazaran dijital yayınları takip edenlerin yüzde 91,1’inin toplumsal medya kullanıcıları olduğu görülüyor. En yüksek kullanım oranı da Instagram dediğimiz toplumsal medya platformu” dedi.
Şahin, “Dijital çağda en değerli şeylerden bir tanesi medyanın verdiği bildirilerin yanlışsız algılanması ve gerçek biçimde çocuklarımıza aktarılması.” sözlerini kullandı.
Radyo ve Televizyon Üst Heyeti (RTÜK) ve Yunus Emre Enstitüsü (YEE), Belçika’nın başşehri Brüksel’de “Dijital Çağda Medya Okuryazarlığı ve Türkçe Çalıştayı” düzenliyor. RTÜK Lideri Ebubekir Şahin, çalıştay açılışında yaptığı konuşmada, RTÜK’ün vazifeleri ortasında medya okuryazarlığını geliştirme ve yaygınlaştırmanın bulunduğunu söyledi.
“Medya okuryazarlığını ebeveynler de takip etmeli”
YEE’nin dijital çağda medya okuryazarlığı ve Türkçe kullanımını bir proje olarak getirince heyecanlandığını kaydeden Şahin, çalışmayı AB’nin başşehri sayılan Brüksel’de başlatmayı da önemsediklerini vurguladı. Şahin, bu çalışmaları Avrupa’nın öbür kentlerinde de geliştirerek devam ettireceklerini belirtti.
“Dijital çağda en değerli şeylerden bir tanesi medyanın verdiği iletilerin hakikat algılanması ve hakikat biçimde çocuklarımıza aktarılması.” diyen Şahin, araştırmaları sonucunda çocukların ebeveynlerin müsaade verdiği ölçüde değil, kendilerinin aldığı ölçüde medyadan faydalandığını, bu türlü bir tehlikeye karşı medya okuryazarlığını önemsediklerini lisana getirdi.
Medya okuryazarlığının Türkiye’deki uygulamaları konusunda çalışmaları Ulusal Eğitim Bakanlığı ile yürüttüklerini aktaran Şahin, bu çalışmaların bilhassa ebeveynler tarafından da takip edilmesini istediklerini vurguladı.
Dijital medya araştırmalarına da değinen Şahin şöyle konuştu:
“Dijital yayınları takip edenlerin yüzde 91,1’inin toplumsal medya kullanıcıları”
“Pandemi sebebiyle yenisini yapamadık lakin yapacağız. 2018 yılında dijital platform kullananların oranı yüzde 5,7 iken 2020 başında yaptığımız son çalışmada bu oran yüzde 24’e çıktı. Bugün yapsak tahminen yüzde 50’lere varan bir oran göreceğimize eminim. 18-24 yaş kümesinde ise bu yüzde 43 civarında bir dijital kullanım alışkanlığı göstermekte. Dijital yayın platformu kullanıcıları ortasında en fazla tercih edilen mecranın yüzde 82,2 ile Netflix olduğunu görüyoruz. Seç-izle platformları en çok cep telefonlarında yahut tabletlerde izlenmekte. Araştırma sonuçlarına nazaran dijital yayınları takip edenlerin yüzde 91,1’inin toplumsal medya kullanıcıları olduğu görülüyor. En yüksek kullanım oranı da Instagram dediğimiz toplumsal medya platformu.”
“Siber zorbalıkla karşılaşanların yüzde 31’inin bu durumu kimseyle paylaşamıyor”
Şahin, öğrencilerin yüzde 44,2’sinin internette hoşlanmadıkları kişi yahut içerikle karşılaştığını, siber zorbalıkla karşılaşanların yüzde 31’inin bu durumu kimseyle paylaşamadığını aktardı. Şahin, “Dijital tehlikenin hangi boyutlarda olduğunu anlatmak herhalde lakin bu bilgileri paylaşmakla mümkün olabiliyor.” dedi.
RTÜK’ün Türkçe kullanımına ait yaptığı araştırmanın sonuçlarını ise daha sonra paylaşacaklarını bildiren Şahin, çalışmalarının gençlerin, çocukların ve aile yapısının korunması üzere değerli hususlarda fırsat olacağını düşündüğünü kaydetti.
Türkçenin bir bilim ve fikir lisanı olarak yaygınlaşmasının ehemmiyeti
Yunus Emre Enstitüsü Lideri Prof. Dr. Erdem Ateş de “Yunus Emre ve Türkçe Yılı” olması münasebetiyle Türkçenin bir bilim ve niyet lisanı olarak yaygınlaşmasının değerine değindi ve bu yılın Yunus Emre’nin vefatının 700. yılı olduğunu hatırlattı.
Ateş, “Yunus Emre 700 yıl evvel karanlık bir periyoda nasıl ışık olmuşsa lisanımızı farklı bir kalıba, mana dünyasına ve farklı bir ideolojiye oturtmuşsa bugün de içinde bulunduğumuz ortamda bütün dünya 2 yıldır bir karanlık içinde ve bu karalıktan, bu kabz halinden kurtulmamız ve bast haline yani açılma ve genişlemeye geçmemiz gerekiyor.” dedi.
Çalıştayın konusunun dijitalleşme, medya, Türkçe okuma ve yazma bahislerini içerdiğini vurgulayan Ateş, şöyle devam etti:
“İçinde bulunduğumuz karanlığı büyüttüğümüzde bu karanlıktan çıkma ihtimalimiz yok. Gerçekliğin yine yansıtılması olan medya ve irtibat dijital çağda abartılmamalı. Onun için felsefi bir temeli olmalı. Evvel niyet olmalı, kanıyı bir kalıba dökmemiz gerekli. O da lisan kalıbı.”
Ateş, cihanın lisanının matematik ve bilim olduğunu, kültürün ve ideolojinin lisanının ise matematiğe mana kazandırmak olduğunu söz ederek, “Cihanda yaratılmış olan her bir canlı başkası için yaşıyorsa biz de insan çeşidi olarak birbirimize dayanak olarak karanlıktan aydınlığa çıkacağız.” diye konuştu.
Anadil vurgusu
Çalıştaydan ve bu çalışmanın Brüksel’den başlatılmasından duyduğunu memnunluğu lisana getiren Türkiye’nin Brüksel Büyükelçisi Hasan Ulusoy da dijital çağda lisanın çok büyük değer kazandığını tabir etti.
Ulusoy, “Büyükelçiliğimiz olarak yurt dışında yaşayan Türkler bağlamında ana lisanının uygun öğretilmesinin kıymetini bir kez daha lisana getirmek istiyorum.” dedi.
“Bilgi bombardımanı içerisinde doğruyu bulmaya çalıştığımız bir dönemde” yaşanıldığına dikkati çeken Ulusoy, “Okuryazarlık, yurt dışında yaşayan insanlarımız için çok değerli. Biz de ana lisanı eğitimi konusunda çok çeşitli çalışmalar yapıyoruz.” diye konuştu.
Ulusoy, şöyle devam etti:
“Çocuklarımız, insanlarımız, ana lisanda güzel okuryazar haline geldiğinde bulundukları ülkelerin resmi lisanlarını daha yeterli öğreniyorlar. Ana lisanını uygun bilmeyen çocuk, bulunduğu ülkenin resmi lisanlarını öğrenmekte, aidiyet ve entegrasyonda zorlukları çekiyor.”