Memleketler arası Atom Gücü Ajansı (UAEA) Lideri Rafael Mariano Grossi, Ukrayna’nın en büyük nükleer santrallerinden Zaporijya Nükleer Santrali’nin idaresinin Rus askerlerine geçmesinden duyduğu tasayı lisana getirdi.
UAEA’dan yapılan yazılı açıklamada, Grossi’nin, 4 Mart’ta Rusların ele geçirdiği Zaporijya Nükleer Santrali’ndeki son gelişmelere ait değerlendirmelerine yer verildi.
Grossi, Ukraynalı muhataplarından santrale ait edindiği bilgileri kamuoyuyla paylaştı.
Santralde halihazırda Ukraynalı çalışanın çalıştığını lakin idareyi Rus generallerin üstlendiğini, santralin işleyişine ait her konuda Rus askerlerinin onayına gereksinim duyulduğunu söz etti.
Grossi, bu gelişmenin daha evvel vurguladığı nükleer tesislerin güvenlik ve emniyetine ait prensiplere muhalif olduğunu, bunu çok kaygı verici bulduğunu lisana getirdi.
Santralde bağlantı araçları kapatıldı
Kelam konusu santraldeki irtibat araçlarında da sıkıntılar yaşandığı bilgisini paylaşan Grossi, Rus kuvvetlerinin birtakım taşınabilir ağları ve interneti kapattığını, bu nedenle tesisteki olağan bağlantı kanallarından sağlam bilgi alınamadığına dikkati çekti.
Grossi, Ukraynalı yetkililerin santralda vazifeli çalışanla irtibat kurmakta zahmet çektiğini, tesiste sabit telefon, faks ve e-postaların hizmet dışı olduğunu, cep telefonlarının ise çok düşük düzeyde çalıştığını tabir etti.
“Gelişmeler tasa verici”
Nükleer santrallerde irtibatın vazgeçilmez bir konu olduğuna işaret eden Grossi, şu sözleri kullandı:
“Bugün bana bildirilen bu gelişmelerden son derece kaygılıyım. Nükleer güvenlik ve emniyetin yedi ana ögesini UAEA İdare Şurası’na sunmamdan yalnızca birkaç gün sonra, birçoğundan uzaklaşılmaya başlandı. Tesisi inançlı ve emniyetli bir halde çalıştırabilmek için idare ve çalışanın hayati misyonlarını çok dış müdahale yahut baskı olmaksızın istikrarlı şartlarda yerine getirmelerine müsaade verilmelidir.”
Grossi, nükleer tesislere ziyan verebilecek ağır çatışmaların yaşandığı bir süreçte, tesislerde çalışan çalışanla, yöneticileri ortasında bağlantı sorunun yaşanmasının derin derde neden olduğunu, iki taraf ortasındaki muteber irtibatın genel nükleer güvenlik ve emniyetin kritik bir modülü olduğunun altını çizdi.
Ukrayna’daki nükleer tesisler nedeniyle UAEA İdare Konseyi, yarın ikinci defa toplanacak.
UAEA İdare Konseyi, Ukrayna özel gündemiyle geçen hafta toplanmış ve Ukrayna’daki nükleerin güvenlik ve emniyetine yönelik karar tasarısını kabul etmişti.