* Gülseren Onanç
Müjde Ar annesi Aysel Gürel’i anlatırken “o bu sisteme baş tutmak için meczupluk zırhını giymeyi seçti” demişti. Ne hengamesi ne de sevdası biten Aysel Gürel, bu topraklarda pek ender yetişen bir şair ve oyuncuydu. O akıllı olmanın mutsuzluk getirdiğini genç yaşta anlamış, kendini özgürce var etmek, keyifli olmak için meczupluğu oynamayı seçen çok akıllı bir bayandı.
Mutsuzluğun formülü: Güzel eğitimli, Kürt ve politik olmak
TUİK’in 2020 Hayat Memnuniyeti Araştırması’na nazaran memnun olduğunu söyleyenlerin sayısı %48.
Mutsuzluk oranı son yıllarda süratle artıyor. Rastgele bir okul bitirmeyenler ve 65 yaş üstü olanlar daha memnunlar. Her yıl yapılan araştırmada vilayetlere nazaran mutsuzluk sıralaması bugüne kadar yalnızca bir defa yayınlandı. Bu listeye nazaran Türkiye’nin en mutsuz ili Diyarbakır. Diyarbakır’ı takip eden vilayetler şöyle sıralanmış: Tunceli, Şanlıurfa, Mardin, Muş, Bitlis, Batman, Osmaniye, Ağrı, Kars. Bu vilayetler çoğunlukla Kürtlerin yaşadığı vilayetler. Diyarbakır bana nazaran Türkiye’nin en politik kenti. Tunceli Tükiye’nin en çok yüksek okul bitirmişlerin kenti. Bütün bunları alt alta koyduğum vakit ortaya şöyle bir tablo çıkıyor: Kürtseniz, politikseniz, yeterli eğitimliyseniz, üstelik bayansanız ve Aleviyseniz bu coğrafyada mutsuz olmaya mahkumsunuz demektir.
Bütün bunlar geçtiğimiz hafta Aysel Tuğluk’un avukatı Reyhan Yalçındağ’ın Aysel Tuğluk’un hafıza kaybı yaşadığını ve günlük işlerini tek başına yapamaz hale geldiğini belirterek, infaz erteleme talebinde bulunması haberi üzerine düşündüm. Diyarbakır milletvekilliği yapmış, Dersimli bir siyasetçi olan Aysel Tuğluk’u Radikal 2 yazılarından beri takip ederim. Kendisini yakından tanımasam da entelektüel birikimi, lisanı kullanımı, barış temelli siyaset yaklaşımı ile örnek alınacak bir bayan siyasetçi olduğunu düşünmüşümdür. Gültan Kışanak, Ayla Akat, Sebahat Tuncel üzere yakından tanıma fırsatı bulduğum, bayanların ve Kürtlerin eşitliği için çaba eden Kürt bayan siyasetçiler üzere Aysel Tuğluk da 5 yıldır cezaevinde.
Aysel’in dokunaklı kıssası
Aysel 3 çocuklu bir ailede iki ağabeyinden sonra doğmuş benim üzere annesinin biricik küçük kızı. Benimle tıpkı yıl yakın bir coğrafyada Dersim’de doğmuş. Alevi, Kürt siyasi bir ailede doğan birinin hayatının doğal akışının, birey aksini seçmediği sürece belirli olduğu üzere Aysel’in de bahtı belliymiş. Gayret ile geçecek bir yaşama kendini çok yeterli hazırlamış. İstanbul Hukuk Fakültesi’ni bitirip âlâ bir hukukçu olmakla yetinmemiş, kendini Türklere anlatmak için Türkçeyi en kusursuz biçimde kullanacak kadar lisan yeteneğini geliştirmiş. Aysel hiç evlenmemiş. Kandıra cezaevine gidene kadar Ankara İncek’teki konutunda annesiyle birlikte yaşamışlar. Biricik kızına çok düşkün olan Hatun anne kızını duruşmalarda hiç yalnız bırakmamış. Tekerlekli sandalyeyle katıldığı duruşmalarda, kızını savunmak üzere bir şeyler söylemeye çalışınca mahkeme lideri tarafından “Teyzecim bir sus ya!” diye susturulmuş.
Doyamamış kızına Hatun Tuğluk. Ölmeden evvel “Beni kızımın meskeninin yakınına gömün, Aysel’im çıkınca bana rahat gelsin” diye İncek mezarlığına gömülmeyi vasiyet etmiş. Kızına yaşarken doyamayan bir annenin bu isteği kadar manalı bir dilek olabilir mi?
Bu dünyada mutsuzluğa mahkum edilen Hatun anneye öbür dünyada da huzur reva görülmedi. Ortaya iktidarın da sırtını sıvazladığı ırkçı saldırganlar çıktı. “Cenazeyi gömseniz de çıkartır parçalarız” diyerek tehdit ettiler. Devletin güvenlik güçleri kızı milletvekili olmuş bir bayana yapılanı nefret kabahati olarak değerlendirip bu ırkçı güruhu cezalandırmak yerine, Hatun annenin cenazesini gömüldüğü yerden çıkararak Dersim’e gönderdi. Irkçı saldırganlardan biri İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile fotoğraf çektirerek toplumsal medya hesaplarından paylaştı.
Hafızanın tartısından kurtulmak
Annesinin cenazesi için cezaevinden getirilen Aysel bütün bu olanları içi yana yana izledi. Aysel’i yakınları zahmetle sakinleştirmeye çalıştı. Aysel yaşadıklarını Madımak olaylarına benzetti. “Beni ikinci kere yaktılar, Madımak gibiydi…” dedi. Şiddetli geçen hayat çabasını çok şık, her daim bakımlı bir bayan olarak geçirmeyi başaran Aysel artık genç yaşına karşın hafıza kaybı yaşıyor. Cezaevinde Figen Yüksekdağ ve Sebahat Tuncel ile çektirdiği fotoğrafta saçları bembayaz, gözleri dalgın bakan bu bayan bugüne kadar kendini her şartta var eden Aysel’den çok farklı. O artık hafızasının tartısından kurtulmak isteyen tahminen de çabayı buradan tekrar kurmak isteyen bir bayan.
Gayretin bedelini ödeten iktidar
Aysel’in avukatı Reyhan Yalçındağ, Tuğluk’u hafıza kaybına götüren sürecin gerisinde annesinin cenazesine yapılan akın olduğunu söylüyor. ”Cezaevinde birinci yılı dolmadan annesinin mevt haberini aldı. Ve müsaadeli olarak çıkarıldı. Ben de bu süreçte avukatı olarak yanındaydım. Bizim annesinin defin süreci esnasında yaşadıklarımız var. Mezarlığa girdiğimiz andan itibaren ırkçı kelamlı taarruzlara ve tacize maruz kaldık, ardından de hepimize yönelik fiziken taşlı akınlar başladı. Bu durum defin esnasında ve sonrasında da daha müthiş bir hal alarak devam etti. Havaya ateş de açmaya başladılar. Aysel Hanım bütün bunları, gördü, duydu, yaşadı ve tanıklık etti. Naaşın tekrar gömüldüğü yerden çıkarılmasına da tanıklık etti. Günbegün Sayın Tuğluk’un bu tesirden kurtulamadığını, üzerinde kalıcı tesirler bıraktığını gözlemledik. Aysel Hanım’ın bugün yaşadığı bu sürecin müsebbibi o gün o mezarlıkta bizlere saldıranlardır, onları koruyan kollayan siyasi iktidarın kendisidir’’ diyor.
Bu coğrafyada Aysel olmak çok güç. Aysel Gürel kendini özgürce var etmek için mecnunluk zırhına bürünmüştü, Aysel Tuğluk ise hafızasını silmeyi seçti. Meğer Ayseller kolay yetişmiyor. Aysel Tuğluk’a gayretinin bedelini ağır ödeten baskıcı iktidara karşı SES çıkarmalıyız.
Bir an evvel hür bırakılması için #AyselTuğlukİçinAdalet demeliyiz.
Memnunluk veremediğimiz Aysellere adalet borcumuz var.
* Bu yazı, Eşitlik, Adalet, Bayan Platformu’nun sitesinden alınmıştır.