MUŞ (AA) – Ticaret Bakanı Mehmet Muş, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle elektronik ticaretin dünyada ve Türkiye‘de büyük ivme kazandığını belirterek, “2020’nin birinci 6 ayında yaklaşık 92 milyar lira olan e-ticaret hacmi 2021’in tıpkı periyodunda 161 milyar liraya yükseldi. E-ticaret faaliyetinde bulunan toplam işletme sayısı ise 321 bine ulaştı.” dedi.
Muş, TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda, Ticaret Bakanlığının ve ilgili kuruluşların 2022 yılı bütçesine ait sunumunda bakanlık olarak iç ticarete yönelik temel yaklaşımlarının taciri, esnafı ve tüketiciyi koruyacak şeffaf ve sağlam ticaret ortamını tesis etmek olduğunu söyledi.
Tedarik zincirinde zayiatın ve maliyetin azaltılması emeliyle zerzevat ve meyvelerde soğuk zincirin oluşturulmasına yönelik KOSGEB ile birlikte “Sebze ve Meyve Soğuk Zincir Finansal Kiralama Takviye Programı”nı hayata geçirdiklerini lisana getiren Muş, “Programla, toptancı hallerinde faaliyet gösterenlerle yerli malı zerzevat ve meyve nakliyeciliği yapan firmalar için soğuk hava ünitesi ve soğutuculu kasa kurulumuna kredi faiz dayanağı sağlanmıştır. Tarım eserleri ticaretinin kayıt altına alınarak eserlerin sağlıklı ve çağdaş şartlar altında depolandığı lisanslı depoculuk sistemine yıl içerisinde 29 yeni lisanslı depo eklenerek bu sayı 155’e çıkarıldı. Lisanslı depolama kapasitemiz ise 7 milyon tondan 8,3 milyon tona yükseltildi.” tabirini kullandı.
“Tacirin hayatını kolaylaştıran uygulamaları devreye aldık”
Muş, Kovid-19 nedeniyle elektronik ticaretin dünyada ve Türkiye’de büyük ivme kazandığını belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“2020’nin birinci 6 ayında yaklaşık 92 milyar lira olan e-ticaret hacmi 2021’in birebir devrinde 161 milyar liraya yükseldi. E-ticaret faaliyetinde bulunan toplam işletme sayısı ise 321 bine ulaştı. Tacir, esnaf ve çiftçimizin ekonomik kıymete haiz tüm taşınır varlıklarını teminat göstererek finansmana erişimini kolaylaştıran ‘Ticari Süreçlerde Taşınır Rehni Uygulaması’nı yaygınlaştırıyoruz. Bu kapsamda tescil edilen rehin kontratı sayısı 2021’de geçen yıla nazaran yaklaşık yüzde 20 artışla 12 bine yükselmiştir.”
Muş, Merkezi Sicil Kayıt Sistemi’nde (MERSİS) kullanıcı sayısının 1,5 milyona, data paylaşımı yapılan kurum sayısının ise 45’e ulaştığını aktararak, salgın periyodunda, fiziki teması azaltan ve tacirin hayatını kolaylaştıran uygulamaları devreye aldıklarını bildirdi.
Hamiline yazılı hisse senetlerinin ve bu senetlere sahip olanların Hamiline Hisse Kayıt Sistemi çerçevesinde kayıt altına alınmasını mecburî hale getirdiklerini aktaran Muş, sistemle 376 anonim şirkette yaklaşık 1400 hisse sahibi ismine 54 bin hamiline yazılı senedin kayıt altına alındığını söyledi.
Muş, karekodlu çek sayısının 2021’de 154 milyonu aştığına işaret ederek, “Şirketlerin tasfiyesi sonucu kalan varlığının ortaklara dağıtılması için beklenmesi gereken müddet altı aydan üç aya indirilmiştir. Böylelikle şirketlerin tasfiyelerinin daha kısa müddette tamamlanması mümkün hale gelmiştir.” diye konuştu.
Kooperatifler Kanunu ile kontrol, şeffaflık, dijitalleşme, verimlilik ve bürokrasinin azaltılmasına yönelik birçok yeni düzenlemenin hayata geçirildiğini anlatan Muş, Kooperatiflerin Desteklenmesi Programı kapsamında bayanların kooperatifleşmelerine yönelik eforlarının desteklenmeye devam edildiğini bildirdi.
Muş, bu yıl 58 vilayette faaliyet gösteren 136 kooperatifin 149 projesine 13,5 milyon lira hibe dayanağı verildiğini aktarırken, şu bilgileri verdi:
“Pandemi nedeniyle maddi istikametten zorluklar yaşayan esnaf ve sanatkarlarımızı yüzde 50 ve yüzde 100 faiz indirimli kredilerle desteklemeye devam ettik. 31 Ekim 2021 tarihi prestijiyle yıl içerisinde kullandırılan faiz indirimli kredilerin toplam meblağı 24 milyar liraya ulaşmıştır. 2020’de Türkiye Esnaf Ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği tarafından hayata geçirilen yapılandırma imkanının akabinde, 2021’de esnaf ve sanatkarların kooperatiflere olan borçlarına ait sağlanan yapılandırma imkanından ise kefilleriyle birlikte yaklaşık 119 bin kişi faydalanmış, 650 milyon lira fiyatındaki borç yapılandırılarak 325 milyon lira fiyatındaki gecikme faizi silinmiştir. Bakanlığımızca pandemi nedeniyle işleri ziyan gören esnaf ve sanatkarlarımızın desteklenmesi hedefiyle verilen Gelir Kaybı ve Kira Dayanakları hibeleri fiyatı toplam 4,6 milyar lirayı aşmıştır. Cumhurbaşkanı kararı doğrultusunda esnaf ve sanatkarlara yönelik 3 bin lira ve 5 bin lira dengeli hibe takviyeleri kapsamında Bakanlığımızca karşılıksız olarak aktarılan kaynak ise 4,3 milyar liranın üzerindedir.”
Tüketici hakem heyetlerince 700 milyon liralık uyuşmazlık karara bağlandı
Tüketici hakem heyetlerinin, kendilerine yapılan müracaatları süratli, kolay ve masrafsız biçimde tahlile ulaştırarak yargı üzerindeki iş yükünü azalttığını belirten Muş, “Tüketici hakem heyetlerine e-devlet üzerinden 442 bin 382 adet müracaat yapılmış, yaklaşık 700 milyon lira meblağında uyuşmazlık karara bağlanarak vatandaşlarımızın hakları korunmuştur.” değerlendirmesinde bulundu.
Muş, aldatıcı reklamlar ve haksız ticari uygulamalar vasıtasıyla tüketicinin ekonomik çıkarlarının ziyan görmemesi, can ve mal güvenliğinin tehlikeye girmemesi için tedbirler aldıklarını kaydederek, “Son vakitlerde vatandaşlarımızın yoğunlukla maruz kaldığı indirimli satış reklamları da Bakanlığımız tarafından yakından takip edilmektedir. Elektronik ticaret siteleri başta olmak üzere indirimli satış kampanyası düzenleyen firmalar hakkında resen incelemeler yapılmakta ve gerçekçi olmayan indirimlere gerekli idari yaptırımlar uygulanmaktadır. ” dedi.
Bu yılın 10 aylık sürecinde, gümrük yönetimlerinde süreç gören ihracat beyannamesi sayısının bir evvelki yılın birebir devrine kıyasla yüzde 17,2 artarak 3 milyon 850 bini aştığını lisana getiren Muş, şöyle devam etti:
“Öte yandan, 2021’nin 10 ayında yaklaşık 6,5 milyon araç ve 61,8 milyon yolcunun süreçlerini yaptık. Avrupa Birliği ile Ortak Transit Rejimi çerçevesinde gümrük süreçlerinin hızla tamamlanmasını sağlayan müsaadeli gönderici kapsamındaki taşımaları yüzde 1’den yüzde 10 seviyesine çıkardık. 2022’nin başında devreye alacağımız ihracat odaklı müsaadeli gönderici sistemiyle ihracat yükünün süratli ve kaliteli lojistik sunumuyla maksat pazarlara ulaştırılmasını hedefliyoruz. 1,2 milyona yakın üyesi bulunan e-ihale sistemi üzerinden 10 ayda 9 bin 559 ihale yapılarak, 3 bin 287 araç, 6 bin 272 adet eşya kümesinin satışı gerçekleşmiş, geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 59 artışla toplam 561 milyon lira hasılat elde edilmiştir.”
“Yapay zekayı kullanan sistem kuracağız”
Bakan Muş, kaçakçılıkla çaba çalışmalarını büyük bir kararlılıkla sürdürdüklerini ve bu alanda dünyadaki en yeni ve gelişmiş teknolojileri gümrüklerde kullandıklarını bildirerek, “Yürüttüğümüz Ulusal Tarama Sistemi Projesi’yle (MİLTAR) kaçakçılıkla gayret alanında dünyadaki en kıymetli tespit teknolojilerinden olan x-ray tarama aygıtlarını yerli ve ulusal imkanlarla üretiyoruz. Birinci yerli x-ray aygıtımız 2022 yılının başında gümrük alanlarında yerini alacak. Tarama Ağı Projemiz ile gümrük kapılarında taranan araç ve konteynerlere ilişkin x-ray imgelerini yapay zekayı da kullanarak hem merkezde hem de alanda hızla tahlil edebilen bir sistem kuracağız. TÜBİTAK ile birlikte geliştirdiğimiz Data İdaresi ve Hedefleme Yazılımı sayesinde gümrük denetimlerini daha isabetli, hızlı ve faal olarak yapabilir hale geleceğiz.” dedi.
Gümrük Koruma gruplarınca yürütülen kaçakçılıkla gayret faaliyetleri sonucunda 1 Kasım itibariyle toplam 6,3 milyar lira kıymetinde kaçak eşyanın ele geçirildiğini belirten Muş, şu değerlendirmede bulundu:
“Bakanlığımız bünyesinde vazife yapan Akaryakıt Özel Grubu’nca bu yıl içerisinde yürütülen çalışmalarda 4 milyar lira pahasında vergi zayi ile 10 milyar lira kıymetinde geçersiz fatura tespit ettik ve 1487 ton kaçak akaryakıt ele geçirdik. Tütün mamulleri ve alkollü içki kaçakçılığı başta olmak üzere kaçakçılıkla çaba kapsamında yürütülen operasyonlar sonucunda, 8,8 ton uyuşturucu, 45 ton uyuşturucu imalinde kullanılan kimyasal, 3,7 milyon paket sigara, 24,8 milyon adet makaron, 10 milyon adet sigara kağıdı ve filtresi, 60 bin litre alkol ve alkollü içki, 16 bin 733 ton besin, yaklaşık 4 bin adet tarihi eser ele geçirdik. Bakanlık olarak kaçakçılığa karşı ortaya koyduğumuz odunsuz gayrete önümüzdeki periyotta de kararlılıkla devam edeceğiz.”
Muş, Bakanlığının 2022 yılı bütçesinin toplam 8 milyar 451 milyon 926 bin lira olduğunu tabir ederek, “Bu meblağın, 629 milyon 858 bin 380 lirası Kayıt Dışı İktisatla Çaba Programı’na, 6 milyar 676 milyon 887 bin lirası Ticaretin Düzenlenmesi, Geliştirilmesi ve Kolaylaştırılması Programı’na, 179 milyon 233 bin lirası Tüketicinin Korunması, Eser ve Hizmetlerin Güvenliği ve Standardizasyonu Programı’na, 957 milyon 140 bin 620 lirası İdare ve Takviye Programı’na, 8 milyon 807 bin lirası program dışı masraflar olarak tahsis edilmiştir.” bilgisini paylaştı.