– Biden ve Çin Devlet Lideri Xi’den 3.5 saatlik kritik görüşme
PEKİN – ABD Lideri Joe Biden ile Çin Devlet Lideri Xi Jinping görüntü konferans yoluyla birinci yüz yüze görüşmelerini gerçekleştirirken, yaklaşık 3.5 saat süren görüşmede önderler iş birliği vurgusu yaptı.
ABD Lideri Joe Biden ve Çin Devlet Lideri Xi Jinping, iki ülke ortasındaki gerginliğin sıcak çatışmaya dönmesine ait telaşlar artarken görüntü konferans yoluyla birinci yüz yüze görüşmelerini gerçekleştirdi. Doruğa iki başkanın yanı sıra, Çin tarafında Çin Başbakan Yardımcısı Liu He, Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Dış Münasebetler Komitesi Ofisi Yöneticisi Yang Jiechi, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Xie Feng katıldı. ABD tarafında ise Hazine Bakanı Janet Yellen, Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan dahil olmak üzere birkaç üst seviye ABD’li yetkili iştirak gösterdi.
Konuşmasına Biden’e “eski dost” diye hitap ederek başlayan Çin Devlet Lideri Xi açılış beyanında, Çin ile ABD’nin karşılıklı hürmet göstererek, barış içinde bir ortada yaşamanın ve karşılıklı faydaya dayalı işbirliğinin yollarını araması gerektiğini söyledi. Xi, “Çin ile ABD, dünyanın en büyük iki iktisadı ve BM Güvenlik Kurulu’nun daimi üyeleri olarak bağlantı ve işbirliğini artırmalı” dedi.
İki ülkenin global sorumlulukları paylaşırken, dünyanın barış ve gelişmesini ilerletmek için birlikte çalışması gerektiğini kaydeden Çinli önder Xi, “Sayın Lider Biden, konsensüs sağlamak, faal adımlar atmak ve Çin-ABD ilgilerinin müspet bir istikamette ilerlemesini sağlamak için sizinle birlikte çalışmaya hazırım” tabirlerini kullandı.
Xi Jinping, Biden’in ABD’nin Çin’e yönelik siyasetlerini rasyonel ve pragmatik bir yola döndürmesini temenni ettiklerini lisana getirdi. ABD idaresini Tayvan ile kurduğu yakın ilgilerin hassasiyeti konusunda uyaran Xi, “Tayvan’ın bağımsızlığını savunan bölücü güçler tahriklerini sürdürür hatta kırmızı çizgilerimizi aşarlarsa sert önlemler almaktan öteki seçeneğimiz kalmayacak” diye konuştu.
Biden’dan irtibat vurgusu
ABD Lideri Joe Biden ise görüşmenin başlangıcında, iki ülke ilgilerinde sade ve açık bir rekabetin garanti altına alınmasını sağlayacak samimi ve direkt tartışmalar yürütmeyi sabırsızlıkla beklediğini kaydetti. Biden, rekabetin çatışmaya dönüşmemesi için çalışılmasına gereksinim duyulduğuna işaret ederek bağlantı kanallarının açık tutulması gerekliliğinin altını çizdi.
İki başkan, ayrıyeten Kuzey Kore, Afganistan ve İran üzere bölgesel sınamalar üzerinde de fikir teatisinde bulundu.
Çin medyası: “Biden, ABD’nin Çin’in siyasi sistemini değiştirme arayışında olmadığını söyledi”
Çin medyasına yansıyan haberler e nazaran, görüşme 3 saat 24 dakika sürerken, Biden’in ABD’nin Tayvan’ın bağımsızlığını desteklemediğini söylediğine işaret edildi. Biden’in görüşmede ABD’nin Çin’in siyasi sistemini değiştirme arayışında olmadığını söylediği de tabir edildi.
Beyaz Saray: “Biden, Tayvan’daki statükoyu tek taraflı olarak değiştirme gayretlerine karşı çıktı”
Görüşmenin akabinde Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada da Biden’in görüşmede ABD’nin Çin’in Sincan, Tibet ve Hong Kong’daki uygulamaları ve genel olarak insan hakları konusundaki telaşlarını lisana getirdiği belirtildi. Biden’in Xi’ye Tayvan Boğazı’nın barış ve güvenliğinin tek taraflı olarak değiştirilmesine karşı çıktığını belirttiği aktarılan açıklamada, “Başkan Biden, Tayvan ile ilgili olarak, ABD’nin ‘Tek Çin’ siyasetine bağlılığını, Tayvan ile Münasebetler Yasası, üç Ortak Bildiri ve Altı Teminat’ı izlediğini, Tayvan Boğazı’ndaki statükoyu tek taraflı olarak değiştirme yahut barış ve istikrarın altını oyma eforlarına sert bir biçimde karşı çıktığını vurguladı” sözlerine yer verildi.
Öte yandan, iki başkan, Biden’in başkanlık koltuğuna oturmasının akabinde iki sefer telefon görüşmesi gerçekleştirmişti.
İhlas Haber Ajansı / Cenk Özkömür – Son Dakika Haberleri